Xuất khẩu hàng may mặc của Đông Nam Á biến động ở thị trường lớn

Các nhà sản xuất hàng may mặc và giày dép lớn ở Đông Nam Á đã chứng kiến xuất khẩu sang Mỹ giảm trong năm nay do lạm phát cao cắt giảm ngân sách của người tiêu dùng, với những người trong ngành và các chuyên gia cảnh báo về sự ảm đạm hơn nữa ở phía trước. Các lô hàng may mặc và giày dép từ các nhà sản xuất ở Campuchia, Bangladesh, Myanmar và Việt Nam đã giảm từ 20% đến 30% về giá trị trong 4 tháng đầu năm nay, theo phân tích của Nikkei Asia về dữ liệu hải quan mới nhất của Mỹ.

Xuất khẩu các mặt hàng tương tự sang Liên minh châu Âu cũng bắt đầu chậm lại. Số liệu cùng kỳ cho thấy xuất khẩu hàng may mặc của Bangladesh sang châu Âu giảm 3% và Campuchia cũng giảm nhẹ.

Bất chấp xu hướng, xuất khẩu hàng may mặc của Việt Nam sang EU đã tăng gần 20% trong giai đoạn từ tháng 1 đến tháng 4, trong khi xuất khẩu của Myanmar sang EU duy trì mức tăng trưởng một con số. Nhưng số liệu tháng 4 mới được công bố cho thấy số lượng hàng xuất khẩu giảm đáng kể so với tháng trước. Sự sụt giảm diễn ra sau sự phục hồi mạnh mẽ sau đại dịch trong các chuyến hàng đến thị trường Mỹ và châu Âu.

Phụ thuộc nhiều vào hàng may mặc, giày dép và du lịch, Campuchia đã chứng kiến xuất khẩu giảm 30% trong 4 tháng đầu năm, theo số liệu do cơ quan hải quan nước này công bố.

Ken Loo, Tổng thư ký của Hiệp hội Dệt may, Giày dép & Du lịch tại Campuchia (TAFTAC), đã chỉ ra lạm phát và sự sụp đổ kinh tế do ảnh hưởng từ cuộc chiến Ukraine là những lý do dẫn đến sự suy giảm đã bắt đầu từ năm ngoái và có thể sẽ tiếp tục trong suốt năm 2023. Vẫn chưa có tình trạng mất việc làm đáng kể trong lĩnh vực trị giá 11 tỷ USD của Campuchia, sử dụng hơn 700.000 công nhân, các nhà đầu tư mới đã cố gắng giữ cho tổng số việc làm tương đối ổn định.

Việc Quốc hội Mỹ không đổi mới Hệ thống ưu đãi thuế quan phổ cập chung (GSP), cho phép tiếp cận miễn thuế vào thị trường Mỹ đối với một số hàng hóa từ các nước đang phát triển "chắc chắn" là một yếu tố dẫn đến sự suy giảm xuất khẩu hàng hóa du lịch theo kế hoạch và giảm 27% trong quý đầu tiên so với cùng kỳ năm ngoái.

Xuất khẩu của Myanmar sang thị trường Mỹ và châu Âu đã phần nào ổn định sau khi ngành này bị ảnh hưởng bởi Covid-19 và bị ảnh hưởng thêm bởi việc quân đội tiếp quản đất nước. Một số công ty quần áo và may mặc quốc tế đã cắt đứt quan hệ với quốc gia trong bối cảnh lo ngại về nhân quyền và điều kiện lao động dưới chính quyền mới.

Ở Bangladesh, bức tranh có "sắc thái", theo Giám đốc điều hành Nhà máy may mặc Mostafiz Uddin, người sáng lập Bangladesh Denim Expo và Bangladesh Apparel Exchange (BAE), cho biết, đơn đặt hàng giảm và nhiều nhà máy không hoạt động hết công suất, nghĩa là công nhân phải làm ít giờ hơn và ít làm thêm giờ hơn để tăng lương. Các đơn đặt hàng giảm vì nhiều nhà bán lẻ vẫn đang giải phóng hàng tồn đọng và cần thận trọng về triển vọng cho phần còn lại của năm 2023.

Sheng Lu, phó giáo sư tại Khoa Nghiên cứu thời trang và may mặc của Đại học Delaware, cho biết, các công ty thời trang phải đối mặt với môi trường tìm nguồn cung ứng "rất thách thức" khi lạm phát tác động vào ngân sách hộ gia đình và các gia đình ưu tiên chi phí sinh hoạt hơn mua sắm tùy ý. Đấu tranh với nhu cầu giảm, nhiều công ty thời trang Mỹ đã chọn cắt giảm đơn đặt hàng và giảm hàng tồn kho, dẫn đến khối lượng giao dịch giảm, sự không chắc chắn đã gây thêm áp lực khi các thương hiệu bắt đầu lên kế hoạch cho hàng hóa mùa xuân năm 2025 của họ.

Một số thương hiệu lớn đã sa thải nhân viên công ty trong những tháng gần đây. Nhà bán lẻ Gap của Mỹ đã công bố vào tháng 4 rằng họ sẽ cắt giảm khoảng 1.800 việc làm trong đợt sa thải thứ hai, trong khi gã khổng lồ H&M của Thụy Điển được báo cáo sẽ cắt giảm 1.500 công nhân vào tháng 11. Theo báo cáo của Retail Insider hồi tháng 1, Adidas đang củng cố các hoạt động ở Bắc Mỹ.

Ngoài áp lực kinh tế, các thương hiệu Mỹ cũng đang phải đối phó với những căng thẳng thương mại đang diễn ra. Các chuyên gia chỉ ra quyết định của chính quyền Biden trong việc tiếp tục áp dụng các mức thuế từ thời Trump đối với hàng xuất khẩu của Trung Quốc, cũng như nỗ lực của một số nhà lập pháp Đảng Cộng hòa nhằm xóa bỏ cơ chế thương mại bình thường vĩnh viễn (PNTR) của Trung Quốc, điều này sẽ dẫn đến việc tăng thuế quan lớn.

Với sự không chắc chắn ngày càng gia tăng trong môi trường kinh doanh, việc giảm rủi ro tìm nguồn cung ứng và đạt được sự linh hoạt trong việc tìm nguồn cung ứng là một trong những ưu tiên hàng đầu của các công ty thời trang trong năm nay. Các thương hiệu rất muốn mở rộng cái gọi là kinh doanh gần bờ ở phương Tây nhưng các quốc gia ở Đông Nam Á sẽ vẫn hấp dẫn. Không phải lúc nào cũng dễ dàng tìm thấy các khả năng sản xuất mới.