Xuất khẩu hướng tới “mốc” 300 tỷ USD

Xuất khẩu luôn là điểm sáng của nền kinh tế

Liên tục tăng trưởng

Năm 2015, kim ngạch XK cả nước đạt 165 tỷ USD - con số kỷ lục từ trước đến nay. Nhìn lại dấu mốc đầu tiên của thời điểm thành lập ngành (14/5/1951) - đất nước còn nhiều khó khăn, cho đến khi Bộ Công Thương được thành lập lại (năm 2007) - lúc đó kim ngạch XKchỉ đạt 48,56 tỷ USD - có thể khẳng định, con số 165 tỷ USD không chỉ là mức kim ngạch lớn nhất từ trước đến nay mà còn thể hiện những nỗ lực vượt bậc của ngành Công Thương trong việc đưa hàng hóa Việt Nam ra “biển lớn”. Đặc biệt, 5 năm gần đây, kim ngạch XK đã tăng bình quân 17,5%/năm, cao hơn nhiều so với chỉ tiêu kế hoạch đã đề ra tại Chiến lược Xuất nhập khẩu hàng hóa thời kỳ 2011-2020, định hướng đến năm 2030 (12%/năm). Bên cạnh đó, Việt Nam đã có quan hệ thương mại với hơn 200 nước và vùng lãnh thổ. Năm 2015, 29 thị trường đạt kim ngạch XK trên 1 tỷ USD.

Cơ cấu mặt hàng XK cũng có sự chuyển dịch tích cực theo chiều hướng tăng nhanh tỷ trọng hàng công nghiệp chế biến. Kim ngạch XK mặt hàng này hiện chiếm tỷ trọng gần 80% cơ cấu hàng XK của Việt Nam. Các mặt hàng chủ lực có quy mô XK lớn như dệt may, giày dép, sản phẩm gỗ, máy móc, thiết bị phụ tùng… tiếp tục duy trì được mức tăng trưởng ổn định. Nhiều mặt hàng mới được phát triển thêm như điện thoại di động, máy vi tính, thiết bị điện tử…

Mặt hàng nông sản cũng có chuyển biến tích cực với kim ngạch luôn đứng thứ hai trong các nhóm hàng XK. Dù phải đối mặt với khó khăn do nhu cầu suy giảm liên tục trong vài năm gần đây, nhưng hàng loạt mặt hàng nông sản Việt vẫn giữ vững vị thế top đầu thế giới như gạo, hạt tiêu, điều, cà phê… Đặc biệt, rau quả Việt đang dần khẳng định vị thế khi không những lọt top mặt hàng XK tỷ USD (đạt 1,8 tỷ USD năm 2015) mà còn được hàng loạt thị trường khó tính đón nhận như Úc mở cửa cho vải Việt Nam vào mùa vụ 2015 và đang chuẩn bị những thủ tục cuối cùng để cho phép nhập khẩu trái xoài; Mỹ mở cửa cho nhãn, vải; Hàn Quốc, Nhật Bản cấp phép nhập khẩu trái xoài… Mặt hàng này được kỳ vọng sẽ tăng trưởng mạnh trong thời gian tới.

Hướng tới mục tiêu lớn

Đề án phát triển các thị trường khu vực thời kỳ 2015- 2020, tầm nhìn 2030 được Chính phủ phê duyệt chỉ rõ: Đến năm 2020, phấn đấu kim ngạch XK cả nước đạt 300 tỷ USD, tương đương tăng trưởng 11 - 12%/năm. Đây là mục tiêu tương đối nặng cho giai đoạn tới, khi kinh tế thế giới còn tiềm ẩn nhiều khó khăn và mức tăng trưởng XK đang dần chậm lại sau khi đã đạt “ngưỡng” cao.

Khó khăn không nhỏ nhưng ngành Công Thương đã và đang nỗ lực để hoàn thành tốt nhất mục tiêu này. Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh cho biết, Bộ Công Thương đã và sẽ tập trung vào những mục tiêu lớn. Một là, phát triển sản xuất, tăng nguồn hàng cho XK bằng cách rà soát, điều chỉnh các chính sách nhằm thu hút mạnh đầu tư trong nước và ngoài nước vào lĩnh vực sản xuất hàng XK, khuyến khích đầu tư sản xuất hàng hóa có giá trị gia tăng, hàm lượng công nghệ cao và hàng hóa thay thế nhập khẩu. Hai là, phát triển thị trường, tận dụng các hiệp định FTA bằng cách tổ chức hiệu quả, đồng bộ hoạt động thông tin, dự báo tình hình thị trường; tăng cường công tác xúc tiến thương mại… Ba là, nâng cao năng lực cạnh tranh hàng hóa XK thông qua tập trung nguồn lực đổi mới công nghệ, cải tiến mẫu mã và đa dạng sản phẩm, nâng cao chất lượng, tạo sản phẩm có chất lượng quốc tế…