Các tỉnh, thành phố nói gì về FTA Index?

Từ năm 2022, Bộ Công Thương đã triển khai xây dựng Đề án Bộ chỉ số FTA Index theo chỉ đạo của Chính phủ tại Nghị quyết số 99/NQ-CP. Đây là công cụ đo lường hiệu quả thực thi và tận dụng các Hiệp định thương mại tự do (FTA), giúp địa phương và doanh nghiệp “soi mình”, đánh giá hiệu quả hoạt động, từ sản xuất đến xuất khẩu.

FTA Index không chỉ hỗ trợ tối đa doanh nghiệp duy trì chuỗi giá trị mà còn đóng vai trò đòn bẩy trong khai thác các FTA thế hệ mới như CPTPP, EVFTA hay UKVFTA. Với kỳ vọng lớn từ các địa phương như Hà Nội, Hải Phòng, bộ chỉ số này được xem là bước tiến quan trọng để nâng cao hiệu quả thương mại và đầu tư trong giai đoạn mới.

Kỳ vọng từ công cụ đánh giá thực thi FTA

Ông Nguyễn Thế Hiệp, Phó Giám đốc Sở Công Thương Hà Nội nhận định việc thực thi các FTA đã tạo động lực mạnh mẽ thúc đẩy tăng trưởng thương mại, đầu tư của Thủ đô trong thời gian qua. Để triển khai hiệu quả các FTA, đặc biệt là những hiệp định thế hệ mới như: CPTPP, EVFTA và UKVFTA, thành phố Hà Nội đã xây dựng và thực hiện nhiều kế hoạch hỗ trợ doanh nghiệp đẩy mạnh xuất khẩu, tận dụng tối đa các lợi ích từ các cam kết thương mại quốc tế.

Ông Nguyễn Thế Hiệp, Phó Giám đốc Sở Công Thương Hà Nội. Ảnh: Quốc Chuyển

Cụ thể, lãnh đạo Sở Công Thương Thành phố Hà Nội cho rằng, công tác tuyên truyền và hướng dẫn doanh nghiệp luôn được Hà Nội coi là nhiệm vụ trọng tâm. Thông tin về các FTA, thị trường tiềm năng, các nhóm ngành hàng xuất khẩu chủ lực và chính sách ưu đãi được phổ biến rộng rãi qua nhiều kênh truyền thông hiện đại. Đặc biệt, Sở Công Thương Hà Nội đã tận dụng các nền tảng số như Zalo, Facebook và Youtube, cùng với cổng thông tin điện tử của thành phố và các sở, ngành để tiếp cận cộng đồng doanh nghiệp một cách hiệu quả và minh bạch.

Bên cạnh đó, Sở Công Thương Hà Nội cũng triển khai nhiều đề án hỗ trợ doanh nghiệp trong hoạt động xuất khẩu như Đề án Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa giai đoạn 2021 - 2025 hay Kế hoạch Chuyển đổi số cho doanh nghiệp nhỏ và vừa. Những chương trình này đã giúp tháo gỡ khó khăn, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp tận dụng ưu đãi từ các FTA. Theo thống kê, trong 11 tháng năm 2024, kim ngạch xuất khẩu của Hà Nội đạt khoảng 17,5 tỷ USD. Đây là kết quả tích cực, đặc biệt trong các thị trường trọng điểm như EU, Anh hay CPTPP.

Trong 11 tháng năm 2024, kim ngạch xuất khẩu Thành phố Hà Nội đạt khoảng 17,5 tỷ USD. Ảnh: Quốc Chuyển

Tuy nhiên, ông Nguyễn Thế Hiệp cũng thẳng thắn nhìn nhận rằng, dù tốc độ tăng trưởng xuất khẩu vào các thị trường FTA có chuyển biến tích cực, nhưng quy mô và giá trị vẫn còn khiêm tốn. Tỷ trọng kim ngạch xuất khẩu của Hà Nội vào các thị trường này mới chỉ dao động từ 15-30%. Điều này phản ánh việc tận dụng các ưu đãi từ FTA vẫn còn nhiều hạn chế.

Chính vì vậy, Bộ chỉ số FTA Index mà Bộ Công Thương đang xây dựng được lãnh đạo Sở Công Thương Hà Nội kỳ vọng sẽ là công cụ giúp Hà Nội đo lường và đánh giá rõ ràng kết quả thực thi các FTA. Ông Nguyễn Thế Hiệp tin tưởng rằng FTA Index sẽ “soi chiếu” được hoạt động quản lý nhà nước cũng như hiệu quả khai thác của doanh nghiệp trên địa bàn, từ đó giúp thành phố có những điều chỉnh chính sách kịp thời và phù hợp. Đồng thời, ông nhấn mạnh tầm quan trọng của sự đồng bộ, khả thi và minh bạch trong việc xây dựng FTA Index, giúp các địa phương chủ động thực hiện tốt các cam kết thương mại quốc tế.

Bộ chỉ số không chỉ là thước đo hiệu quả thực thi mà còn đóng vai trò như “bản đồ” để thành phố xác định rõ điểm mạnh, điểm yếu và tiềm năng còn bỏ ngỏ của doanh nghiệp trong hoạt động xuất khẩu. Với công cụ này, Hà Nội kỳ vọng sẽ thúc đẩy sự phối hợp hiệu quả giữa các sở, ban, ngành và tạo điều kiện thuận lợi nhất để doanh nghiệp tận dụng cơ hội từ FTA, nâng cao năng lực cạnh tranh và vị thế trên thị trường quốc tế.

FTA Index - Đòn bẩy thu hút đầu tư và phát triển công nghiệp

Thành phố Hải Phòng nổi bật với vai trò là trung tâm công nghiệp, cảng biển và logistics lớn của cả nước. Ông Nguyễn Công Hân, Phó Giám đốc Sở Công Thương Hải Phòng, cho biết, thành phố luôn coi việc thực thi các FTA là nền tảng quan trọng để thúc đẩy phát triển kinh tế và thu hút đầu tư nước ngoài.

Ông Nguyễn Công Hân, Phó Giám đốc Sở Công thương Hải Phòng. Ảnh: Quốc Chuyển

Trong những năm qua, Hải Phòng đã triển khai nhiều hoạt động hỗ trợ doanh nghiệp thực thi các FTA một cách hiệu quả. Công tác tuyên truyền, phổ biến thông tin về các hiệp định được đẩy mạnh thông qua các hội thảo, tọa đàm trực tiếp và trực tuyến. Thành phố cũng xây dựng cổng thông tin điện tử về FTA nhằm tạo môi trường kết nối thông tin đa chiều giữa doanh nghiệp và cơ quan quản lý nhà nước.

Song song với đó, Hải Phòng chú trọng triển khai các chương trình xúc tiến thương mại quốc tế, kết nối doanh nghiệp địa phương với đối tác nước ngoài, đồng thời tham gia các hội chợ và triển lãm thương mại để tìm kiếm cơ hội mở rộng thị trường xuất khẩu. Trong 10 tháng đầu năm 2024, kim ngạch xuất khẩu của Hải Phòng ước đạt 29,3 tỷ USD, khẳng định vai trò là điểm sáng trong bức tranh kinh tế cả nước.

Đặc biệt, Hải Phòng đã đẩy mạnh phát triển công nghiệp hỗ trợ và logistics, hai trụ cột kinh tế chiến lược. Với mục tiêu phát triển 15 khu công nghiệp mới và thành lập Khu kinh tế ven biển phía Nam, Hải Phòng đang thu hút mạnh mẽ các dòng đầu tư chất lượng cao, tận dụng tối đa lợi thế từ các FTA. Thành phố cũng đẩy mạnh chuyển đổi số trong lĩnh vực logistics, tạo tiền đề cho việc tối ưu hóa hoạt động xuất nhập khẩu. Tuy nhiên, ông Nguyễn Công Hân cũng thừa nhận rằng, không phải tất cả ngành hàng đều tận dụng tốt các FTA. Một số ngành, như dệt may, còn gặp khó khăn do yêu cầu khắt khe về quy tắc xuất xứ. Vì vậy, FTA Index được lãnh đạo Sở Công Thương Hải Phòng kỳ vọng sẽ trở thành công cụ quan trọng giúp Hải Phòng đánh giá chính xác hiệu quả thực thi các hiệp định thương mại tự do.

Trong quá trình thực hiện các FTA, FTA Index giúp các tỉnh, thành phố “soi mình”, nhận diện được điểm mạnh và điểm yếu, là cơ sở để xây dựng chính sách và chiến lược phát triển phù hợp. Theo ông Nguyễn Công Hân, kết quả từ FTA Index sẽ hỗ trợ Hải Phòng hoạch định các chương trình hành động hiệu quả, từ đó giúp doanh nghiệp tối ưu hóa hoạt động sản xuất và xuất khẩu. Đồng thời, công cụ này cũng đóng vai trò định hướng cho các nhà đầu tư, khuyến khích các dòng vốn FDI chất lượng cao được đầu tư vào thành phố.

Với sự hỗ trợ từ Bộ Công Thương và nỗ lực của chính quyền địa phương, các doanh nghiệp Việt Nam sẽ có cơ hội lớn hơn để khai thác lợi ích từ các FTA, nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển bền vững trong bối cảnh toàn cầu hóa. Trong đó, FTA Index đóng vai trò là “kim chỉ nam” giúp các tỉnh, thành phố hoạch định chính sách và chiến lược phát triển hội nhập quốc tế một cách hiệu quả.