Các HTX Đam Rông nâng tầm nông sản, mở rộng thị trường tiêu thụ

Bứt phá với nông nghiệp công nghệ cao

Từng là địa bàn khó khăn với hơn 60% dân số là đồng bào dân tộc thiểu số, trình độ sản xuất chủ yếu dựa vào kinh nghiệm truyền thống, việc ứng dụng công nghệ vào nông nghiệp ở Đam Rông (Lâm Đồng) là một hành trình đầy thử thách. Tuy nhiên, với sự đồng hành từ chính quyền địa phương, các chương trình khuyến nông và chính sách ưu tiên phát triển vùng đồng bào dân tộc thiểu số, nhiều hợp tác xã (HTX) tại đây đã mạnh dạn đầu tư công nghệ vào sản xuất, tạo ra những bước chuyển ngoạn mục.

Anh K’Brôi, Giám đốc HTX Nông nghiệp và Dịch vụ tổng hợp Đạ Rsal (xã Đam Rông 3), chia sẻ: “Ban đầu người dân trong thôn còn nghi ngại khi nghe tôi nói đến nhà kính, tưới nhỏ giọt hay giống cây nhập khẩu. Nhưng khi thấy rau trồng công nghệ cao cho năng suất gấp ba, giá bán ổn định, họ đã chủ động tham gia”.

Từ vài hộ dân ban đầu, đến nay HTX Đạ Rsal đã có gần 60 thành viên, phần lớn là người dân tộc Mạ và K’Ho, sản xuất trên hơn 25 ha đất với 12 ha nhà kính. Mỗi năm HTX cung cấp ra thị trường hơn 300 tấn rau củ quả an toàn, xuất khẩu sang Hàn Quốc và Nhật Bản thông qua các đối tác liên kết.

Các HTX ở Đam Rông không chỉ ứng dụng kỹ thuật trồng trọt tiên tiến, mà còn trở thành những “nhà máy nông nghiệp” tích hợp toàn bộ quy trình công nghệ cao, từ chọn giống, chăm sóc, thu hoạch đến bảo quản sau thu hoạch.

Tại HTX Nông nghiệp công nghệ cao Liên Kết Xanh (xã Đam Rông 2), mỗi bước trong chuỗi sản xuất đều được gắn liền với tự động hóa và số hóa. Trên diện tích 15 ha, HTX triển khai hệ thống nhà màng với cảm biến đo nhiệt độ, độ ẩm, ánh sáng, liên kết phần mềm điều khiển trung tâm, giúp người quản lý có thể theo dõi tình trạng sinh trưởng của cây trồng từ xa qua smartphone.

Anh Nguyễn Văn Cảnh, đại diện HTX, cho biết: “Với việc ứng dụng công nghệ, chúng tôi kiểm soát tốt hơn chất lượng nông sản, giảm 30–40% chi phí so với phương thức truyền thống, nhưng năng suất lại tăng 1,5–2 lần”. Hiện tại, HTX Liên Kết Xanh chuyên sản xuất cà chua bi, dâu tây và xà lách thủy canh, trong đó 80% sản phẩm đạt chứng nhận VietGAP và GlobalGAP. Trung bình mỗi tháng HTX đưa ra thị trường gần 20 tấn sản phẩm, tạo việc làm cho hơn 50 lao động, phần lớn là đồng bào dân tộc thiểu số.

Bài học thành công từ các HTX ở Đam Rông không chỉ nằm ở việc ứng dụng công nghệ, mà còn ở khả năng xây dựng liên kết sản xuất – tiêu thụ bền vững. Nhiều HTX đã ký kết hợp đồng dài hạn với các doanh nghiệp phân phối nông sản sạch trong và ngoài tỉnh, tạo đầu ra ổn định cho sản phẩm.

Liên kết chuỗi – nâng tầm nông sản, mở rộng thị trường

HTX Nông nghiệp sạch Đam Rông (xã Đam Rông 1) là một ví dụ điển hình. Khởi đầu từ mô hình sản xuất nhỏ lẻ, HTX đã từng bước phát triển vùng nguyên liệu rau củ hữu cơ đạt chuẩn, ký kết bao tiêu sản phẩm với các chuỗi siêu thị như Big C, Bách Hóa Xanh, đồng thời đưa sản phẩm lên sàn thương mại điện tử Postmart, Voso.

Chị Trần Thị Hồng – Giám đốc HTX – chia sẻ: “Chúng tôi tập huấn người dân về kỹ thuật canh tác hữu cơ, áp dụng quy trình sản xuất sạch, sử dụng chế phẩm sinh học. Nhờ đó, giá bán rau củ cao gấp 2–3 lần so với rau thường, trong khi chi phí đầu vào giảm đáng kể”. Mỗi năm, HTX Đam Rông cung cấp hơn 500 tấn rau củ sạch ra thị trường, doanh thu đạt trên 8 tỷ đồng, tạo việc làm cho hơn 70 lao động địa phương, phần lớn là đồng bào dân tộc thiểu số, với thu nhập trung bình 6–8 triệu đồng/tháng.

Trong giai đoạn 2021–2025, huyện Đam Rông đã triển khai kế hoạch phát triển 10 mô hình nông nghiệp công nghệ cao tại 7 xã trọng điểm. Chương trình hỗ trợ sản xuất theo chuỗi giá trị, nâng cấp hạ tầng phục vụ nông nghiệp công nghệ cao cũng được triển khai đồng bộ.

Sự phối hợp giữa chính quyền và người dân đã thắp sáng niềm tin mới. Nhiều thanh niên dân tộc thiểu số sau khi học nghề hoặc tốt nghiệp đại học đã quay về quê hương khởi nghiệp từ nông nghiệp công nghệ cao. Anh K’Thanh – kỹ sư nông nghiệp, hiện vận hành vườn dâu công nghệ cao tại xã Đạ M’rông – chia sẻ: “Tôi không đi tìm việc ở thành phố nữa. Ngay tại quê hương mình, tôi có thể làm chủ, tạo việc làm cho bà con. Quan trọng là kiến thức, quyết tâm và được hỗ trợ đúng lúc”.

Nhờ những bước đi vững chắc này, các HTX tại Đam Rông đang từng bước chuyển đổi mô hình sản xuất, nâng cao giá trị nông sản và mở rộng thị trường tiêu thụ. Việc áp dụng tiêu chuẩn VietGAP, truy xuất nguồn gốc sản phẩm, đồng thời đưa sản phẩm lên các sàn thương mại điện tử, đã giúp nông sản vùng cao chinh phục các thị trường trong và ngoài nước.

Những cánh đồng công nghệ cao ở Đam Rông hôm nay minh chứng cho một hướng đi đúng: từ sản xuất nhỏ lẻ, lạc hậu sang quy mô lớn, ứng dụng công nghệ, thân thiện môi trường. Các HTX công nghệ cao không chỉ tạo ra sản phẩm sạch, chất lượng mà còn đặt nền móng cho nền nông nghiệp hiện đại, thích ứng biến đổi khí hậu và đòi hỏi khắt khe của thị trường.

Câu chuyện Đam Rông là hình mẫu cho nhiều địa phương miền núi khác về cách thức “đưa khoa học vào ruộng đồng” và “đưa nông dân lên làm chủ công nghệ”. Từ mảnh đất đại ngàn này, những cánh đồng thông minh, những sản phẩm sạch mang thương hiệu Việt đang từng ngày vươn xa, mở ra triển vọng phát triển bền vững cho nông nghiệp vùng cao.