Chính quyền Biden tuyên bố rà soát thỏa thuận thương mại giai đoạn 1 với Trung Quốc

Thỏa thuận thương mại giai đoạn 1 được ký kết vào đầu năm 2020 đã tạm dừng cuộc chiến thương mại leo thang nhanh chóng giữa Washington và Bắc Kinh vốn đã gây xáo trộn thị trường toàn cầu và dẫn đến mức thuế hàng tỷ đô la đối với hàng hóa giao dịch. Theo các điều khoản của thỏa thuận, vốn được coi là có giới hạn về phạm vi, Trung Quốc hứa sẽ thúc đẩy đáng kể việc mua các sản phẩm của Mỹ như đậu nành và các sản phẩm năng lượng. Tuy nhiên, Trung Quốc cũng đã phải vật lộn để đáp ứng các cam kết mua hàng của mình, khiến các nhà phân tích thương mại đặt câu hỏi liệu lời hứa mua một lượng hàng hóa của Mỹ có được giữ nguyên hay không.

Khi được hỏi liệu ông Biden có coi thỏa thuận thương mại giai đoạn 1 vẫn còn hiệu lực hay không, Thư ký báo chí Nhà Trắng Jen Psaki cho biết rằng “mọi thứ mà chính quyền trước đây đưa ra đang được xem xét”. Chính quyền mới của Mỹ đang rà soát lại tất cả mọi vấn đề, kể cả với các đồng minh, các thành viên Quốc hội và đưa ra quyết tâm trước khi tham gia sâu hơn. Theo các điều khoản của thỏa thuận thương mại, Trung Quốc đã đồng ý mua thêm 200 tỷ USD hàng hóa và dịch vụ của Mỹ so với năm 2017, trước khi bắt đầu tranh chấp thương mại, trong khoảng thời gian từ hai năm đến cuối năm 2021.

Tuy nhiên, dữ liệu thương mại của Trung Quốc và Mỹ cho thấy việc Trung Quốc mua hàng hóa của Mỹ kém xa so với các mục tiêu không chính thức theo tỷ lệ cả năm sau khi thỏa thuận có hiệu lực. Theo phân tích từ Viện Kinh tế Quốc tế Peterson, Bắc Kinh chỉ mua 58% hàng hóa xuất khẩu của Mỹ dự kiến ​​theo dự báo của họ, dựa trên dữ liệu tính đến cuối tháng trước. Viện này cho biết, nhập khẩu của Trung Quốc đối với các sản phẩm của Mỹ nằm trong cam kết mua trong thỏa thuận thương mại lên tới 100 tỷ USD vào cuối tháng 12/2020, so với mục tiêu theo tỷ lệ là 173,1 tỷ USD. Sự thiếu hụt này đặt ra một thách thức đối với chính quyền Biden khi họ quyết định xem chính sách thương mại của chính quyền Donald Trump đối với Trung Quốc sẽ giữ nguyên mức độ nào, bao gồm cả việc có duy trì thuế quan của Mỹ đối với hàng tỷ đô la hàng nhập khẩu của Trung Quốc hay không.

Cựu đại diện thương mại Mỹ Robert Lighthizer, là quan chức thương mại hàng đầu của chính quyền Trump, đã giám sát các cuộc đàm phán thương mại của Mỹ với các quan chức Trung Quốc, cho biết thỏa thuận giai đoạn 1 không chỉ bao gồm các cam kết mua bán, mà còn có những thay đổi đối với bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ và các quy tắc mới về chuyển giao công nghệ bắt buộc. Tuy nhiên, thỏa thuận đã chịu áp lực chính trị liên tục, đặc biệt là từ ông Trump, người, trước khi rời nhiệm sở, đã đe dọa Bắc Kinh với nhiều mức thuế hơn nữa. Trong một bài phát biểu vào tháng này, bà Katherine Tai, đại diện thương mại mới của Mỹ, nói rằng “sự cạnh tranh gay gắt từ một Trung Quốc đang phát triển và đầy tham vọng” sẽ là một trong những vấn đề quan trọng nhất trong nhiệm kỳ của bà.