Tin Khu Vực 
"Cú hích" chính sách
Bài toán vốn cho phát triển của Việt Nam đang bước sang một giai đoạn mới, nơi yêu cầu về quy mô huy động không còn đủ, mà trọng tâm chuyển sang chất lượng dòng vốn, thời hạn sử dụng và mức độ gắn kết với các mục tiêu tăng trưởng xanh, tuần hoàn.
Thực tế đó đặt ra yêu cầu cấp thiết về việc đa dạng hóa các kênh huy động, giảm dần sự phụ thuộc vào tín dụng ngân hàng, hình thành một hệ sinh thái tài chính đồng bộ cho tăng trưởng bền vững.
Chia sẻ tại hội thảo “Đa dạng vốn cho phát triển bền vững” do Báo Tài chính - Đầu tư tổ chức ngày 15/12, đại diện các cơ quan quản lý nhà nước, ngân hàng, chuyên gia, doanh nghiệp đã phác họa rõ những chuyển động mới về chính sách, cũng như những điểm nghẽn còn tồn tại trong việc khơi thông dòng vốn xanh cho nền kinh tế.
Hội thảo “Đa dạng vốn cho phát triển bền vững”. Ảnh: Lam Phong.
Đại diện Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam (Agribank), ông Vương Văn Quý, Phó Trưởng ban Chính sách tín dụng cho rằng, năm 2025 đánh dấu một thời điểm đặc biệt khi hàng loạt chính sách mới bắt đầu có hiệu lực, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho các dự án xanh tiếp cận vốn.
Nghị định 156/2025/NĐ-CP với quy định cho phép các tổ chức tín dụng cho vay không có tài sản bảo đảm lên tới 70% giá trị dự án đối với mô hình nông nghiệp hữu cơ, kinh tế tuần hoàn đã thay đổi căn bản tư duy cho vay.
Thay vì phụ thuộc vào tài sản thế chấp, ngân hàng có thể chuyển sang đánh giá dựa trên dòng tiền và hiệu quả dự án. Cùng với đó, Quyết định 21/2025/QĐ-TTg về danh mục phân loại xanh giúp các ngân hàng nhận diện rõ hơn dự án đủ điều kiện, hạn chế rủi ro “tẩy xanh”.
Thực tế triển khai cho thấy, tín dụng xanh tại Agribank đã có bước tăng trưởng rõ nét. Tính đến quý III/2025, dư nợ tín dụng xanh của ngân hàng này đạt hơn 28.000 tỷ đồng, tập trung vào các lĩnh vực năng lượng tái tạo, nông nghiệp xanh và lâm nghiệp bền vững.
Tuy nhiên, theo đại diện Agribank, để dòng vốn này tăng tốc hơn nữa, cần sớm hoàn thiện cơ sở dữ liệu quốc gia về phát thải, chuẩn hóa các tiêu chí đo lường khí nhà kính, tạo nền tảng cho việc đánh giá rủi ro chính xác và minh bạch hơn.
Bà Phạm Thị Thanh Tùng - Phó Vụ trưởng Vụ Tín dụng các ngành kinh tế (Ngân hàng Nhà nước) phát chia sẻ hội thảo. Ảnh: Lam Phong.
Song song với nỗ lực của hệ thống ngân hàng, chính sách hỗ trợ lãi suất từ ngân sách nhà nước đang được kỳ vọng trở thành “đòn bẩy” quan trọng. Bà Phạm Thị Thanh Tùng, Phó Vụ trưởng Vụ Tín dụng các ngành kinh tế (Ngân hàng Nhà nước), cho biết, cơ quan này đang phối hợp với Bộ Tài chính trình Chính phủ ban hành Nghị định hỗ trợ lãi suất 2%/năm cho doanh nghiệp tư nhân và hộ kinh doanh vay vốn thực hiện các dự án xanh, tuần hoàn, áp dụng tiêu chuẩn ESG.
Theo bà Phạm Thị Thanh Tùng, để chính sách này đi vào thực tế, cần sự đồng bộ của ba trụ cột là Nghị định hỗ trợ lãi suất qua hệ thống ngân hàng; Nghị định hỗ trợ thông qua các quỹ nhà nước; đặc biệt là quy định cụ thể về tiêu chí xác định dự án xanh do Bộ Nông nghiệp và Môi trường ban hành. Khi ba cấu phần này cùng được kích hoạt, dòng vốn xanh sẽ có cơ sở để chảy nhanh và đúng hướng hơn.
Giải bài toán vốn dài hạn cho doanh nghiệp
Nếu tín dụng ngân hàng vẫn là trụ cột quan trọng trong ngắn hạn, thì về dài hạn, thị trường vốn được xem là không gian then chốt để giải bài toán nguồn lực cho phát triển bền vững.
Bà Phạm Thị Thanh Tâm, Phó Vụ trưởng Vụ Các định chế tài chính (Bộ Tài chính) đánh giá, sau khi Quyết định 21 về tiêu chí xanh được ban hành, thị trường trái phiếu doanh nghiệp xanh đã ghi nhận những tín hiệu tích cực.
Tính đến tháng 10/2025, quy mô dư nợ trái phiếu doanh nghiệp xanh đạt xấp xỉ 1 tỷ USD, doanh nghiệp đã bắt đầu chủ động hơn trong việc tìm kiếm nguồn vốn dài hạn từ thị trường.
Bà Phạm Thị Thanh Tâm - Phó Vụ trưởng Vụ Các định chế tài chính (Bộ Tài chính). Ảnh: Lam Phong.
Ông Nguyễn Bá Hùng, Chuyên gia kinh tế trưởng của Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) tại Việt Nam, nhấn mạnh, bài toán vốn cho phát triển bền vững không phải là huy động được bao nhiêu, mà quan trọng là sử dụng vốn hiệu quả.
Việt Nam vẫn còn nhiều dư địa để mở rộng thị trường vốn nếu thực hiện cải cách đồng bộ, phát triển các công cụ tài chính mới và tăng cường các mô hình tài chính kết hợp công, tư.
Kinh nghiệm quốc tế cho thấy, việc mở rộng tiếp cận thị trường vốn quốc tế và phát triển các hình thức blended finance (tài chính hỗn hợp) có thể giúp huy động nguồn lực dài hạn với chi phí hợp lý hơn.
Bà Nguyễn Thị Hài Hòa, Phó Tổng Giám đốc kiêm Trưởng ban Tài chính Tập đoàn Sun Group, cho rằng các dự án lớn trong lĩnh vực hạ tầng, du lịch hay đô thị bền vững đều cần thời gian đầu tư dài, trong khi nguồn vốn hiện nay chủ yếu vẫn là trung và ngắn hạn. Để tiếp cận vốn quốc tế, doanh nghiệp phải đáp ứng hàng loạt yêu cầu về minh bạch tài chính, hiệu quả dự án, xếp hạng tín nhiệm, kéo theo chi phí không nhỏ.
Theo bà Hòa, phát triển mạnh thị trường trái phiếu trong nước, đặc biệt là trái phiếu kỳ hạn dài, sẽ là lời giải phù hợp hơn cho doanh nghiệp.
Tuy nhiên, thách thức lớn nhất hiện nay là làm sao để thị trường trái phiếu vừa hấp dẫn doanh nghiệp phát hành, vừa đảm bảo thanh khoản cho nhà đầu tư.
Việc đưa tiêu chí xanh ngay từ khâu đấu thầu, đấu giá dự án sẽ giúp doanh nghiệp chủ động hơn trong việc phát triển các dự án bền vững và hưởng các cơ chế hỗ trợ tương ứng.
Theo số liệu của Ngân hàng Nhà nước, tính đến ngày 30/11 dư nợ tín dụng xanh đạt khoảng 750 nghìn tỷ đồng, với tốc độ tăng trưởng bình quân giai đoạn 2017 - 2025 đạt hơn 21%/năm, cao hơn mức tăng trưởng tín dụng chung của nền kinh tế.
Tuy nhiên, để đáp ứng mục tiêu tăng trưởng xanh và cam kết bền vững, việc chỉ dựa vào kênh tín dụng ngân hàng là chưa đủ và tạo áp lực lớn lên hệ thống. Việt Nam cần huy động khoảng 45 - 55 tỷ USD mỗi năm (theo UNESCAP), con số vượt xa khả năng của ngân sách nhà nước và hệ thống ngân hàng.
