Tin Khu Vực 
Tạo động lực, không gian mới phát triển
Tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV, chiều 3/12, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh, Quốc hội họp nghe Tờ trình và Báo cáo thẩm tra về chủ trương đầu tư Dự án đầu tư xây dựng đường bộ cao tốc Vinh - Thanh Thủy.
Phó Thủ tướng Chính phủ Bùi Thanh Sơn
Trình bày Tờ trình về chủ trương đầu tư Dự án đầu tư xây dựng đường bộ cao tốc Vinh - Thanh Thủy, Phó Thủ tướng Chính phủ Bùi Thanh Sơn khẳng định việc sớm đầu tư dự án là cần thiết vì những lý do sau: Một là, thực hiện mục tiêu phát triển kết cấu hạ tầng giao thông đồng bộ, hiện đại theo định hướng của Đảng và Nhà nước.
Hai là, tăng cường quan hệ giữa Việt Nam và Lào; từng bước hoàn thiện và phát triển mạng lưới hạ tầng giao thông kết nối hạ tầng, kinh tế giữa hai nước.
Ba là, cải thiện năng lực cạnh tranh của quốc gia nói chung và vùng Bắc Trung bộ nói riêng.
Bốn là, từng bước hoàn thành tuyến đường kết nối Đông - Tây trong khu vực theo quy hoạch, tạo động lực, không gian mới phát triển kinh tế - xã hội và đảm bảo quốc phòng, an ninh;
Năm là, phát triển phương thức vận tải, bền vững hiện đại, góp phần giảm tai nạn giao thông. "Vì vậy, việc nghiên cứu đầu tư đường bộ cao tốc Vinh - Thanh Thủy thuộc tuyến đường bộ cao tốc Hà Nội - Viêng Chăn là cần thiết" - Phó Thủ tướng nhấn mạnh.
Về mục tiêu đầu tư, Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn nhấn mạnh, hình thành trục ngang Đông - Tây kết nối với hệ thống trục dọc (tuyến đường bộ cao tốc Bắc - Nam, đường Hồ Chí Minh, Quốc lộ 1, đường bộ ven biển); đáp ứng nhu cầu vận tải, tạo dư địa, động lực phát triển không gian vùng với hệ thống hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội đồng bộ, hiện đại; kết nối Thủ đô Viêng Chăn (Lào) và Thủ đô Hà Nội (Việt Nam), các trung tâm kinh tế, cảng biển.
Đồng thời, nâng cao năng lực cạnh tranh, tạo động lực liên kết, thúc đẩy hợp tác và phát triển vùng; góp phần bảo đảm quốc phòng, an ninh, xóa đói giảm nghèo; từng bước thực hiện thắng lợi các mục tiêu, chiến lược phát triển kinh tế - xã hội theo Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng và các Nghị quyết của Bộ Chính trị.
Nêu sơ bộ về phạm vi, quy mô đầu tư, Phó Thủ tướng cho biết, điểm đầu giao với đường cao tốc Bắc - Nam phía Đông, tỉnh Nghệ An; điểm cuối kết nối vào Khu kinh tế cửa khẩu Thanh Thủy, tổng chiều dài khoảng 60 km.
Căn cứ nhu cầu vận tải và khả năng cân đối nguồn lực, dự án đề xuất đầu tư với quy mô 4 làn xe (B = 22m - 24,75 m); các vị trí đào sâu, đắp cao đầu tư nền đường và các cầu, hầm trên tuyến quy mô 06 làn xe (B = 29m - 32,25 m); giải phóng mặt bằng theo quy mô quy hoạch 06 làn xe; đáp ứng tiêu chuẩn đường cao tốc với vận tốc thiết kế 80-100 Km/h.
Sơ bộ tổng mức đầu tư khoảng 23.940,34 tỷ đồng sử dụng nguồn vốn ngân sách nhà nước bố trí từ nguồn tăng thu ngân sách trung ương năm 2024; ngân sách trung ương và ngân sách địa phương giai đoạn 2026 - 2030.
Về tiến độ thực hiện dự án, chuẩn bị đầu tư dự án năm 2025, thực hiện dự án năm 2026, hoàn thành công trình đưa vào vận hành, khai thác trong năm 2029.
Cần thiết đầu tư dự án
Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi nhấn mạnh, việc Chính phủ trình Quốc hội xem xét, quyết định chủ trương đầu tư dự án là phù hợp với quy định của pháp luật. Hồ sơ trình Quốc hội chấp thuận chủ trương đầu tư cơ bản đáp ứng danh mục tài liệu theo quy định tại Điều 21 của Luật Đầu tư công về dự án quan trọng quốc gia.
Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội Phan Văn Mãi
Ủy ban Kinh tế và Tài chính nhất trí về sự cần thiết đầu tư dự án với những lý do đã nêu tại Tờ trình của Chính phủ nhằm cụ thể hoá mục tiêu phát triển kết cấu hạ tầng giao thông đồng bộ, hiện đại gắn với yêu cầu thúc đẩy liên kết vùng, hội nhập kinh tế quốc tế và bảo đảm quốc phòng, an ninh khu vực biên giới.
Tuy nhiên, có ý kiến đề nghị bổ sung, làm rõ nhu cầu vận tải trên hành lang kinh tế Đông - Tây và tuyến Vinh - Thanh Thủy trong từng giai đoạn để làm rõ hơn sự cần thiết, cấp thiết đầu tư Dự án.
Về sự phù hợp với quy hoạch và phương án thiết kế sơ bộ, Ủy ban Kinh tế và Tài chính nhận thấy, dự án cơ bản phù hợp với quy hoạch có liên quan, tuy nhiên, đề nghị xem xét kỹ lưỡng, lựa chọn phương án tuyến tối ưu, kết nối thuận lợi với cảng biển, cảng hàng không, các khu công nghiệp du lịch, trung tâm logistics và đầu tư xây dựng hệ thống trạm dừng nghỉ, nút giao, các công trình phụ trợ đồng bộ để đảm bảo hiệu quả đầu tư của dự án.
Một số ý kiến đề nghị làm rõ tiến độ đầu tư đồng bộ từ phía Lào, đoạn từ Thanh Thủy đi Viêng Chăn nhằm đảm bảo đồng bộ và hiệu quả khai thác toàn tuyến. Về sơ bộ tổng mức đầu tư nguồn vốn, đề nghị làm rõ hơn cơ sở tính toán sơ bộ tổng mức đầu tư của dự án và so sánh với các dự án tương tự trong khu vực. Đồng thời, báo cáo bổ sung việc thẩm định nguồn vốn và khả năng cân đối vốn cho Dự án.
Về cơ chế, chính sách đặc thù cho dự án, Chính phủ đề xuất ba nhóm cơ chế, chính sách đặc biệt cho dự án, theo đó, cơ bản các cơ chế, chính sách đặc biệt này đã được Quốc hội cho phép áp dụng đối với một số dự án quan trọng quốc gia trong thời gian vừa qua, do đó, đề xuất của Chính phủ là có cơ sở.
Ngoài ra, Ủy ban Kinh tế và Tài chính đề nghị Chính phủ khẩn trương báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét, cho ý kiến chỉ đạo về việc đầu tư dự án theo Quy chế 01-QC/TW của Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư khóa XIII.
Theo Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn, việc đầu tư dự án phù hợp với Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm 2021 - 2030 của Đảng; Nghị quyết của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế - xã hội và đảm bảo quốc phòng, an ninh vùng Bắc Trung bộ, vùng duyên hải Trung bộ và tỉnh Nghệ An; phù hợp với Quy hoạch tổng thể Quốc gia, quy hoạch phát triển mạng lưới đường bộ, quy hoạch của các ngành, các vùng và địa phương.
