Chuyên gia dự báo gì cho xuất khẩu cá ngừ, tôm dịp cuối năm?
Xuất khẩu cá ngừ và tôm cuối năm 2025 dự báo sẽ giảm tốc do áp lực thuế, cạnh tranh quốc tế và nguồn cung biến động. Tuy nhiên, thị trường châu Á và sản phẩm giá trị cao có thể giúp doanh nghiệp hạn chế tác động tiêu cực.
Xuất khẩu cá ngừ: Áp lực lớn, cơ hội nhỏ giọt
Theo Cục Hải quan Việt Nam, 10 tháng đầu năm 2025, xuất khẩu cá ngừ đạt 791 triệu USD, giảm 4% so với cùng kỳ.
Tháng 10, EU tiếp tục tăng trưởng, đạt gần 15 triệu USD, tăng 16%; đặc biệt Hà Lan và Italy tăng mạnh ba chữ số. Lũy kế 10 tháng, EU đạt gần 175 triệu USD, tăng 4%. Trong CPTPP, Mexico và Chile phục hồi trong tháng 10 (tăng 51% và 16%) nhưng vẫn giảm 4% và 29% tính chung 10 tháng.
Xuất khẩu sang Hoa Kỳ tiếp tục giảm do tiêu dùng thắt chặt, tồn kho cao và thuế đối ứng tăng. Lũy kế 10 tháng, xuất khẩu sang Mỹ đạt gần 294 triệu USD, giảm 8% nhưng vẫn chiếm hơn 37% tổng kim ngạch.
Dự báo xuất khẩu cá ngừ trong quý cuối năm 2025 khó có thể phục hồi.
Canada và Nhật Bản giảm lần lượt 4% và 33% trong tháng 10. Xuất khẩu sang Israel và Nga chịu tác động từ xung đột và tỷ giá, nhưng tháng 10 ghi nhận tín hiệu tích cực khi Nga tăng 23%. Ngược lại, Ai Cập tăng bứt phá 128%, đạt gần 21 triệu USD và vươn lên top 8 thị trường nhập khẩu lớn nhất, cho thấy nỗ lực đa dạng hóa thị trường của doanh nghiệp Việt Nam.
Đối với mặt hàng cá ngừ tươi, đông lạnh, khô (HS03) giảm nhẹ 1%, trong đó loin đông lạnh tăng gần 2%. Nhóm cá ngừ chế biến (HS16) giảm 7% do nhu cầu yếu tại Mỹ và Trung Đông. Điều này cho thấy doanh nghiệp đang thích ứng tốt hơn nguồn cung và khai thác hiệu quả dòng sản phẩm giá trị gia tăng.
Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), trên thị trường thế giới, giá cá ngừ nguyên liệu tại Thái Lan – trung tâm chế biến lớn của khu vực – đã có dấu hiệu giảm nhẹ từ tháng 9/2025, giúp các nhà nhập khẩu đẩy mạnh ký hợp đồng mới cho quý 4/2025. Tuy nhiên, áp lực cạnh tranh từ Thái Lan, Ecuador và Indonesia vẫn lớn khi các nước này được hưởng mức thuế đối ứng tốt hơn khi xuất khẩu sang Mỹ và ưu đãi hơn khi xuất khẩu sang EU.
“Trong khi đó, ngành cá ngừ Việt Nam vẫn đang đối mặt nhiều thách thức như: nguồn cung nguyên liệu trong nước chưa ổn định, phụ thuộc nhiều vào nhập khẩu; chi phí logistics và kiểm soát IUU (khai thác bất hợp pháp, không báo cáo, không theo quy định) vẫn là gánh nặng cho doanh nghiệp; Yêu cầu truy xuất nguồn gốc và chứng nhận bền vững ngày càng khắt khe từ các thị trường cao cấp như EU, Mỹ, Nhật Bản… Do đó, dự báo xuất khẩu cá ngừ trong quý cuối năm sẽ khó có thể phục hồi”, Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam nhận định.
Tôm Việt Nam: Châu Á giữ nhịp, Hoa Kỳ tạo sức ép
Còn đối với mặt hàng tôm, trong 10 tháng đầu năm 2025, xuất khẩu tôm Việt Nam tăng mạnh tại hầu hết thị trường. Trung Quốc & Hồng Kông (Trung Quốc) dẫn đầu với 1,1 tỷ USD, tăng 64%, mức cao nhất; riêng tháng 10 đạt 140 triệu USD.
Khối CPTPP đạt hơn 1 tỷ USD, tăng 33%, nhờ nhu cầu ổn định tại Nhật Bản, Canada, Australia. Hoa Kỳ đạt 702 triệu USD, tăng 9%; tháng 10 ghi nhận 114 triệu USD dù cạnh tranh từ Ecuador và Ấn Độ vẫn lớn. EU đạt 487 triệu USD, tăng 20%, với nhu cầu vững cho sản phẩm chế biến, chứng nhận.
Đài Loan (Trung Quốc) tăng gần 80% trong tháng 10, đạt 12 triệu USD, cho thấy dư địa mở rộng tại khu vực châu Á – Thái Bình Dương.
Bước sang quý cuối năm, xuất khẩu tôm được dự báo sẽ giảm tốc.
Tôm chân trắng đạt 2,5 tỷ USD, chiếm gần 65% kim ngạch nhờ giá cạnh tranh và sản lượng lớn. Tôm sú đạt 385 triệu USD, giữ mức ổn định với nhu cầu tốt tại Nhật Bản và Trung Quốc. Nhóm tôm khác đạt 991 triệu USD, tăng mạnh nhờ sản phẩm đông lạnh – chế biến sâu, giúp doanh nghiệp tận dụng công suất và mở rộng phân khúc giá trị cao.
Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) cho biết, từ đầu năm đến nay, châu Á là khu vực tạo lực đẩy tăng trưởng mạnh nhất cho xuất khẩu tôm Việt Nam. Trung Quốc – Hồng Kông (Trung Quốc) tăng trên 60%, Đài Loan (Trung Quốc) tăng mạnh trong tháng 10 và Hàn Quốc cũng duy trì mức tăng nhẹ. Điều này cho thấy nhu cầu trong khu vực có phần cải thiện nhờ kinh tế phục hồi dần, lợi thế gần địa lý của tôm Việt Nam. Đây cũng là chiến lược đa dạng hóa thị trường của doanh nghiệp trong bối cảnh thuế Hoa Kỳ.
Trong khi đó, các thị trường như Mỹ, Nhật Bản và EU duy trì đà tăng trưởng ổn định, chủ yếu ở nhóm sản phẩm giá trị gia tăng và tôm chế biến.
Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (Vasep) cho rằng, bước sang quý cuối năm, xuất khẩu tôm được dự báo sẽ giảm tốc. Những yếu tố này đang tạo sức ép lên giá thành, khả năng cạnh tranh và tiến độ ký hợp đồng mới.
“Nếu doanh nghiệp tiếp tục tối ưu sản phẩm giá trị cao, giữ vững chất lượng và đa dạng hóa thị trường, tác động giảm tốc có thể được hạn chế, nhưng xu hướng chung là tăng trưởng quý IV sẽ chậm hơn hoặc giảm so với các tháng giữa năm”, Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) đánh giá.
Năm 2024, ngành cá ngừ Việt Nam trải qua nhiều thách thức trong nửa cuối năm nhưng vẫn ghi dấu ấn với kim ngạch xuất khẩu gần 1 tỷ USD. Trong khi đó, xuất khẩu tôm tiếp tục bứt phá, đạt 3,9 tỷ USD, tăng 14% so với năm 2023.
