Cảng biển Con Ong – Hòn Nét: Cơ hội lớn để Quảng Ninh thay đổi diện mạo kinh tế biển

Nhiều tiềm năng chưa khai thác hết

Năm 2021, Quảng Ninh đặt mục tiêu hệ thống cảng biển phải tăng trưởng ở mức 2 con số, bởi đây là lĩnh vực ít bị ảnh hưởng của dịch Covid-19. Theo Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh Quảng Ninh lần thứ XV cũng xác định, tỉnh sẽ tạo đột phá về kinh tế cảng biển giai đoạn 2020-2025. Trong đó, cảng Con Ong - Hòn Nét là công trình động lực, ưu tiên đầu tư nhằm tạo bước đột phá xây dựng hoàn thiện hệ thống cảng biển và dịch vụ cảng biển trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh trong phát triển vận tải đa phương thức, logistics gắn với khai thác có hiệu quả hệ thống kết cấu hạ tầng giao thông ngày càng đồng bộ, hiện đại đã được tỉnh Quảng Ninh đầu tư, phát triển như đường cao tốc Hạ Long – Vân Đồn – Móng Cái, Cảng hàng không quốc tế Vân Đồn, tuyến đường bao biển kết nối Hạ Long – Cẩm Phả…)

Trước đó, theo Quyết định số 1579/QĐ-TTg ngày 22/9/2021 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt quy hoạch tổng thể phát triển hệ thống cảng biển Việt Nam thời kỳ 2021 – 2030, tầm nhìn đến năm 2050 đã xác định: Nhóm cảng biển số 1 – khu vực bến Cẩm Phả với chức năng phục vụ trực tiếp các cơ sở công nghiệp, năng lượng lân cận, phát triển kinh tế - xã hội liên vùng và cả nước, có bến tổng hợp, container, hàng rời, hàng lỏng/khí, bến cho các phương tiện thủy nội địa và bến cảng khách khi có nhu cầu với cỡ tàu tổng hợp, container trọng tải đến 100.000 tấn; tàu hàng lỏng/khi đến 150.000 tấn; tàu hàng rời trọng tải 200.000 tấn hoặc lớn hơn khi đủ điều kiện. Các bến phao, khu neo đậu chuyển tải tại khu vực Cẩm Phả được xác định: vị trí vùng nước hai bên tuyến luồng Cẩm Phả tại khu vực Hòn Nét, Hòn Ót, Hòn Con Ong với chức năng phục vụ neo chờ kết hợp chuyển tải hàng hóa.

Cảng Con Ong - Hòn Nét có thể đón được tàu trọng tải từ 120.000-150.000 tấn

Trong đó, cảng biển Con Ong - Hòn Nét của thành phố Cẩm Phả (Quảng Ninh) được xác định là cảng biển nhóm 1 có nhiều lợi thế vượt trội so với các cụm cảng khác ở khu vực phía Bắc. Với luồng nước từ -7m đến -13,4m, khu vực này ít bị tác động của sóng lớn do nằm trong Vịnh Bái Tử Long và ít bị sa bồi thuận lợi cho việc bốc xếp, chuyển tải hàng hóa. Từ năm 2018 đến nay, lượng hàng hóa qua cảng chiếm tới trên 60% các cảng biển của Quảng Ninh, đóng góp không nhỏ vào tốc độ tăng trưởng kinh tế của tỉnh. Ngoài ra, cảng biển Con Ong - Hòn Nét hiện là cảng biển duy nhất cho phép bốc xếp hàng hóa rời như than, clinker, xi-măng, đá vụn và có thể đón tàu trọng tải 180.000 tấn; riêng trong năm 2020 lượng hàng hóa thông qua cảng đã đạt trên 65 triệu tấn, gấp đôi so với quy hoạch ban đầu.

Cần một quy hoạch tổng thể phù hợp

Mặc dù hội tụ nhiều tiềm năng, lợi thế, song hiện nay, hạ tầng cảng biển Con Ong - Hòn Nét cơ bản chưa có, chủ yếu hoạt động theo hình thức chuyển tải hàng hóa, gây khó khăn cho công tác quản lý và hoạt động xếp dỡ, làm hàng.

Bởi vậy, tỉnh Quảng Ninh xác định cảng Con Ong - Hòn Nét là công trình động lực, ưu tiên đầu tư và thực hiện theo mô hình hợp tác công - tư. Tuy nhiên, việc nghiên cứu xác định quy mô, ranh giới, mục tiêu, tính chất, các khu chức năng, mô hình quản lý, hoạt động cần mang tính tổng thể, đảm bảo phù hợp với các quy hoạch định hướng đã được phê duyệt, khai thác tiềm năng, thế mạnh khu vực cảng biển Cẩm Phả, kết nối liên kết hoạt động sản xuất, lưu thông hàng hóa các vùng trong khu vực nói riêng, quốc tế nói chung phù hợp định hướng phát triển kinh tế - xã hội của Cẩm Phả nói riêng và tỉnh Quảng Ninh nói chung.

Hiện đơn vị tư vấn đã đề xuất nghiên cứu quy hoạch, đầu tư cảng Con Ong - Hòn Nét trở thành cảng loại 1 kết hợp khu công nghiệp dịch vụ, đô thị du lịch, dịch vụ, vui chơi giải trí theo định hướng sinh thái, gắn kết với thiên nhiên, văn minh, hiện đại, đồng bộ theo tiêu chuẩn quốc tế. Đề xuất nghiên cứu quy hoạch bám sát quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội của TP Cẩm Phả.

Riêng năm 2020, cảng đã đón hơn 4.200 lượt tàu biển quốc tế, hơn 27.800 phương tiện thủy nội địa với khối lượng hàng hóa trên 76 triệu tấn

Trong đó, khu vực cảng, khu công nghiệp dự kiến có quy mô thiết kế khoảng 890ha, đáp ứng cỡ tàu đến trên 50.000DWT, được bố trí tăng cường không gian hậu cần cảng cho Logistics và công nghiệp sạch. Khu đô thị đề xuất nghiên cứu đầu tư từ 800-1.000ha, gồm nhiều phân khu chức năng trên quan điểm ưu tiên dịch vụ, du lịch như: Các khu hỗn hợp, công viên núi đá vôi, công viên vui chơi giải trí chuyên đề, khu nghỉ dưỡng, khu dẫn bến du thuyền và thủy phi cơ, khu hậu cần, sân golf…

Tuy nhiên, hiện khu vực nghiên cứu nằm trong vùng đệm di sản thiên nhiên thế giới Vịnh Hạ Long, nằm ngoài đường nước biển thấp nhất trung bình trong nhiều năm, khu vực hiện là mặt biển có độ sâu tương đối lớn. Do đó, phương án quy hoạch cần nghiên cứu kỹ đảm bảo quy hoạch tuân thủ các quy định về pháp luật.

Ông Nguyễn Tường Văn - Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ninh – khẳng định: Cần xác định rõ chức năng mục tiêu, quy mô, phân khu chi tiết, công trình công năng, quỹ đất bố trí… để lấy cơ sở lập quy hoạch, kêu gọi, thu hút, lựa chọn nhà đầu tư. Đối với quy hoạch khu đô thị, sẽ lấy du lịch, dịch vụ là nền tảng, triển khai quy hoạch đảm bảo giữ vững môi trường, cảnh quan liền kề.