Đại biểu sốt ruột vì đầu tư công giải ngân chậm, Phó thủ tướng nói gì?

Cuối phiên làm việc sáng 2/6, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái đã có phát biểu tiếp thu, giải trình ý kiến đại biểu Quốc hội về tình hình thực hiện Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội.

Phó Thủ tướng cho biết, đây là nội dung đã được Bộ Chính trị có kết luận tại Kỳ họp bất thường lần thứ nhất, Quốc hội đã ban hành Nghị quyết 43/2022/QH15 về chính sách tài khóa tiền tệ hỗ trợ thực hiện Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội. Chỉ sau 19 ngày khi Quốc hội thông qua Nghị quyết 43/2022/QH15, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 11/NQ-CP về Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội.

Phó Thủ tướng Lê Minh Khái giải trình phiên thảo luận ngày 2/6

Việc sớm ban hành chương trình này có được là nhờ từ sớm, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ tịch Quốc hội quan tâm, tổ chức nhiều phiên họp làm việc với Chính phủ, các cơ quan của Chính phủ, tổ chức hội thảo với sự tham gia của nhiều chuyên gia, nhà khoa học. Từ đó, chương trình nhận được sự đồng thuận cao.

Chương trình này có 5 nhóm giải pháp với những nhiệm vụ hết sức cụ thể và huy động, phân bổ nguồn lực hết sức chi tiết. Trong đó có 14 văn bản quy phạm pháp luật và các hướng dẫn.

Đề cập kết quả thực hiện, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái cho biết, về chính sách cơ chế, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ cũng như các bộ trưởng đã ban hành được 11/14 văn bản theo kế hoạch gồm có 7 nghị định, 1 nghị quyết, 3 quyết định của Chính phủ và một văn bản hướng dẫn của Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường.

Tuy nhiên, Phó Thủ tướng cho biết, có một số văn bản còn chậm hơn so với tiến độ. "Chương trình và chính sách rất phức tạp, cần sự phối hợp giữa các bộ ngành. Trong những chính sách thực hiện trước đó có những chính sách chúng ta cũng làm chưa tốt, còn nhiều vướng mắc hạn chế. Trong quá trình xây dựng, Chính phủ và các bộ ngành cũng rất thận trọng để tránh sơ suất, tránh những trách nhiệm sau này khi tổ chức thực hiện vì số tiền rất lớn" - Phó Thủ tướng lý giải nguyên nhân.

Phó Thủ tướng cũng cho biết, Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội là một nhiệm vụ mới, không có trong kế hoạch dài hạn nhằm phục hồi sau tác động của đại dịch CovidD-19. Điều này làm nảy sinh ra nhiều công việc mà các bộ ngành cũng chưa chủ động được. "Đến thời điểm hiện nay, chúng ta khẳng định tất cả những văn bản cơ chế, chính sách vào cuối tháng 5 Chính phủ cũng đã ban hành đầy đủ" - Phó Thủ tướng nêu rõ.

Về thực hiện các gói hỗ trợ, tổng gói hỗ trợ chính xác là 347 nghìn tỷ thì có 46 nghìn tỷ dùng quỹ dự trữ, quỹ tài chính để mua vaccine và trang thiết bị y tế.

"Hiện nay chúng ta cũng đã kiểm soát cơ bản được dịch nên việc sử dụng này cũng tùy theo tình hình sắp tới xảy ra. Nếu cần thì có thể chi và sử dụng ngay" - Phó Thủ tướng Lê Minh Khái khẳng định.

Về 301 nghìn tỷ đồng còn lại, khoản 125 nghìn tỷ đồng gồm 64 nghìn tỷ đồng là tiền miễn giảm thuế. Chính phủ đã ban hành Nghị định 15 để giảm thuế VAT từ tháng 2/2022 với mức giảm từ 10% xuống 8%.

38,4 nghìn tỷ đồng tiếp theo là về chính sách tín dụng, có 5 chương trình chính sách đã xây dựng xong và đến thời điểm hiện nay đã giải ngân được 4.586 tỷ/19 nghìn tỷ của năm 2022. "Cùng với xây dựng chính sách, ngân hàng chính sách và các bộ ngành cũng làm rất nhanh và chúng ta cũng giải ngân rất phù hợp và kịp thời" - Phó Thủ tướng nhấn mạnh.

Khoản 6 nghìn tỷ đồng tiếp theo là giảm chi phí cơ hội đối với những khoản giảm tiến độ nộp thuế 135 nghìn tỷ đồng trong chương trình. Chính phủ đã xây dựng 2 nghị định vào tháng 5 về giảm thuế tiêu thụ đặc biệt đối với ô tô và giảm một số sắc thuế.

Ngoài ra, khoản 6.600 tỷ đồng là tiền hỗ trợ cho người lao động thuê nhà. Tuy nhiên, việc phân bổ vốn và giao vốn cho các địa phương cũng chưa rõ nên việc triển khai chậm. Thời gian sắp tới, Bộ Tài chính và Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội sẽ tiếp tục phối hợp cùng các địa phương để thống nhất số tiền để giải ngân gói này càng sớm càng tốt.

Về 176 nghìn tỷ đồng thuộc về đầu tư công, trong đó có hỗ trợ lãi suất của ngân hàng thương mại là 40 nghìn tỷ. Nghị định 31 tuy chậm nhưng khi tiến hành quyết toán giữa các ngân hàng thương mại với các doanh nghiệp hợp tác xã và hộ gia đình thì được tính từ 1/1/2022, các ngân hàng thương mại sẽ giảm lãi suất tới 2% với đúng ngành nghề mà Nghị định đã quy định, đồng thời quyết toán với Bộ Tài chính và Ngân hàng Nhà nước.

Với khoản cuối cùng là 134.000 tỷ là dành cho đầu tư cơ sở hạ tầng, khiến nhiều đại biểu rất sốt ruột, Phó Thủ tướng lý giải, vì phải theo Luật Đầu tư công nên gói này thực hiện chậm.

Bình thường những dự án đầu tư công khi đưa vào kế hoạch đầu tư công đã mất 1,5 năm. Do đó trong danh mục hiện nay Chính phủ đã trình để cho các địa phương và các bộ, ngành trên cơ sở danh mục đó thực hiện các trình tự, thủ tục đầu tư, sau đó tổng hợp báo cáo xin ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội trước khi phân phối chính thức.

Việc này, theo Phó Thủ tướng cho rằng bị chậm, nhưng đến thời điểm hiện nay cơ bản đã hoàn thành các chính sách và có cơ sở để tin tưởng rằng gói hỗ trợ này đã thực hiện tốt trong thời gian tới.