Điện Biên: Ứng dụng công nghệ cao, gỡ đầu ra cho sản phẩm chủ lực

Để hiểu hơn vấn đề này, Báo Công Thương đã có cuộc trao đổi với bà Chu Thị Thanh Xuân - Phó giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Điện Biên.

PV: Hướng tới xây dựng nền nông nghiệp phát triển bền vững, tỉnh Điện Biên đã tập trung phát triển nông sản chủ lực gắn với chế biến, tiêu thụ sản phẩm dựa trên tiềm năng thế mạnh của tỉnh. Vậy thưa bà, Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Điện Biên đã triển khai những giải pháp ra sao để đạt mục tiêu này?

- Bà Chu Thị Thanh Xuân: Để thực hiện định hướng phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, an toàn và hữu cơ gắn với sản xuất và tiêu thụ, Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Điện Biên đã và đang triển khai nhiều giải pháp cụ thể:

Tái cơ cấu ngành nông nghiệp và chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi: Điện Biên tập trung hình thành các vùng sản xuất nông sản hàng hóa tập trung, chất lượng cao.

Các vùng sản xuất chủ lực bao gồm: Lúa: Khoảng 4.000 ha tại các huyện Điện Biên, Tuần Giáo, Mường Ảng và thành phố Điện Biên Phủ. Chè Shan tuyết: 600 ha tại huyện Tủa Chùa, sản xuất theo hướng hữu cơ. Cà phê: 3.000 ha tại các huyện Mường Ảng và Tuần Giáo. Mác ca: 10.000 ha tại Tuần Giáo, Điện Biên, Điện Biên Đông. Rau màu: 230 ha tại huyện Điện Biên, Tuần Giáo và thành phố Điện Biên Phủ. Cây ăn quả: 3.000 ha tại các huyện Điện Biên, Mường Ảng và Tuần Giáo.

Khuyến khích áp dụng công nghệ cao trong sản xuất nông nghiệp: Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn phối hợp với các doanh nghiệp và tổ chức triển khai các mô hình ứng dụng công nghệ cao. Điển hình như mô hình ứng dụng chế phẩm sinh học trong sản xuất lúa theo hướng hữu cơ tại xã Thanh Chăn, giúp giảm lượng phân bón vô cơ và tăng cường sử dụng chế phẩm sinh học, nâng cao chất lượng sản phẩm.

Hỗ trợ phát triển kinh tế tập thể và hợp tác xã: Khuyến khích thành lập các hợp tác xã nông nghiệp và cung cấp các chính sách ưu đãi, đặc biệt về nguồn vốn đầu tư. Điều này nhằm tạo liên kết sản xuất nông nghiệp theo chuỗi giá trị, đảm bảo đầu ra ổn định cho sản phẩm.

Đào tạo và nâng cao nhận thức cho nông dân: Các lớp tập huấn được tổ chức để hướng dẫn nông dân ứng dụng tiến bộ kỹ thuật và công nghệ mới trong sản xuất. Tổ chức các lớp tập huấn về sản xuất rau an toàn, giúp nông dân nâng cao kiến thức và kỹ năng canh tác, đảm bảo chất lượng sản phẩm.

Xây dựng và nhân rộng các mô hình sản xuất nông nghiệp sạch, bền vững: Điện Biên xác định tiếp tục xây dựng và nhân rộng các mô hình nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao để tăng năng suất, chất lượng sản phẩm, đáp ứng nhu cầu thị trường và nâng cao thu nhập cho người dân.

Những giải pháp trên thể hiện sự quyết tâm của tỉnh Điện Biên trong việc phát triển nông nghiệp theo hướng hiện đại, bền vững, góp phần nâng cao đời sống cho người dân và thúc đẩy kinh tế - xã hội của địa phương.

PV: Ứng dụng công nghệ cao, nâng cao chất lượng sản phẩm cũng là việc đầu tư xây dựng thương hiệu, nét riêng biệt cho các sản phẩm địa phương. Bà có thể chia sẻ về vấn đề này?

- Bà Chu Thị Thanh Xuân: Với sự hỗ trợ từ công nghệ, nhiều sản phẩm nông sản của Điện Biên đã được cải thiện về chất lượng và bắt đầu có được thương hiệu riêng, ví dụ như gạo Điện Biên, mắc ca, cà phê, chè hay các sản phẩm chế biến từ thảo dược. Các sản phẩm này không chỉ giúp nâng cao giá trị kinh tế mà còn tăng cường sự nhận thức và tự hào của cộng đồng dân tộc thiểu số về sản phẩm của chính mình.

Trong thời gian tới, để phát huy các hiệu quả đã đạt được, ngành nông nghiệp tiếp tục nghiên cứu, tham mưu áp dụng các giải pháp sản xuất nông nghiệp tiên tiến vào sản xuất để nâng cao năng suất và hiệu quả kinh tế, mang lại giá trị gia tăng cho người sản xuất.

Cụ thể như phối hợp với các tổ chức đoàn thể, các tổ chức chính trị xã hội tăng cường công tác tuyên truyền về chủ trương phát triển sản xuất nông nghiệp theo hướng phát huy các tiềm năng thế mạnh của địa phương về đất đai, thời tiết, khí hậu, sự thích nghi của các đối tượng cây trồng, vật nuôi để tiếp tục nhân rộng các mô hình, dự án hiệu quả; đặc biệt là tận dụng hiệu quả các nguồn lực về tài chính của các chương trình, dự án như các Chương trình mục tiêu quốc gia để tiếp tục phát triển mở rộng các đối tượng cây, con có tiềm năng, thích ứng tốt nhằm thúc đẩy hiệu quả trong sản xuất nông nghiệp của tỉnh, hướng tới xuất khẩu (cà phê, mắc ca, xoài, quế,…).

Tập trung đầu tư liên kết sản xuất theo chuỗi một số sản phẩm hàng hóa chủ lực theo hướng chất lượng cao như: lúa chất lượng cao; chè shan tuyết; cà phê chè; chăn nuôi đại gia súc, gia cầm... nhằm nâng cao giá trị và phát triển bền vững, tận dụng lợi thế về điều kiện tự nhiên, cơ cấu lao động của địa phương.

Đối tượng tham gia sản xuất nông nghiệp thường hạn chế trình độ, nhận thức. Do đó việc chuyển đổi cơ cấu sản xuất nhằm nâng cao giá trị đòi hỏi phải có thời gian cũng như tiềm lực đầu tư, bởi lẽ trong sản xuất nông nghiệp mặc dù có một số mô hình điển hình, tiên tiến có khả năng nhân rộng, tuy nhiên khả năng đầu tư của đối tượng này thường hạn chế về nguồn vốn, trong khi đó cơ chế để tiếp cận một số nguồn vốn vay còn nhiều điều kiện khó đáp ứng; vì vậy tiếp tục nghiên cứu tham mưu xây dựng các cơ chế, chính sách thu hút đầu tư vào sản xuất nông nghiệp công nghệ cao cũng cần được quan tâm.

Có thể nhìn nhận, các mô hình sản xuất công nghệ cao đã và đang mang lại nhiều lợi ích thiết thực trong việc cải thiện đời sống của bà con tỉnh Điện Biên. Tuy nhiên, để đạt được hiệu quả lâu dài, cần tiếp tục đầu tư vào cơ sở hạ tầng, đào tạo kỹ năng và hỗ trợ tài chính để giúp người dân tiếp cận và duy trì các mô hình này.

PV: Bà có kiến nghị ra sao để hoàn thành mục tiêu phát triển sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, an toàn, hữu cơ nhằm xúc tiến đầu ra cho sản phẩm chủ lực của địa phương?

- Bà Chu Thị Thanh Xuân: Để hoàn thành mục tiêu phát triển sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, an toàn và hữu cơ, đồng thời cải thiện đời sống bà con vùng đồng bào dân tộc, tôi muốn gửi một số kiến nghị tới Trung ương và các bộ ngành:

Tăng cường đầu tư cơ sở hạ tầng nông thôn: Đề nghị Trung ương, các bộ ngành tăng cường đầu tư vào cơ sở hạ tầng tại các vùng đồng bào dân tộc thiểu số, bao gồm hệ thống giao thông, điện, nước, và các cơ sở chế biến nông sản nhằm cải thiện điều kiện sản xuất và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp, đồng thời giảm chi phí vận chuyển và nâng cao hiệu quả kinh tế.

Chuyển giao công nghệ và đào tạo nguồn nhân lực: Đề xuất xây dựng các chương trình đào tạo về nông nghiệp công nghệ cao, an toàn và hữu cơ cho bà con nông dân vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Tạo ra các trung tâm chuyển giao công nghệ nông nghiệp tại các tỉnh vùng sâu, vùng xa. Nhằm giúp người dân tiếp cận và áp dụng các kỹ thuật canh tác mới, nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm nông nghiệp.

Hỗ trợ tài chính và tín dụng: Đề nghị Chính phủ và các bộ ngành liên quan cần có chính sách hỗ trợ tín dụng ưu đãi cho các dự án sản xuất nông nghiệp công nghệ cao, an toàn và hữu cơ tại các vùng đồng bào dân tộc. Ngoài ra, cần có các quỹ hỗ trợ cho việc phát triển hợp tác xã và mô hình sản xuất nông nghiệp bền vững. Nhằm giúp người dân tiếp cận vốn vay với lãi suất thấp để đầu tư vào sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, qua đó cải thiện đời sống và thu nhập.

Phát triển chuỗi giá trị nông sản: Đề nghị các bộ ngành cần thúc đẩy phát triển chuỗi giá trị sản phẩm nông nghiệp hữu cơ và an toàn, từ khâu sản xuất, chế biến, đến tiêu thụ. Tạo ra các liên kết giữa các doanh nghiệp, hợp tác xã và người dân để phát triển thị trường bền vững. Nhằm tăng giá trị sản phẩm nông nghiệp, mở rộng thị trường tiêu thụ và tạo cơ hội cho bà con nông dân nâng cao thu nhập.

Bảo vệ môi trường và phát triển nông nghiệp bền vững: Đề nghị Trung ương và các bộ ngành cần triển khai các chính sách bảo vệ môi trường trong sản xuất nông nghiệp, khuyến khích các mô hình nông nghiệp hữu cơ, giảm sử dụng hóa chất, bảo vệ đất đai và tài nguyên nước. Nhằm đảm bảo sản xuất nông nghiệp phát triển bền vững, đồng thời bảo vệ sức khỏe cộng đồng và nâng cao chất lượng sản phẩm.

Xây dựng thương hiệu nông sản vùng đồng bào dân tộc thiểu số: Đề xuất Trung ương, bộ ngành hỗ trợ, xây dựng và quảng bá thương hiệu cho các sản phẩm nông sản đặc trưng của vùng đồng bào dân tộc, đồng thời hỗ trợ việc cấp chứng nhận chất lượng sản phẩm như chứng nhận hữu cơ, an toàn thực phẩm, sản phẩm OCOP (mỗi xã một sản phẩm). Để tăng giá trị thương phẩm, tạo dựng niềm tin cho người tiêu dùng và mở rộng thị trường tiêu thụ nông sản, đặc sản vùng đồng bào dân tộc.

Xây dựng mô hình hợp tác xã nông nghiệp: Khuyến khích phát triển mô hình hợp tác xã nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, giúp bà con đoàn kết, chia sẻ nguồn lực, kiến thức và kinh nghiệm trong sản xuất nông nghiệp. Tạo ra sự liên kết giữa các hộ nông dân để giảm chi phí, tăng năng suất và nâng cao khả năng tiếp cận thị trường tiêu thụ.

Thúc đẩy ứng dụng khoa học và công nghệ: Tăng cường nghiên cứu và phát triển (R&D) trong lĩnh vực nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, từ giống cây trồng, vật nuôi đến các giải pháp sản xuất thông minh, tiết kiệm nước, năng lượng. Nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm, giảm thiểu tác động xấu từ biến đổi khí hậu, đồng thời phát triển mô hình sản xuất nông nghiệp thông minh và hiệu quả.