Lịch sử ‘thức dậy’ trên nền tảng số với Gen Z

Lịch sử không còn xa cách với giới trẻ

Ngày 30/4 hay những ngày lễ quan trọng khác không chỉ là dấu mốc lịch sử của dân tộc mà còn là cơ hội để thế hệ trẻ nhìn lại quá khứ với một tâm thế mới.

Không lớn lên trong chiến tranh, không trải qua mất mát hay bom đạn nhưng giới trẻ hôm nay vẫn cảm nhận được dư âm của một thời máu lửa.

Với họ, lịch sử không còn là những con số khô khan hay bài kiểm tra khắt khe, mà là dòng chảy cảm xúc chạm đến trái tim qua từng câu chuyện được kể lại.

Thế hệ Gen Z đang kể chuyện sử theo cách riêng. Ảnh: Minh Trang

Thế hệ Gen Z đang sống trong một thế giới nơi mỗi cú chạm màn hình có thể mở ra cả kho tàng tri thức. Họ không cần đến thư viện hay những giờ học trên lớp mới có thể tìm hiểu lịch sử. Chỉ cần vài phút trên mạng xã hội, những trận đánh, nhân vật hay sự kiện trong quá khứ đã hiện lên sống động.

Một video ngắn kể lại khoảnh khắc chiến thắng, một tấm ảnh đen trắng kèm giọng đọc xúc động, tất cả trở thành chất xúc tác khiến lịch sử trở nên gần gũi và dễ tiếp cận hơn bao giờ hết.

Những nền tảng như TikTok, YouTube hay Spotify đang góp phần tái hiện lịch sử theo cách mới. Không ít bạn trẻ chọn nghe podcast kể chuyện sử khi đạp xe, nấu ăn hay lúc thư giãn. Âm thanh của tiếng súng, nhạc nền cổ động hay giọng đọc truyền cảm giúp giới trẻ hình dung về một thời đã qua mà không cần đến hình ảnh.

Sự lan tỏa này không phải do ép buộc, mà bắt nguồn từ cảm xúc thật sự. Thậm chí nhiều học sinh từng sợ học sử nhưng sau khi nghe một podcast về những người anh hùng giải phóng dân tộc, họ xúc động đến mức kể lại cho bạn bè, rồi cùng nhau tìm hiểu thêm.

Chính sự tò mò, đồng cảm và khả năng kết nối cảm xúc đã khiến lịch sử trở thành câu chuyện chung chứ không còn là môn học đơn lẻ. Người trẻ ngày nay học lịch sử để biết đất nước đã vượt qua những gì, để biết trân trọng hiện tại mà họ đang được sống.

Chia sẻ với phóng viên Báo Công Thương, bạn Nguyễn Thủy Hạnh, sinh viên Khoa Quan hệ quốc tế, Học viện Báo chí và Tuyên truyền cho biết, với thế hệ Gen Z, lịch sử không còn là những mốc thời gian khô khan hay bài học thuộc lòng. Nhờ công nghệ số và tư duy sáng tạo, thế hệ trẻ đang biến quá khứ thành câu chuyện gần gũi, sống động.

“Từ những video kể chuyện lịch sử trên TikTok đến podcast hay vlog khám phá di tích, chúng em không chỉ được học mà còn sống cùng lịch sử”, Hạnh bày tỏ.

Theo Hạnh, thế hệ Gen Z đang viết tiếp câu chuyện cha ông không bằng bút mực, mà bằng nền tảng công nghệ số. Từng trận đánh, từng nhân vật lịch sử sống lại qua lăng kính sáng tạo của người trẻ hiện đại, đa chiều và dễ chạm đến trái tim.

“Lịch sử đang được remix theo cách riêng của thế hệ Gen Z. Trên TikTok, Instagram, Facebook… hàng loạt nội dung sáng tạo về Chiến thắng 30/4, Điện Biên Phủ, Bác Hồ hay các nhân vật lịch sử thu hút hàng chục ngàn lượt chia sẻ. Thay vì đứng ngoài, người trẻ giờ đây chủ động bước vào dòng chảy lịch sử như một phần của chính họ”, Hạnh chia sẻ.

Khi công nghệ trở thành cầu nối với quá khứ

Một trong những thay đổi lớn nhất trong cách tiếp cận lịch sử của giới trẻ hôm nay nằm ở công nghệ. Những video sử dụng trí tuệ nhân tạo, hình ảnh mô phỏng, lời bình hấp dẫn đang đưa lịch sử ra khỏi sách vở và bước vào đời sống hàng ngày.

Các kênh TikTok như “Sử Việt AI” hay “Độ nước.”… đang tận dụng công nghệ để tái hiện hình ảnh lịch sử một cách sinh động, gần gũi với ngôn ngữ của giới trẻ.

Gen Z đang làm mới lịch sử bằng cách riêng trên TikTok, YouTube, podcast… Lịch sử vì thế không còn khô khan mà đầy cảm xúc và truyền cảm hứng. Ảnh: TikTok

Không cần dài dòng, mỗi video ngắn kéo dài 1-2 phút nhưng vẫn đủ sức truyền tải thông tin, tạo cảm xúc và khơi dậy sự quan tâm. Một nhân vật lịch sử không còn khô cứng trong sách giáo khoa mà có thể hiện lên như một người dẫn chuyện, nói ngôn ngữ đời thường, kể lại những điều đã trải qua. Đó là cách mà thế hệ trẻ đang tiếp cận quá khứ một cách rất riêng nhưng không kém phần sâu sắc.

Không dừng lại ở việc tiếp nhận thụ động, nhiều bạn trẻ còn chủ động sáng tạo nội dung liên quan đến lịch sử. Họ làm video, viết blog, thậm chí tạo trò chơi hoặc dự án giáo dục để kể chuyện về quá khứ theo cách riêng của mình. Từ những điều nhỏ bé đó, lịch sử được tiếp tục viết lại bằng tinh thần mới, mang hơi thở thời đại.

Có thể thấy, lịch sử đang không ngừng tái sinh trong thế hệ trẻ, không chỉ nằm trong sách, trong trường học hay các dịp lễ kỷ niệm, mà đang sống trong từng suy nghĩ, hành động và ước mơ của người trẻ. Công nghệ không khiến họ rời xa truyền thống mà chính là nhịp cầu đưa họ đến gần hơn với giá trị cội nguồn.

Ngày 30/4 hay những ngày quan trọng khác, trong lòng Gen Z, không chỉ là một ngày lễ mà còn là lời nhắc nhở về tự do, đoàn kết và lòng biết ơn. Lịch sử đã, đang và sẽ luôn ở đó, đồng hành cùng từng bước chân của những người trẻ đang tìm cách viết tiếp câu chuyện đất nước bằng chính ngôn ngữ của thời đại.