Đặt tên sau sáp nhập xã: Đừng lo 'thiên vị' vì đất nước chính là quê hương

Tiêu chí rõ ràng, đừng lo ‘thiên vị’

Việc sáp nhập đơn vị hành chính, đặc biệt là sáp nhập xã là một trong những chủ trương cốt lõi nhằm tinh gọn bộ máy nhà nước, tối ưu hóa nguồn lực và hướng tới sự phát triển bền vững, toàn diện. Tuy nhiên, mỗi lần sáp nhập địa phương, một số người dân bày tỏ lo lắng về việc tên gọi cũ của quê hương mình sẽ không còn, cùng với đó là những giá trị lịch sử, văn hóa đi kèm cũng sẽ bị mai một.

Sự lo ngại này không quá khó hiểu, bởi tên gọi không chỉ là một danh xưng hành chính mà còn gắn với giá trị lịch sử, văn hóa và ký ức của nhiều thế hệ, đặc biệt là tại cấp làng, xã. Dẫu vậy, nếu nhìn nhận một cách toàn diện, chúng ta sẽ thấy rằng, việc sáp nhập không làm mất đi những giá trị cốt lõi, mà ngược lại còn mở ra nhiều cơ hội cho sự phát triển chung.

Rước kiệu, một phong tục đặc sắc, diễn ra hàng năm tại Lễ hội đền Bà Triệu. Ảnh: Ngô Nhung

Khi sáp nhập, dù tên cũ có thể không còn trên bản đồ hành chính, nhưng những giá trị văn hóa, lịch sử, con người và tinh thần của vùng đất ấy vẫn luôn hiện hữu, sử sách vẫn mãi lưu truyền, thay đổi tên gọi không thể làm mất đi những giá trị trường tồn đó.

Hơn nữa, việc sáp nhập có thể tạo cơ hội để những giá trị văn hóa, phong tục tập quán tốt đẹp này được lan tỏa rộng rãi hơn, kết nối với những vùng lân cận, làm phong phú thêm bản sắc của cả khu vực.

Trao đổi với phóng viên Báo Công Thương, tiến sĩ Hoàng Bá Tường - nguyên Phó Trưởng ban Thường trực Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy Thanh Hóa (nay là Ban Tuyên giáo và Dân vận) - cho biết, người dân không nên lo lắng về việc khi không còn tên gọi cũ sẽ làm giảm giá trị các bản sắc văn hóa, phong tục có từ lâu đời.

“Chủ trương của Đảng, Chính phủ đã được nghiên cứu kỹ lưỡng, sẽ được kết hợp giữa truyền thống và hiện đại. Chúng ta cũng không nên lệ cổ, phải kết hợp giữa truyền thống gắn với hiện đại và xu thế phát triển để hướng tới tương lai, khát vọng hùng cường, thịnh vượng và hạnh phúc”, tiến sĩ Hoàng Bá Tường chia sẻ thêm.

Mới đây nhất, Bộ Nội vụ vừa hoàn tất dự thảo Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc sắp xếp đơn vị hành chính, kèm theo tờ trình gửi Bộ Tư pháp để thẩm định. Đây sẽ là cơ sở pháp lý quan trọng để Chính phủ cùng UBND các cấp triển khai quy trình sáp nhập tỉnh, xã theo quy định của Luật Tổ chức chính quyền địa phương.

Dự thảo nghị quyết đưa ra các tiêu chí sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh, cấp xã, bao gồm: Diện tích tự nhiên, quy mô dân số, lịch sử - văn hóa, tôn giáo - dân tộc, địa kinh tế, địa chính trị, quốc phòng - an ninh.

Lễ hội Cầu Ngư, nét đẹp trong văn hóa tâm linh của ngư dân vùng biển xứ Thanh. Ảnh: Lê Nam

Dự thảo nghị quyết cũng nhấn mạnh, nguyên tắc đặt tên đơn vị hành chính mới phải ngắn gọn, dễ nhớ, dễ đọc và đảm bảo tính hệ thống khoa học. Bộ Nội vụ khuyến khích sử dụng một trong các tên gọi cũ của đơn vị hành chính trước khi sáp nhập hoặc chọn tên mang giá trị lịch sử, văn hóa được nhân dân đồng thuận.

Chính vì vậy, chúng ta hãy tin tưởng rằng, việc lựa chọn tên gọi cấp xã sau khi sáp nhập cũng sẽ được tính toán, cân nhắc kỹ lưỡng và vô cùng khách quan, dựa trên các tiêu chí cụ thể, không hề có sự “thiên vị” địa phương này, địa danh kia, nếu nhìn nhận một cách tổng thể, toàn diện thì đất nước chính là quê hương.

Nhìn nhận một cách cởi mở, linh hoạt và toàn diện

Việc sáp nhập các đơn vị hành chính nhằm hướng tới mục tiêu nâng cao chất lượng quản lý nhà nước, tinh gọn bộ máy, tiết kiệm ngân sách và tăng hiệu quả đầu tư công. Thay vì chia nhỏ nguồn lực, việc hợp nhất các địa phương sẽ giúp tập trung đầu tư vào cơ sở hạ tầng, nâng cao dịch vụ y tế, giáo dục và đời sống người dân.

Thay vì lo lắng về việc không còn tên gọi cũ, bản sắc văn hóa sẽ mai một đi, chúng ta cần có cách nhìn nhận cởi mở hơn về những thay đổi này. Sự phát triển luôn đòi hỏi sự linh hoạt, thích nghi để hướng tới một tương lai tốt đẹp hơn.

Điều quan trọng ở đây là chính quyền và người dân cùng chung tay bảo tồn và phát huy những giá trị truyền thống, nét văn hóa tốt đẹp đó, để nó ngày càng được lan rộng, không chỉ bó hẹp ở 1 vùng, 1 địa phương nhỏ như hiện nay.

Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam tham quan Di sản thế giới thành Nhà hồ. Ảnh: Thành Nhà Hồ

Chia sẻ với phóng viên Báo Công Thương, ông Nguyễn Văn Long - Phó Giám đốc Trung tâm Bảo tồn di sản thành Nhà Hồ (Di sản thế giới thành Nhà Hồ) - chia sẻ, Di sản thành Nhà Hồ hiện nay thuộc địa giới hành chính 2 xã Vĩnh Long và Vĩnh Tiến, huyện Vĩnh Lộc, tỉnh Thanh Hóa. Tuy nhiên, nếu sau này có thay đổi địa giới hành chính, cũng như thay đổi tên gọi của địa phương thì di sản này vẫn giữ nguyên giá trị lịch sử và văn hóa.

“Thành Nhà Hồ được UNESCO công nhận là di sản thế giới dựa trên giá trị lịch sử, kiến trúc và văn hóa đặc biệt của nó, chứ không phụ thuộc vào tên gọi của đơn vị hành chính quản lý cấp xã. Bởi hiện nay, toàn bộ khu di sản trải dài trên địa bàn 6 xã và 1 thị trấn của huyện Vĩnh Lộc (trước đây là 8 xã, 1 thị trấn - PV). Việc sáp nhập các xã sẽ tạo điều kiện thuận lợi hơn trong công tác phối hợp với địa phương trong việc quản lý, bảo tồn và phát huy giá trị di sản”, ông Long chia sẻ thêm.

Khi chúng ta nhìn nhận một cách toàn diện thì sáp nhập tỉnh, xã, quy mô hành chính lớn hơn sẽ tạo điều kiện thuận lợi để thu hút đầu tư, phát triển kinh tế. Doanh nghiệp, nhà đầu tư sẽ có thêm cơ hội để tiếp cận với các chính sách ưu đãi, mở rộng thị trường và tạo việc làm cho lao động địa phương. Đây chính là những yếu tố quan trọng giúp nâng cao chất lượng đời sống cho người dân.