Xuất khẩu gián tiếp: Linh hoạt các giải pháp

Những năm gần đây, nhằm gắn kết sản xuất, tiêu thụ hàng hóa nông sản theo chuỗi, Chính phủ và các bộ, ngành đã có rất nhiều chương trình, đề án nhằm gắn kết người sản xuất với các chuỗi tiêu thụ hàng hóa, nhất là hệ thống các siêu thị quốc tế tại Việt Nam. Điển hình, năm 2017, Bộ Công Thương đã triển khai chương trình XK tại chỗ thông qua phương thức kết nối doanh nghiệp (DN), người sản xuất trong nước hợp tác với các hệ thống phân phối nước ngoài, như: AEON mall, Lotte, MM Mega Market… đây là những đơn vị có mạng lưới siêu thị, hệ thống quản lý, phân phối sản phẩm rộng khắp tại nhiều quốc gia.

Nông sản Việt tại hệ thống siêu thị AEON Nhật Bản

Thông qua đó, nhiều hàng hóa đã gián tiếp được XK vào chuỗi cung ứng của các tập đoàn lớn. Điển hình năm 2019, chỉ riêng MM Mega Market đã XK trên 1.000 tấn nông sản của Việt Nam qua hệ thống phân phối của mình. Hay như Saigon Co.op phối hợp với hệ thống NTUC FairPrice, mỗi năm XK trên 200 container hàng hóa nhiều chủng loại vào thị trường Singapore. Hoặc Vinamilk cũng thành công trong việc đưa sản phẩm sữa organic vào Singapore và đang đẩy mạnh XK sang các thị trường khác, như: Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc, châu Âu…

Đặc biệt, để hàng hóa có thể "vào" được các hệ thống này, người sản xuất, XK buộc phải tuân thủ các quy định rất nghiêm ngặt về chất lượng sản phẩm, bao bì, nhãn mác… do đơn vị thu mua đưa ra. Đây cũng là cơ hội tốt để chúng ta chuẩn hóa hàng hóa ngay từ khâu sản xuất.

Cần tiếp tục nỗ lực

Dù lợi ích rất rõ ràng, song không phải DN nào muốn tham gia vào chuỗi tiêu thụ đều có thể thực hiện. Trên thực tế, chỉ những DN có quy mô sản xuất lớn, có kinh nghiệm, năng lực mới có thể làm được. Ngược lại, với những DN nhỏ và vừa, chưa từng tham gia XK trước đó, sẽ gặp nhiều khó khăn do chưa nắm bắt yêu cầu tiêu chuẩn kỹ thuật, chất lượng hàng hóa.

Để hỗ trợ DN giảm thiểu rủi ro, tăng XK gián tiếp, Bộ Công Thương đã thực hiện nhiều giải pháp linh hoạt. Cụ thể, liên tiếp trong những ngày đầu năm 2020, lãnh đạo Bộ Công Thương không chỉ làm việc với các tập đoàn phân phối lớn tại Việt Nam mà còn làm việc với các hệ thống thương mại điện tử lớn, nhằm đa dạng các kênh XK cho hàng Việt.

Bên cạnh đó, các cơ quan chức năng, nhất là tham tán thương mại Việt Nam tại các thị trường XK đã được chỉ đạo phải chủ động kết nối chặt với DN trong việc cung ứng thông tin, nhu cầu thị trường, ngành hàng mà DN có điều kiện phát triển. Đồng thời, đưa ra những khuyến cáo về rào cản kỹ thuật, các tiêu chuẩn bắt buộc đối với hàng hóa XK, để DN trong nước chủ động điều chỉnh, tránh trường hợp bị trả lại hàng, dù là XK trực tiếp hay gián tiếp.