Nghi lễ rước nước sông Hồng nằm trong chuỗi các sự kiện tại lễ hội Đền Trần - Thái Bình (xã Tiến Đức, huyện Hưng Hà, Thái Bình) xuân Đinh Dậu, đã diễn ra long trọng chiều ngày 13 tháng Giêng (9/2/2017). Vừa mang ý nghĩa mang nguồn nước trong lành tươi tốt về cho khu vực đồng bằng sông Hồng để cầu cho quốc thái dân an, mưa thuận gió hòa, vừa mang ý nghĩa là dịp để nhân dân đón vua về báo công mừng chiến thắng trước mộ tiên tổ nhà Trần, nghi lễ mỗi năm lại thêm thu hút sự quan tâm của người dân cả nước.
Năm nay, thuyền rước nước là thuyền lớn, được trang hoàng cờ phướn rực rỡ. Con thuyền đưa các cụ già cao tuổi cùng các vị sư ra tới giữa sông Hồng (ngã ba Tuần Vương) thì dừng lại giữa dòng nước trong xanh cuồn cuộn chảy. Một thanh niên được chỉ định sẽ là người khỏa sông múc những gàu nước trong mát lên để các cụ cao niên thay phiên nhau trút vào chum nhỏ.
Thuyền lớn đưa đoàn rước nước ra ngã ba Tuần Vương, ngã ba giữa dòng sông Hồng chuẩn bị múc nước |
Đủ 18 gáo nước, coi như là chum đã đầy, một tấm vải điều được đặt lên miệng chum với mong muốn giữ đủ bấy nhiêu may mắn, thuận hòa, mát trong cho người dân quê lúa. Các cụ cao niên bê chum nước nhỏ đặt lên bành, dùng dây lụa đỏ chằng buộc chum nước rất cẩn thận để tránh bị đổ trong khi khiêng kiệu. Ấy là lúc thuyền vượt sóng lớn mà vào bờ.
Dòng nước trong mát trong gửi ước nguyện mang về một năm quốc thái dân an, mùa màng bội thu, người người no đủ |
Đoàn “rước nước” gồm: cờ, biểu ngữ đi trước, chiêng trống, đội bát âm, kiệu thánh với đoàn tế và dân làng đi theo sau. Lễ rước nước trên sông Hồng được tổ chức rất long trọng, đây là truyền thống uống nước nhớ nguồn của ông cha ta, cũng là nhắc lại thưở xưa trước khi lên làm vua nước Đại Việt, tổ tiên Nhà Trần sống bằng nghề chài lưới.
Trên vệ đê, dưới thuyền, dọc đường đi tới bến sông cờ lễ hội cắm rợp trời, chiêng trống vang lừng, nhân dân đứng chật hai bên đường xem lễ hội rước nước. Kiệu chum nước đi tới đâu, người dân hai bên lại xô lại như để mong được hưởng làn nước mát trong, sạch sẽ từ nguồn.
Rước nước về trong chờ mong của người dân |
Về tới sân đền, đoàn rước lần lượt đi vào hành lễ, đoàn kiệu do các thanh niên trai tráng rước qua cổng là bắt đầu quay đủ 3 vòng rồi đi vòng vào đền. Nước được đem về đền mới là lúc tổ chức cho làng, cho các đoàn tới tế lễ.
Ông Vũ Xuân Thắng (Ban quản lý di tích Đền Trần, Thái Bình) khẳng định, từ xa xưa, lễ rước nước vẫn được người dân xã Tiến Đức thực hiện vào 13 tháng Giêng Âm lịch hàng năm. Kể từ khi nghi lễ được phục dựng một cách nguyên vẹn từ năm 2010 cho tới nay, mỗi năm, lễ rước nước càng thu hút thêm sự quan tâm của người dân cả nước đến với Di tích Quốc gia đặc biệt Khu lăng mộ và đền thờ các vị Vua triều Trần.