Xử lý nợ xấu: “Đơn thuốc” nào?

CôngThương - Nợ xấu hiện nay đang được xử lý theo các cách: Trích từ nguồn dự phòng, cơ cấu lại, xử lý tài sản bảo đảm và xử lý qua mua bán nợ. Với xử lý qua mua bán nợ, nhiều chuyên gia kinh tế cho rằng, nếu thiếu kiểm tra, giám sát mua bán nợ tại những công ty mua bán nợ của các ngân hàng thương mại sẽ dẫn đến bản cân đối ngân hàng “không thật”. Tức là nợ xấu sạch nhưng bản chất vẫn giữ nguyên, vẫn làm méo mó thị trường vốn. Đưa nợ xấu cho công ty khai thác, quản lý vốn của Bộ Tài chính xử lý cũng chưa phải cách tốt nhất bởi nguồn nợ của ngân hàng rất lớn và phức tạp, doanh nghiệp không đủ năng lực sẽ khó thực hiện. Vì thế, việc thành lập Công ty mua bán nợ quốc gia (AMC) được nhắc đến nhiều nhất trong thời gian qua, nhưng cũng đang vấp phải nhiều ý kiến trái chiều.

TS Phạm Hữu Hồng Thái - Phó hiệu trưởng Trường Đại học Tài chính- Marketing- phân tích: Việc thành lập AMC chỉ hiệu quả khi nợ xấu mang tính hệ thống và khung pháp lý xử lý nợ xấu chưa có, loại hình này rút ngắn được thời gian xử lý nợ xấu. Tại Việt Nam, mô hình này là phù hợp.

Đồng quan điểm, PGS- TS Ngô Trí Long cho rằng, giải pháp thành lập AMC là phù hợp và như vậy mới có thể giải quyết nhanh nợ xấu...

Tuy nhiên,  Bà Nguyễn Thị Cúc - Chủ tịch Hiệp hội Thuế Việt Nam - bày tỏ: Tại thời điểm này, không nên thành lập AMC bởi ở đây không chỉ tái cấu trúc doanh nghiệp (DN) nhà nước mà cả hệ thống DN nói chung. Cần phải đánh giá lại các khoản nợ và “sức khỏe” của ngân hàng trước khi tính đến thành lập AMC.

Chuyên gia ngân hàng Dương Thu Hương nêu quan điểm: Yếu tố tồn kho lớn làm nợ xấu tăng, nút thắt chính là ở đây. Nếu DN bán được hàng thì chẳng có nợ xấu, nên phải xác định được tồn kho này ở đâu, bao nhiêu để có các xử lý cụ thể. “Thành lập AMC quốc gia, vậy DATC là công ty gì? Đó phải là công ty quốc gia không? Một đất nước có cần hai công ty mua bán nợ quốc gia không và năng lực tài chính ngân sách nhà nước có chịu được thêm một công ty mua bán nợ quốc gia thứ hai hay không?”- bà Hương băn khoăn.

Nếu không làm rõ nguyên nhân nợ xấu thì rất khó đề ra giải pháp hữu hiệu. Phải chăng mọi thứ đang được giải quyết theo kiểu “lửa cháy ở đâu thì dập ở đấy” chứ không tìm nguyên nhân gây cháy. Quan điểm của chuyên gia Vũ Đình Ánh rất đáng để suy nghĩ: Chúng ta sẽ xử lý thế nào khi chưa biết cơ cấu, chất lượng nợ xấu ra sao? 202 nghìn tỷ đồng nợ xấu có đáng lo ngại không?

Một năm qua, chúng ta đã bàn về xử lý nợ xấu mà chưa đưa ra kết quả. Điều quan trọng nữa, theo TS Võ Trí Thành- Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương- xử lý nợ xấu ngân hàng khó nhất là phải vượt qua được lợi ích nhóm, những nhóm lợi ích liên quan đến siêu lợi nhuận, cũng như việc thay đổi tư duy.

Duy Minh