Bộ Công Thương hỗ trợ các địa phương kết nối Hệ thống eCoSys cấp C/O

Chiều 26/9, Cục Xuất nhập khẩu và Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số (Bộ Công Thương) phối hợp với các đơn vị liên quan tổ chức cuộc họp nhằm triển khai hỗ trợ các địa phương kết nối và vận hành Hệ thống eCoSys phục vụ công tác cấp Giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa (C/O). Cuộc họp diễn ra theo hình thức trực tiếp và trực tuyến. Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu Trần Thanh Hải chủ trì cuộc họp.

Phân cấp cấp Giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa (C/O) về các địa phương

Phát biểu tại hội nghị, ông Trần Thanh Hải, Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu, cho biết, tính đến nay đã gần 3 tháng kể từ khi triển khai phân cấp, phân quyền theo Nghị định 146/2025/NĐ-CP. Đối với Bộ Công Thương, nhiều thủ tục đã được thực hiện theo cơ chế phân cấp, trong đó Cục Xuất nhập khẩu đảm nhận khối lượng hồ sơ lớn nhất, đặc biệt là các thủ tục liên quan đến cấp C/O.

Việc triển khai Nghị định 146/2025/NĐ-CP trùng với thời điểm một số địa phương thực hiện sáp nhập (từ ngày 1/7/2025), vì vậy các đơn vị như Cục Xuất nhập khẩu, Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số, cùng Techcombank và VNPT, đã nỗ lực hỗ trợ các địa phương trong việc thực hiện cấp C/O theo thẩm quyền phân cấp.

Ông Hải nhấn mạnh, hoạt động cấp C/O là một phần quan trọng trong các cam kết quốc tế của Việt Nam, đặc biệt khi tham gia các Hiệp định thương mại tự do và các tổ chức quốc tế. Theo Nghị định 146/2025/NĐ-CP, việc cấp C/O sẽ được triển khai rộng rãi, đồng bộ, gắn trách nhiệm rõ ràng cho các địa phương.

Hiện nay, việc cấp C/O đã được phân cấp đến 34 tỉnh, thành phố, với đầy đủ thẩm quyền và trách nhiệm. Tuy nhiên, nhiều địa phương chưa thể bắt đầu triển khai do còn thiếu cơ sở pháp lý. Một số địa phương đang sắp xếp sau sáp nhập chưa ban hành văn bản phân cấp tiếp theo cho các cơ quan tham mưu. Theo thông tin mới nhất, đã có khoảng 16 địa phương hoàn thiện các văn bản pháp lý và sẵn sàng triển khai cấp C/O, tạo tiền đề vận hành đồng bộ Hệ thống eCoSys trên toàn quốc.

“Tại cuộc họp hôm nay, ngoài 16 địa phương đã hoàn thiện văn bản pháp lý, Bộ Công Thương cũng mời các Sở chưa có văn bản phân cấp tham dự. Mục tiêu là để tất cả các Sở nắm bắt quy trình, chuẩn bị tốt cho việc triển khai cấp C/O, bởi sớm hay muộn, toàn bộ 34 Sở sẽ thực hiện công tác này. Việc tham dự hôm nay giúp các địa phương hiểu rõ các thủ tục, từ đó triển khai thực tế nhanh chóng và hiệu quả hơn”, ông Hải nhấn mạnh.

Hai vấn đề chính được tập trung tại cuộc họp là hoàn thiện các văn bản phân cấp, ủy quyền tại địa phương và triển khai hệ thống cấp C/O trên nền tảng điện tử.

Về kỹ thuật, Bộ Công Thương đã triển khai cấp C/O hoàn toàn trên môi trường điện tử thông qua Hệ thống eCoSys. Hệ thống hoạt động trực tuyến, không sử dụng hồ sơ giấy, giúp tập trung quản lý và tạo thuận lợi cho doanh nghiệp, đồng thời đảm bảo quá trình cấp C/O diễn ra thuận lợi, thống nhất và hiệu quả.

Một điểm quan trọng khác là từ năm 2023, Chính phủ giao Bộ Công Thương thực hiện thu phí cấp C/O. Khoản phí thuộc loại phí, lệ phí theo quy định pháp luật, nhằm phục vụ các hoạt động dịch vụ công liên quan như đào tạo, tập huấn, tuyên truyền, xác minh, kiểm tra. Việc thu phí được thực hiện hoàn toàn điện tử, phù hợp với xu hướng chuyển đổi số và số lượng hồ sơ lớn, giúp minh bạch, thống nhất và đảm bảo nguồn lực quản lý.

16 Sở đã sẵn sàng, các địa phương còn lại học hỏi quy trình

Trong thời gian vừa qua, một số địa phương như Hải Phòng, Lạng Sơn và Ninh Bình đã nhận văn bản phân cấp sớm, phối hợp với Bộ Công Thương trong quá trình kiểm thử Hệ thống eCoSys để rà soát, phát hiện và khắc phục các lỗi kỹ thuật trước khi triển khai chính thức. Đa số các Sở Công Thương còn lại mới gửi văn bản phân cấp trong vài ngày gần đây; trong khoảng một tuần qua, Bộ đã tiếp nhận dồn dập văn bản từ hơn một chục Sở khác.

Tại cuộc họp, các đơn vị liên quan đã giới thiệu chi tiết về thủ tục và quy trình, giúp 16 Sở Công Thương đã hoàn tất cơ sở pháp lý nắm bắt đầy đủ, phấn đấu đến ngày 1/10 triển khai cấp C/O tại các địa phương được phân cấp. Ngoài 16 Sở này, các Sở khác được mời tham dự để học hỏi, nắm bắt hướng dẫn, từ đó hiểu rõ thao tác và quy trình cần thiết khi triển khai thực tế.

Đại diện Techcombank cho biết về luồng triển khai dịch vụ, Cục Xuất nhập khẩu sẽ gửi Techcombank danh sách các Sở đã sẵn sàng về phân quyền và kết nối với hệ thống eCoSys. Hai bên sẽ chủ động liên hệ để triển khai, với Techcombank bố trí đầu mối tại chi nhánh các tỉnh, thành, đồng thời có đầu mối tại hội sở để hỗ trợ khi cần. Danh sách chi tiết gồm số điện thoại và thông tin liên hệ sẽ được gửi kèm tài liệu.

Về luồng thu phí C/O, doanh nghiệp xuất khẩu thanh toán trực tiếp trên hệ thống eCoSys qua các hình thức như QR Pay hoặc chuyển khoản. Thông tin thanh toán sẽ được tự động cập nhật trên hệ thống Techcombank nhờ kết nối kỹ thuật giữa Cục Xuất nhập khẩu, Cục Thương mại điện tử và Techcombank. Phí C/O của doanh nghiệp được tự động ghi có vào tài khoản từng Sở. Techcombank sẽ gửi báo cáo đối soát tự động hàng ngày (T+1) qua hệ thống SSTP, giúp các Sở quản lý, theo dõi và kiểm tra chính xác các khoản thu theo từng mã C/O.

Biểu phí dịch vụ gồm: miễn phí triển khai kết nối hệ thống; phí đối soát 2 triệu đồng/tháng/tài khoản; các giao dịch xử lý, hoàn phí miễn phí, theo chính sách hiện hành. Techcombank sẽ cung cấp mẫu báo cáo đối soát và hướng dẫn chi tiết để các Sở tra cứu, quản lý và hỗ trợ giải đáp thắc mắc, đảm bảo minh bạch, thuận tiện và hiệu quả.

Đại diện VNPT cho biết, sau khi quá trình kiểm thử hoàn tất, tất cả các Sở Công Thương sử dụng hệ thống VNPT sẽ kết nối chung trên một nền tảng, cấu hình đồng bộ. Hiện tại, Sở Công Thương Hải Phòng đã kết nối thành công; các Sở khác chỉ cần được cung cấp tài khoản là có thể tham gia hệ thống.

Thu phí và cấp biên lai C/O minh bạch, cơ hội mở cho nhà cung cấp khác

Ông Trần Thanh Hải cho biết, qua quá trình phối hợp với Techcombank và VNPT, có thể thấy rằng khi các Sở Công Thương đã sẵn sàng kết nối, quy trình triển khai cấp C/O thực tế không phức tạp. Trong thời gian qua, các đơn vị đã nỗ lực triển khai các bước “hậu trường” nhằm đảm bảo khi các Sở tham gia kết nối, thủ tục diễn ra đơn giản, thuận tiện nhất.

Theo đại diện Techcombank, nhiều Sở Công Thương hiện đã có tài khoản tại ngân hàng này, sẵn sàng cho việc thu phí C/O và kết nối với hệ thống eCoSys. Điều này cho thấy công tác chuẩn bị đã hoàn thiện, tạo điều kiện thuận lợi để triển khai đồng bộ tại tất cả địa phương.

Ông Trần Thanh Hải cũng nhấn mạnh, nếu có bất kỳ vướng mắc hay khó khăn nào trong quá trình triển khai, các Sở có thể nêu trực tiếp. Các đơn vị liên quan sẽ trao đổi, giải đáp; nếu vấn đề vượt quá thẩm quyền, sẽ được báo cáo lãnh đạo Bộ Công Thương để xử lý kịp thời.

Trong quá trình triển khai phân cấp C/O, Techcombank là đơn vị ngân hàng duy nhất hiện cung cấp dịch vụ thu phí cho Cục Xuất nhập khẩu. Trước đây, Bộ Công Thương đã mời một số ngân hàng khác tham gia, nhưng đến nay chưa có đơn vị nào đáp ứng đủ năng lực kỹ thuật để xử lý khối lượng hồ sơ lớn và quy trình phức tạp. Do đó, việc sử dụng dịch vụ của Techcombank không phải là độc quyền hay ép buộc, mà là giải pháp khả thi đảm bảo quá trình thu phí diễn ra thông suốt. Bộ Công Thương cũng hoan nghênh các ngân hàng khác nếu trong tương lai đáp ứng được yêu cầu, tạo thêm lựa chọn cho các Sở.

Bên cạnh thu phí, việc cấp biên lai điện tử cũng là yêu cầu quan trọng, xác nhận doanh nghiệp đã nộp phí, phục vụ quản lý, thanh toán và minh bạch chi phí. Hiện VNPT là đơn vị duy nhất phối hợp với Cục Xuất nhập khẩu cung cấp dịch vụ cấp biên lai điện tử. Việc kết nối với nhà cung cấp mới cần thời gian triển khai kỹ thuật. Do đó, hiện tại, các địa phương sẽ thực hiện cấp C/O thông qua Techcombank về thu phí và VNPT về cấp biên lai điện tử.

Bộ Công Thương đề nghị các Sở Công Thương nắm rõ thông tin trên để tránh hiểu lầm về việc lựa chọn nhà cung cấp. "Về mặt kỹ thuật, hiện chỉ có hai đơn vị này đủ khả năng kết nối và triển khai dịch vụ thu phí và cấp biên lai điện tử", ông Hải nói.

Chuẩn bị kỹ thuật và con người tại các Sở Công Thương

Phát biểu kết luận cuộc họp, ông Trần Thanh Hải cho hay, hiện nay, 16 Sở Công Thương đã có đầy đủ thẩm quyền phân cấp theo văn bản của UBND tỉnh, thành phố. Mục tiêu là triển khai đồng loạt việc thu phí và cấp biên lai điện tử qua hệ thống eCoSys vào ngày 1/10, đảm bảo quá trình vận hành thuận lợi và thống nhất.

Các Sở Công Thương còn lại vẫn đang hoàn thiện thủ tục phân cấp, ủy quyền. Trong thời gian này, các Sở được khuyến nghị sớm tiếp xúc với Cục Xuất nhập khẩu, Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số, Techcombank và VNPT để chuẩn bị các điều kiện kỹ thuật, nhân sự và thủ tục. Khi có văn bản phân cấp từ UBND, các Sở sẽ rút ngắn đáng kể thời gian triển khai, dựa trên kinh nghiệm của 16 Sở đã sẵn sàng.

Cục Xuất nhập khẩu đề nghị các Sở cung cấp đầy đủ thông tin liên hệ, bao gồm: lãnh đạo Sở ký hồ sơ, chuyên viên xét duyệt, số điện thoại (có kết nối Zalo nếu có) và email. Điều này giúp Cục lập nhóm trao đổi thông tin, hướng dẫn thao tác ký số và triển khai C/O, đảm bảo thông tin được truyền đạt nhanh chóng, tránh thiếu sót. Lãnh đạo Sở sẽ có nhóm riêng để hỗ trợ ký mẫu C/O, trong khi chuyên viên xét duyệt sẽ nhận hướng dẫn trực tiếp.

Các Sở đã đủ điều kiện phân cấp cần chỉ định đầu mối kỹ thuật để phối hợp với Cục Xuất nhập khẩu, Techcombank và VNPT, thực hiện kiểm thử hệ thống từ nay đến ngày 1/10. Với các Sở chưa có tài khoản tại Techcombank hoặc VNPT, cần liên hệ ngay với đầu mối ở 34 địa phương hoặc qua đường dây nóng của Techcombank và VNPT để kịp thời tạo tài khoản và kết nối hệ thống, đảm bảo thu phí và cấp biên lai điện tử cho doanh nghiệp.

Cục cũng lưu ý, trong thời gian tới sẽ tiếp tục tổ chức các buổi tập huấn chuyên môn cho lãnh đạo Sở (người ký) và chuyên viên xét duyệt hồ sơ, bao gồm cả Sở đã từng cấp và Sở chưa từng cấp C/O. Các Sở cần bố trí nhân sự tham dự đầy đủ để nắm vững quy trình, thao tác hệ thống và các mẫu giấy tờ liên quan.

“Việc chuẩn bị kỹ thuật, con người và thông tin liên hệ đầy đủ, nhằm đảm bảo việc triển khai cấp C/O đồng bộ, minh bạch và hiệu quả trên toàn quốc”, ông Trần Thanh Hải nhấn mạnh.

Chia sẻ về định hướng đào tạo và bồi dưỡng năng lực cho các Sở Công Thương về cấp C/O, bà Trịnh Thị Thu Hiền, Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu cho biết, Cục đã xây dựng kế hoạch đào tạo với hai nhóm đối tượng chính:

Thứ nhất, các Sở chưa từng thực hiện cấp C/O, nhóm này sẽ được ưu tiên đào tạo cơ bản và thực hành trên hệ thống eCoSys, đảm bảo nắm vững các thao tác kỹ thuật. Các buổi đào tạo sẽ hướng dẫn chi tiết việc sử dụng chữ ký số, thao tác nhập liệu và quy trình trên màn hình.

Thứ hai, các Sở đã có kinh nghiệm cấp C/O sẽ tham gia các buổi tập huấn nâng cao, phù hợp với nhu cầu cập nhật quy trình mới hoặc đào tạo nhân sự mới. Chương trình chuyên sâu dành cho chuyên viên làm hồ sơ có thể kéo dài từ 3 đến 5 ngày, có cấp chứng chỉ tại một số địa phương như TP. Hồ Chí Minh.

Về đối tượng tham dự, gồm: Lãnh đạo Sở sẽ được hướng dẫn thao tác trực tiếp trên hệ thống, nắm các bước ký số và xử lý hồ sơ. Chuyên viên làm hồ sơ tham gia chương trình chuyên sâu để thành thạo toàn bộ quy trình cấp C/O.

Theo đề xuất của các Sở, Cục sẽ lập nhóm kết nối trên nền tảng Zalo cho lãnh đạo Sở, tương tự như các nhóm hiện có dành cho chuyên viên, nhằm trao đổi trực tiếp về hướng dẫn thao tác, ký số và giải đáp thắc mắc. Các Sở cần cung cấp số điện thoại và thông tin của lãnh đạo để sớm triển khai nhóm này. Cục sẽ liên tục tổ chức các buổi đào tạo, không chỉ một lần, nhằm đảm bảo tất cả Sở, dù mới hay đã có kinh nghiệm, đều được hướng dẫn đầy đủ, kịp thời và đồng bộ.