Đề xuất quản lý phụ phí của hãng tàu nước ngoài tại Việt Nam

Hiệp hội Đại lý, Môi giới và dịch vụ hàng hải Việt Nam (Visaba) vừa có văn bản gửi Thủ tướng Chính phủ và các bộ, ngành về việc tăng cường quản lý phụ phí vận tải biển của hãng tàu nước ngoài.

Các quy định pháp luật hiện hành của Việt Nam đã và đang tạo điều kiện thuận lợi cho các hãng tàu nước ngoài trong việc giao thương, khai thác tại cảng của nước ta. Tuy nhiên, với hiện trạng hoạt động của các hãng tàu nước ngoài tại Việt Nam đã và đang ảnh hưởng không nhỏ đến quyền lợi của doanh nghiệp xuất nhập khẩu, cảng biển, logistics và công tác quản lý của Nhà nước.

Hiệp hội Đại lý, Môi giới và dịch vụ hàng hải Việt Nam vừa có đề xuất với Thủ tướng Chính phủ quản lý phụ phí của hãng tàu nước ngoài tại Việt Nam

Gần 100% sản lượng hàng xuất nhập khẩu của Việt Nam hiện đều do các hãng tàu nước ngoài đảm nhận, phía Hiệp hội Đại lý, Môi giới và dịch vụ hàng hải Việt Nam chỉ ra thực tế các hãng tàu nước ngoài ra vào cảng, mở tuyến không cần phải báo cáo vì pháp luật hiện hành của Việt Nam không có quy định về đăng ký, quản lý tuyến vận tải.

Các hãng tàu này đang thu khoảng 10 loại phụ phí đối với hàng hóa tại cảng biển như: Phụ thu phí xếp dỡ tại cảng, phụ thu chứng từ, phụ thu xăng dầu, vệ sinh container,... Tuy nhiên, mức giá và các loại phụ thu này do hãng tàu tự quyết định mà không có sự thỏa thuận với khách hàng. Các chủ hàng Việt Nam do không phải là người đàm phán ký hợp đồng vận chuyển nên các điều khoản về phụ thu mà hãng tàu đưa ra chủ hàng buộc phải chấp nhận để lấy được hàng.

Theo Hiệp hội Đại lý, Môi giới và dịch vụ hàng hải Việt Nam từ đầu năm 2024, các hãng tàu nước ngoài đã liên tục công bố tăng từ 10 – 20% phí xếp dỡ tại cảng đối với mỗi loại dịch vụ container.

Trong khi đó, các hãng tàu muốn điều chỉnh các loại phí và phụ phí chỉ cần niêm yết thay đổi giá trước thời điểm điều chỉnh giá 15 ngày và không phải thông qua kiểm tra, giải trình các yếu tố cấu thành phí và phụ phí (theo Nghị định 146/2016 về niêm yết giá, phụ thu ngoài giá dịch vụ vận chuyển hàng hóa container bằng đường biển, giá dịch vụ tại cảng biển).

Việt Nam đang là thị trường quan trọng của các hãng tàu nước ngoài với 25 triệu Teus thông qua cảng biển Việt Nam, trong đó khoảng 15 triệu container hàng hóa xuất nhập khẩu. Hiệp hội Đại lý, Môi giới và dịch vụ hàng hải Việt Nam ước tính bình quân một container phụ thu của hãng tàu là 200 USD/container thì hàng năm nước ta sẽ thiếu kiểm soát khoảng 3 tỷ USD. Việc này làm tăng chi phí logistics và giảm sức cạnh tranh hàng hóa của Việt Nam với các nước khác.

Trên cơ sở đó, Hiệp hội Đại lý, Môi giới và dịch vụ hàng hải Việt Nam đề xuất bổ sung phụ thu ngoài giá dịch vụ vận chuyển hàng hoá container bằng đường biển vào danh mục hàng hoá, dịch vụ thuộc diện kê khai giá để hoàn thiện cơ chế quản lý mức giá và các loại phụ thu với hàng hoá tại cảng biển.

Động thái này nhằm tránh trường hợp các hãng tàu tuỳ tiện tăng giá và lạm thu, ảnh hưởng đến quyền lợi của chủ hàng trong nước. Trường hợp các phụ thu siêu lợi nhuận thì phải áp thuế tiêu thụ đặc biệt.

Ngoài ra, đại diện của Hiệp hội Đại lý, Môi giới và dịch vụ hàng hải Việt Nam cho rằng, chúng ta có thể tham khảo học hỏi kinh nghiệm quản lý các hãng tàu nước ngoài từ các quốc gia lân cận như: Trung Quốc, Thái Lan, Singapore,… để xây dựng, hoàn thiện các giải pháp tăng cường kiểm soát hoạt động của các hãng tàu nước ngoài, tránh thất thu ngân sách Nhà nước, bảo vệ các doanh nghiệp trong nước.

Bên cạnh đó, công tác quản lý hãng tàu nước ngoài cần phải chặt chẽ hơn để hoàn thiện chính sách quản lý của Nhà nước, sớm tháo gỡ khó khăn cho các doanh nghiệp nhằm thúc đẩy giao thương kinh tế, giữ vững và nâng tầm vị thế ngành hàng hải Việt Nam, góp phần vào sự phát triển chung và bền vững của đất nước.