Brexit là trở ngại lớn nhất để Vương quốc Anh tránh suy thoái kinh tế

Trong khi mọi quốc gia G7 đều bị ảnh hưởng bởi cái giá phải trả của cuộc chiến Ukraine và Covid, thì Vương quốc Anh cũng đang cảm nhận được tác động và cái giá kinh tế của Brexit.

Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) dự báo Vương quốc Anh sẽ có mức tăng trưởng thấp nhất so với bất kỳ nền kinh tế lớn nào trên thế giới vào năm tới. Văn phòng Trách nhiệm Ngân sách của chính phủ dự đoán Brexit sẽ có tác động dài hạn 4% đến tăng trưởng kinh tế và Ngân hàng Anh dự báo mới chỉ bắt đầu suy thoái kéo dài hai năm.

Triển vọng của nền kinh tế Anh năm 2023 là rất tồi tệ, với tăng trưởng kinh tế, tiền lương, việc làm và đầu tư đều dự kiến sẽ giảm, trong khi thuế và lãi suất tăng lên. Điều này không chỉ do các yếu tố bên ngoài như cuộc khủng hoảng năng lượng trên toàn châu Âu. Brexit, chính sách thắt lưng buộc bụng và việc thiếu bất kỳ kế hoạch tăng trưởng mạch lạc nào đồng nghĩa với việc Vương quốc Anh đứng cuối bảng xếp hạng tăng trưởng.

Ở một góc khác của kinh tế thế giới, thông điệp cũng ảm đạm không kém. Năm 2023 có thể sẽ khó khăn với Anh, nhưng nói đây là “kết quả chủ yếu của các yếu tố bên ngoài”, và rõ ràng nhất là quỹ đạo của giá năng lượng toàn cầu và chiến tranh ở Ukraine.

Peter Arnold, nhà kinh tế trưởng tại EY UK, dự đoán một cuộc suy thoái tương đối nhẹ vào năm 2023, với nền kinh tế có nền kinh tế bị thu hẹp khoảng 0,3%. Tuy nhiên, những rủi ro đối với điều này là nhược điểm. Ngân hàng Anh và OBR đang dự đoán đáng chú ý về một cuộc suy thoái nghiêm trọng hơn nhiều – mặc dù được xác định dựa trên lãi suất sẽ lên tới trên 5%, trong khi quan điểm của EY Item Club là sẽ đạt đỉnh ở mức khoảng 4%. Một yếu tố không chắc chắn khác có liên quan đến tốc độ các hộ gia đình rút tiền tiết kiệm. Các hộ gia đình sẽ dựa vào tiền tiết kiệm để chi tiêu hàng ngày nhiều hơn so với những gì họ đã làm trong những năm gần đây. Điều chắc chắn là năm tới sẽ vô cùng khó khăn cả về tăng trưởng và lạm phát, chỉ khác biệt là mức độ.

Giống như Cục Dự trữ Liên bang Mỹ, Ngân hàng Anh đã tăng đáng kể nguồn cung tiền trong nhiều năm. Viện Nghiên cứu Kinh tế và Xã hội Quốc gia đang dự đoán một sự sụt giảm mạnh trong ba tháng đầu năm tới, ít nhất sẽ có sự tăng trưởng yếu nhưng tích cực trong phần còn lại của năm vì lạm phát bắt đầu giảm từ tháng 4 xuống còn từ 5 đến 6% vào cuối năm.

Dự kiến lãi suất sẽ tăng lên 4,5% vào tháng 8 và duy trì ở mức đó cho đến cuối năm. Yael Selfin, nhà kinh tế trưởng tại công ty tư vấn KPMG UK, tin rằng suy thoái kinh tế có thể “kéo dài”. Nimesh Shah, giám đốc điều hành của Blick Rothenberg đồng ý rằng các sự kiện thế giới là chìa khóa cho việc Anh có thấy sự cải thiện nào đó trong năm tới hay không?

Nếu các sự kiện toàn cầu dịu đi, nền kinh tế Vương quốc Anh có thể phục hồi nhanh hơn và mạnh hơn nhiều so với dự kiến, nhưng chính phủ Vương quốc Anh không thể kiểm soát được rất ít, do các chính sách gần đây và chương trình nghị sự mà chính phủ đã đặt ra. Chi tiêu cho cơ sở hạ tầng công cộng vẫn mạnh mẽ, điều này sẽ tiếp tục giữ cho bánh xe của nền kinh tế Vương quốc Anh quay vòng và có một xương sống vững chắc trong các dịch vụ tài chính sẽ mang lại cho Vương quốc Anh một mức độ phục hồi. Nói cách khác, lạm phát có thể chậm lại, nhưng giá cả sẽ không giảm.

Các chuyên gia cũng cho rằng Brexit vẫn là tác động tiêu cực lớn nhất đối với nền kinh tế Anh. Không giống như các quốc gia khác, tác động và hạn chế của Brexit đang khiến bất kỳ sự phục hồi và triển vọng tăng trưởng nào trong tương lai trở nên khó khăn.

Một trong những mối quan tâm lớn nhất mà các doanh nghiệp phải đối mặt là tình trạng thiếu lao động và Chính phủ Vương quốc Anh cần đưa ra một chương trình khuyến khích di cư phù hợp để quản lý thị trường lao động chặt chẽ và thiếu kỹ năng trong một số lĩnh vực nhất định. Lukasz Krebel, nhà kinh tế tại New Economics Foundation, cho biết: Vương quốc Anh đã làm cho vị thế của mình trở nên suy giảm hơn vì Brexit. Đối với một thỏa thuận kiểu Thụy Sĩ với EU, trên thực tế, đó là hàng trăm thỏa thuận song phương được thực hiện trong nhiều thập kỷ.

Thụy Sĩ đóng góp vào ngân sách EU, tuân thủ luật pháp EU và là một phần của thị trường chung. EU không quan tâm đến việc thiết lập khác như vậy và điều đó gây khó khăn về mặt chính trị cho Chính phủ.

Nhưng Vương quốc Anh có thể và nên cải thiện mối liên kết với EU để khắc phục ít nhất một phần thiệt hại do Brexit gây ra. Mặc dù nhiều người tin rằng một thỏa thuận Brexit nhẹ nhàng hơn sẽ là một con đường dẫn đến tăng trưởng cho nền kinh tế Vương quốc Anh, nhưng vẫn là câu chuyện đặt ra vào năm 2023 hoặc trong vài năm tới.