6 yếu tố để phát triển chuỗi cung ứng bền vững ra thị trường quốc tế

Chuỗi cung ứng logistics bộc lộ nhiều yếu kém trong đại dịch

Thông tin tại tọa đàm trực tuyến “Logistics Việt Nam - Hướng tới chuỗi cung ứng bền vững” ngày 7/10, các chuyên gia đánh giá: Giữa những tác động của dịch bệnh Covid-19, chuỗi cung ứng liên tục bị đứt gãy cả ở thị trường quốc tế và nội địa. Ở nước ta, các loại hàng hóa chủ yếu được vận chuyển và đem đi tiêu thụ thông qua các huyết mạch giao thông. Những quy định phòng chống dịch tại nhiều điểm chốt đã khiến việc lưu thông hàng hóa gặp nhiều hạn chế, chuỗi cung ứng cũng vì vậy mà tắc nghẽn.

Các diễn giả tham dự tọa đàm diễn ra trực tuyến ngày 7/10

“Mặt khác, khi nông sản muốn xuất khẩu ra thị trường nước ngoài cần phải được bảo quản bằng container lạnh hay các phương tiện đặc thù và nhiều yếu tố tác động khác đã gây tăng chi phí logistics, nhiều doanh nghiệp e ngại, làm giảm năng suất của chuỗi cung ứng hàng hóa.” bà Nguyễn Thị Thành Thực - Ủy viên BCH Hiệp hội Nông nghiệp số Việt Nam chia sẻ.

Không chỉ chuỗi cung ứng hoạt động kém hiệu quả mà chính các doanh nghiệp logistics cũng chịu ảnh hưởng lớn. Trên thực tế, trong suốt thời gian 2 năm đại dịch vừa qua, ngoài các lực lượng tuyến đầu chống dịch thì lực lượng logistics cũng hoạt động rất sôi động và đóng góp không nhỏ trong đại dịch. Các hoạt động góp phần vào công tác phòng chống dịch như: Cung ứng vaccine, thực phẩm và nhu yếu phẩm tại những địa phương vùng dịch đều cần có lực lượng lao động của ngành logistics.

“Sản lượng vận tải của ngành logistics trong 6 tháng đầu năm 2021 so với năm 2020 không kém là bao. Nhưng đến tháng 7, tháng 8 lại bị giảm sút nghiêm trọng do các hạn chế trong quá trình vận chuyển, đồng thời bị thiếu hụt một phần lực lượng lao động. Mặc dù vậy, ngành logistics vẫn không ngừng nỗ lực hàn gắn lại chuỗi cung ứng đang bị đứt gãy do dịch bệnh”- ông Lê Duy Hiệp - Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Dịch vụ Logistics Việt Nam cho biết.

Có thể nói, đại dịch Covid-19 đã làm thức tỉnh nhiều doanh nghiệp, giúp doanh nghiệp nhận ra những điểm yếu kém của hệ thống logistics đang tồn tại, nhiều công ty phải điều chỉnh hoạt động logistics của họ và cũng đặt ra những câu hỏi về sự bền vững của hệ thống logistics và chuỗi cung ứng.

Cách nào để phát triển chuỗi cung ứng bền vững?

Chia sẻ những tiêu chí để doanh nghiệp Việt Nam phát triển các chuỗi cung ứng một cách bền vững, TS. Nguyễn Văn Hợp - Trưởng khoa Kỹ thuật và Quản lý Công nghiệp của Trường đại học quốc tế cho rằng, trước đây chuỗi cung ứng chỉ tập trung vào tốc độ, chi phí, thời gian, đúng số lượng và chất lượng. Tuy nhiên ngày nay, để chuỗi cung ứng hoạt động bền vững hơn thì cần tạo ra một chuỗi không chỉ hiệu quả về mặt kinh tế và còn mà cần chú trọng đến yếu tố môi trường và xã hội - con người.

Một khi chuỗi cung ứng đã có thể đáp ứng cho các hoạt động kinh tế thì chúng ta cần tiếp tục xem xét trên các yếu tố khác. Cụ thể, chuỗi cung ứng cần hoạt động thân thiện với môi trường khi nó tiêu thụ ít hơn nguồn lực: con người, năng lượng, nguồn nước... bên cạnh đó là rác thải ít hơn. Về xã hội - con người, tất cả các doanh nghiệp ngày nay để phát triển bền vững thì cần đào tạo con người phát triển về kỹ năng, kiến thức, đảm bảo phúc lợi, điều kiện làm việc, sức khỏe, an toàn người lao động.

Đứng ở góc độ thương mại quốc tế, ông Bùi Huy Sơn - Tham tán Công sứ - Thương mại Việt Nam tại Mỹ - gợi ý: Logistics cần kết nối người tiêu dùng đến người sản xuất. Do vậy, doanh nghiệp logistics cần định hướng người sản xuất để đáp ứng các tiêu chuẩn đó, và cũng chính các doanh nghiệp logistics phản ánh rõ được việc chúng ta đã đáp ứng được các tiêu chuẩn đó khi đưa ra thị trường.

Là doanh nghiệp tham gia chuỗi cung ứng logistics, bà Cao Cẩm Linh - Giám đốc Chiến lược Tổng Công ty CP Bưu chính Viettel - cho rằng, các doanh nghiệp logistics Việt Nam cần đủ 6 yếu tố để phát triển chuỗi cung ứng bền vững ra thị trường quốc tế: Đầu tiên là nguồn lực tài chính. Thứ hai là nguồn nhân lực ngành logistics chất lượng cao còn yếu và thiếu, cần sự vào cuộc của các hiệp hội, trường, viện,... trong việc nâng cao kiến thức cho đội ngũ này. Thứ ba là năng lực quản trị toàn diện, người lãnh đạo doanh nghiệp cần biết cách đối phó với các thay đổi của xã hội, tránh khỏi những rủi ro lớn. Thứ tư là năng lực công nghệ, nếu không ứng dụng chuyển đổi số một cách kịp thời thì chúng ta sẽ mất đi cơ hội để bứt phá tăng trưởng với quốc tế. Thứ năm là năng lực cạnh tranh, các doanh nghiệp cần phải nâng cao ý thức để không bị mất thị trường trên chính sân nhà. Cuối cùng là năng lực về tuân thủ, doanh nghiệp muốn hội nhập thì cần có quy tắc, quy chuẩn, quy trình bài bản theo quy chuẩn quốc tế.

“Bên cạnh logistics nông nghiệp thì logistics nông thôn cũng cần được quan tâm phát triển, qua đó tạo nên một hệ sinh thái khép kín và góp phần duy trì bền vững cho chuỗi cung ứng nông sản”- bà Linh nhấn mạnh.

Đặc biệt, về vĩ mô, theo ông Lê Duy Hiệp - Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Dịch vụ Logistics Việt Nam, Chính phủ cần điều chỉnh các quy định vận tải để giúp cho chuỗi cung ứng được thông suốt trong bối cảnh biến động hiện nay, hướng tới việc xây dựng “logistics đô thị” trong tương lai.

Được biết, buổi tọa đàm “Logistics Việt Nam - Hướng tới chuỗi cung ứng bền vững” là buổi tọa đàm thứ hai, tiếp sau tọa đàm trực tuyến “Phục hồi chuỗi cung ứng bằng công nghệ logistics đột phá” do Làng công nghệ logistics tổ chức. Đây là một hoạt động trong chuỗi sự kiện Ngày hội Đổi mới sáng tạo quốc gia - Techfest Vietnam 2021 do Bộ KH&CN, Bộ Ngoại giao, UBND TP. Hồ Chí Minh và Phòng Thương mại - Công nghiệp Việt Nam VCCI chỉ đạo tổ chức.