Bảo hiểm xe máy bắt buộc liệu còn cần thiết?

Cần cân nhắc kỹ lưỡng giữa quyền lợi và trách nhiệm

Thời gian gần đây, vấn đề bảo hiểm xe máy bắt buộc đã trở thành một chủ đề "nóng" tại Việt Nam. Thậm chí mới đây, có đề xuất về việc bỏ quy định này, khiến dư luận có nhiều ý kiến trái chiều. Bảo hiểm xe máy bắt buộc đã tồn tại lâu và đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ quyền lợi của người tham gia giao thông và người bị tai nạn. Tuy nhiên, việc giữ hay bỏ bảo hiểm xe máy bắt buộc là vấn đề cần được xem xét thấu đáo, đảm bảo lợi ích hài hòa giữa người dân và xã hội.

Nhiều ý kiến ủng hộ bỏ bảo hiểm xe máy bắt buộc cho rằng, bảo hiểm xe máy bắt buộc là một gánh nặng tài chính, đặc biệt đối với những người có thu nhập thấp hoặc sử dụng xe máy chỉ cho nhu cầu đi lại cơ bản. Hay một số người phàn nàn về thủ tục mua bảo hiểm và thủ tục yêu cầu bồi thường phức tạp, tốn thời gian và công sức. Đặc biệt, nhiều người ủng hộ việc để người dân tự do lựa chọn có mua bảo hiểm xe máy hay không, thay vì bắt buộc.

Đề xuất bỏ bảo hiểm xe máy bắt buộc là một vấn đề gây nhiều tranh cãi. Ảnh: Thanh Tuấn

Tuy nhiên, cũng có những người không ủng hộ bỏ bảo hiểm xe máy bắt buộc. Bởi vì bảo hiểm xe máy bắt buộc giúp giảm thiểu rủi ro tài chính cho cả người gây tai nạn và nạn nhân, đặc biệt là trong các trường hợp tai nạn nghiêm trọng gây thương vong hoặc thiệt hại lớn.

Hay bảo hiểm xe máy bắt buộc góp phần nâng cao ý thức trách nhiệm của người tham gia giao thông, vì họ biết nếu gây tai nạn sẽ có bảo hiểm chi trả một phần hoặc toàn bộ chi phí. Tai nạn giao thông là rủi ro bất ngờ, có thể xảy ra với bất kỳ ai. Bảo hiểm giúp người dân có sự chuẩn bị tốt hơn để đối phó với những rủi ro này…

Trong khi đó, lại có một số người đưa ra ý kiến trung lập/đề xuất giải pháp. Cụ thể, các công ty bảo hiểm cần nâng cao chất lượng dịch vụ, đơn giản hóa thủ tục, giải quyết bồi thường nhanh chóng và minh bạch để tạo niềm tin cho người dân.

Đồng thời, cần tăng cường tuyên truyền, giáo dục cho người dân về lợi ích của bảo hiểm xe máy để nâng cao nhận thức và khuyến khích người dân tham gia bảo hiểm một cách tự nguyện. Hay có thể nghiên cứu các mô hình bảo hiểm xe máy hiệu quả ở các nước khác để có thể áp dụng tại Việt Nam.

Do đó, đề xuất bỏ bảo hiểm xe máy bắt buộc là một chủ đề cần được thảo luận cẩn thận và kỹ lưỡng. Mặc dù có những lý do hợp lý để bỏ quy định này, nhưng không thể phủ nhận rằng, bảo hiểm xe máy đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ quyền lợi của người tham gia giao thông, đặc biệt là trong trường hợp tai nạn.

Ngoài ra, cần có những giải pháp phù hợp để cân bằng lợi ích của người dân và xã hội, đảm bảo mọi người đều có thể được bảo vệ hiệu quả và công bằng. Việc cải thiện chất lượng bảo hiểm và mức phí, cùng với việc nâng cao nhận thức về an toàn giao thông, có thể là những bước đi khả thi hơn so với việc bỏ hoàn toàn bảo hiểm xe máy bắt buộc.

Bộ Tài chính lên tiếng

Mới đây, cử tri nhiều địa phương như: Bình Phước, An Giang, Đồng Nai, TP. Hồ Chí Minh… đã gửi tới Bộ Tài chính đề nghị làm rõ sự cần thiết của việc yêu cầu mua bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự của chủ xe mô tô, xe gắn máy nhằm tránh lãng phí; xem xét điều chỉnh quy định về mua loại bảo hiểm này theo hướng tự nguyện thay cho bắt buộc.

Trả lời vấn đề trên, Bộ Tài chính đưa ra nhiều lập luận khẳng định sự cần thiết duy trì loại hình bảo hiểm này. Thời gian tới, Bộ Tài chính sẽ phối hợp với các cơ quan liên quan tiếp tục nghiên cứu, đơn giản hóa thủ tục, hồ sơ bồi thường bảo hiểm, chi trả hỗ trợ nhân đạo, đảm bảo việc bồi thường bảo hiểm diễn ra nhanh chóng, đúng quy định, tránh trục lợi bảo hiểm.

Theo Bộ Tài chính, bảo hiểm trách nhiệm dân sự của chủ xe ô tô, mô tô, xe máy được hầu hết nước trên thế giới như: Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc, Liên minh châu Âu (EU)... và các nước đang phát triển có số lượng lớn xe mô tô, xe máy tham gia giao thông (Ấn Độ, Trung Quốc, các nước ASEAN... ) quy định là loại bảo hiểm bắt buộc, thậm chí có quốc gia áp dụng cả với xe đạp điện.

Tại Việt Nam, mô tô, xe gắn máy vẫn là phương tiện vận tải cơ giới chủ yếu và là nguồn gây tai nạn lớn nhất, chiếm 63,48%.

Tuy nhiên, theo số liệu thống kê, số lượng xe máy tham gia bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới 6 tháng đầu năm 2024 chỉ có khoảng 6,5 triệu xe, chiếm khoảng 9% số lượng xe lưu hành. Trong khi tổng số lượng xe máy ở Việt Nam đạt khoảng 72 triệu chiếc.

Bộ Tài chính thông tin, với mức phí bảo hiểm 55.000 đồng hoặc 60.000 đồng, khi không may gây tai nạn đối với người thứ ba về sức khỏe, tính mạng, sẽ được bảo hiểm chi trả cho người thứ ba tối đa 150 triệu đồng/người trong một vụ tai nạn. Về tài sản, sẽ được bảo hiểm chi trả tối đa 50 triệu đồng/vụ tai nạn.

“Hiện nay, bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới (bao gồm chủ xe máy) được quy định tại luật Kinh doanh bảo hiểm 2022; Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ 2024 (có hiệu lực từ 1/1/2025); Nghị định 67/2023 về bảo hiểm bắt buộc, trong đó, có bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới”, Bộ Tài chính nhấn mạnh.