Cộng đồng số tiếp sức thương hiệu OCOP

Khi cộng đồng mạng trở thành “trợ thủ” của sản phẩm địa phương

Trong bối cảnh thương mại điện tử bùng nổ, các nền tảng mạng xã hội như Facebook, Zalo đang chứng tỏ sức mạnh đặc biệt trong việc hỗ trợ quảng bá và tiêu thụ sản phẩm OCOP (Chương trình Mỗi xã một sản phẩm). Không còn giới hạn ở các hội chợ truyền thống, nhiều sản phẩm nông sản, đặc sản vùng miền đã tìm được chỗ đứng vững chắc nhờ các hội nhóm cộng đồng trên không gian số.

Từ các nhóm “Đặc sản vùng cao” trên Facebook với hàng chục nghìn thành viên, đến những nhóm Zalo mua bán nông sản địa phương, các kênh online này đã trở thành “sàn diễn” không mất phí, nơi người tiêu dùng trao đổi trực tiếp với nhà sản xuất. Mô hình này không chỉ giúp tiết kiệm chi phí tiếp thị, mà còn tạo cầu nối tin cậy giữa người làm sản phẩm và khách hàng, đặc biệt trong giai đoạn thị trường cạnh tranh khốc liệt.

Anh Phan Trường Sơn, nhân viên Đại lý phân phối Trường Mi, đơn vị trực thuộc Công ty Cổ phần Nông sản Bắc Kạn (Thái Nguyên) cho biết: “Chỉ cần đăng một bài giới thiệu sản phẩm tinh bột nghệ và tinh nghệ mật ong lên các nhóm Facebook của cộng đồng yêu thích nông sản sạch, chúng tôi đã nhận được lượng tương tác lớn. Nhiều khách hàng ở Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh đặt mua ngay sau khi đọc bình luận, xem hình ảnh và các phản hồi tích cực từ người dùng khác”.

Theo anh Sơn, nhờ cộng đồng số, sản phẩm không chỉ đến gần hơn với người tiêu dùng đô thị mà còn xây dựng được uy tín lâu dài. Mỗi bình luận, mỗi lượt chia sẻ hay đánh giá từ người mua trở thành “chứng nhận” sống động, giúp sản phẩm tinh bột nghệ Bắc Kạn lan tỏa mạnh mẽ mà không cần quảng cáo rầm rộ.

Tương tự, bà Lò Thị Sương, chủ Cơ sở sản xuất, kinh doanh thịt trâu gác bếp phong sương ở Điện Biên, cũng tận dụng các nhóm Zalo để quảng bá đặc sản. Bà Sương chia sẻ: “Zalo có lợi thế vì mọi người dễ nhắn tin, gọi video. Khách muốn xem quy trình chế biến, tôi có thể quay trực tiếp, trả lời ngay. Điều này tạo niềm tin và thúc đẩy quyết định mua hàng rất nhanh”.

Không chỉ các hộ kinh doanh, chính quyền địa phương cũng tích cực tham gia. Nhiều Sở Công Thương, Trung tâm Khuyến nông đã mở các trang, nhóm cộng đồng nhằm kết nối, kiểm chứng thông tin và giới thiệu các sản phẩm OCOP đạt chuẩn. Việc này góp phần khẳng định thương hiệu OCOP không chỉ là câu chuyện sản phẩm, mà còn là hành trình cộng đồng cùng chung tay.

Từ tương tác ảo đến giá trị thực

Sự hiện diện dày đặc của các hội nhóm online đang định hình một phương thức tiếp thị mới cho sản phẩm OCOP: Nhanh, rộng và minh bạch. Theo thống kê của nhiều địa phương, lượng đơn hàng từ các nhóm Facebook, Zalo thường chiếm 40 - 60% tổng doanh thu online của các cơ sở sản xuất nhỏ, vượt xa các sàn thương mại điện tử truyền thống trong giai đoạn đầu khởi nghiệp.

Điều này đến từ đặc tính “người thật - việc thật” của cộng đồng mạng. Khách hàng có thể trực tiếp hỏi người đã mua, xem hình ảnh thực tế, thậm chí đặt yêu cầu chứng thực nguồn gốc. Tương tác hai chiều này vừa thúc đẩy doanh số, vừa tạo niềm tin, đây là yếu tố then chốt với nông sản đặc sản vốn phụ thuộc vào chất lượng và uy tín.

Anh Phan Trường Sơn nhấn mạnh: “Trước đây, chúng tôi phải đi hội chợ hoặc phụ thuộc vào kênh bán lẻ truyền thống. Giờ đây, chỉ cần một nhóm Facebook 5.000 thành viên, mỗi ngày đăng vài hình ảnh kèm câu chuyện sản phẩm, lượng khách hỏi mua đã đủ để duy trì doanh thu ổn định. Chi phí gần như bằng 0”.

Bà Lò Thị Sương cũng nhận thấy sự thay đổi rõ rệt: “Mỗi khi tôi chia sẻ video chế biến thịt trâu gác bếp trong nhóm Zalo, số đơn đặt hàng tăng ngay. Nhiều khách từ miền Trung, miền Nam biết đến sản phẩm chỉ qua những buổi phát trực tiếp. Đó là lợi ích mà trước kia chúng tôi không tưởng tượng được”.

Tuy nhiên, để duy trì uy tín, các chủ thể OCOP cũng phải tuân thủ quy chuẩn về chất lượng, minh bạch thông tin và thường xuyên tương tác. Nhiều cơ sở đã đầu tư hệ thống đóng gói, gắn tem truy xuất nguồn gốc, đồng thời phối hợp với cơ quan quản lý để xử lý phản hồi tiêu cực, tránh rủi ro thông tin sai lệch.

Việc các nhóm cộng đồng mạng trở thành “đại sứ thương hiệu” cho OCOP cũng đặt ra yêu cầu mới về đào tạo kỹ năng số cho người sản xuất. Chính quyền các tỉnh, thành đang mở các lớp tập huấn về marketing online, livestream bán hàng, cũng như kiến thức bảo vệ thương hiệu.

Nhìn rộng hơn, cộng đồng số không chỉ tiếp sức cho từng sản phẩm, mà còn giúp quảng bá hình ảnh văn hóa địa phương. Mỗi bài đăng về tinh bột nghệ Bắc Kạn hay thịt trâu gác bếp Sơn La đều chứa đựng câu chuyện vùng miền, từ đó kích thích du lịch, khơi dậy niềm tự hào về nông sản Việt.

“Nếu biết khai thác đúng cách, các nhóm Facebook, Zalo sẽ trở thành kênh quảng bá bền vững cho sản phẩm OCOP, đưa đặc sản Việt đến gần hơn với người tiêu dùng trong và ngoài nước”, anh Phan Trường Sơn khẳng định.

Với sức mạnh của cộng đồng trực tuyến, chương trình OCOP đang bước vào giai đoạn phát triển mới, từ những gian hàng chợ quê đến “siêu chợ” không biên giới. Đây không chỉ là cuộc chuyển mình của từng hộ kinh doanh, mà còn là minh chứng cho khả năng tận dụng công nghệ để gìn giữ và nâng tầm giá trị nông sản Việt trong thời đại số.