Xóa “lõi nghèo” vùng dân tộc thiểu số và miền núi - Kỳ vọng vào các Chương trình Mục tiêu quốc gia
Dân tộc thiểu số & Miền núi 16/07/2021 10:00 Theo dõi Congthuong.vn trên
Vùng DTTS và miền núi vẫn chiếm trên 57% số hộ nghèo của cả nước
Báo cáo của Ủy ban dân tộc tại cuộc họp Thường trực Hội đồng Dân tộc của Quốc hội thẩm tra kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi mới đây, cho thấy: Tình hình vùng DTTS và miền núi cơ bản ổn định, an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội được bảo đảm, không xảy ra các vụ việc có tính chất nghiêm trọng; đời sống đồng bào các DTTS từng bước được cải thiện, các vấn đề an sinh xã hội tiếp tục được quan tâm, khối đại đoàn kết dân tộc được giữ vững...
Đời sống đồng bào DTTS sẽ cải thiện hơn nhờ nguồn lực đầu tư từ các Chương trình MTQG |
Trong đó, nhiệm kỳ 2016 - 2020 là nhiệm kỳ đạt được nhiều kết quả nổi bật về thực hiện công tác dân tộc. Kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi đạt được nhiều thành tựu. Bình quân tỷ lệ hộ nghèo toàn vùng giảm 2 - 3%/năm. Tốc độ tăng trưởng kinh tế của các địa phương trong vùng đạt bình quân 7%/năm.
Tuy nhiên, đến nay vùng đồng bào DTTS và miền núi vẫn là vùng “lõi nghèo”, vùng khó khăn nhất của cả nước; khoảng cách phát triển giữa miền núi và miền xuôi chưa được rút ngắn. Thu nhập bình quân của hộ đồng bào DTTS ở nhiều nơi chỉ bằng 40 - 50% bình quân thu nhập trong khu vực; tỷ lệ dân số là người DTTS chiếm 14,7% nhưng tỷ lệ hộ nghèo chiếm 57,16 % tổng số hộ nghèo của cả nước; hạ tầng kinh tế - xã hội chưa đáp ứng được yêu cầu phát triển, đời sống của nhân dân còn nhiều khó khăn. Bên cạnh đó, do địa hình, địa chất trải rộng, độ dốc và chia cắt lớn nên đây là khu vực thường xuyên bị tác động bởi thiên tai, dịch bệnh; ảnh hưởng không nhỏ đến đời sống, mùa vụ của đồng bào.
Tập trung nguồn lực thực hiện các Chương trình MTQG
Để phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn tới, đặc biệt là xóa bỏ những “lõi nghèo” - nhiều giải pháp đã được Ủy ban Dân tộc và các bộ, ngành, đề xuất. Trong đó, nhấn mạnh đến việc tập trung nguồn lực để tổ chức, triển khai thực hiện hiệu quả 3 Chương trình MTQG, bao gồm: Chương trình MTQG phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030; Chương trình MTQG Xây dựng nông thôn mới (NTM) và Chương trình MTQG giảm nghèo và an sinh xã hội bền vững (Chương trình giảm nghèo) giai đoạn 2021 – 2025.
Trong đó, theo ông Nguyễn Lâm Thành, Phó Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội khóa XIV: Cần đặt Chương trình NTM và Chương trình Giảm nghèo bên cạnh Chương trình Mục tiêu Quốc gia Phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030 cho phù hợp để 3 Chương trình cài xen nhau hợp lý, phát huy tốt nhất hiệu quả của các nguồn lực… Cụ thể như, chú trọng bổ sung đầu tư cho các xã Đặc biệt khó khăn thuộc Chương trình NTM; tập trung phát triển sản xuất, đẩy mạnh vai trò của khoa học công nghệ, giải quyết vấn đề vệ sinh, môi trường. Lưu ý tính toán cơ cấu nguồn vốn phù hợp, thể hiện vai trò của vốn ngân sách, ưu tập trung đầu tư cho những vùng khó khăn trước.
Cụ thể hơn, nhiều chuyên gia đã từng có thời gian dài gắn bó với công tác dân tộc cho rằng: Phải xác định đúng vị trí, tầm quan trọng của cơ quan công tác dân tộc; từ đó tập trung vào các cơ chế, chính sách mang tính đặc thù với các khung chính sách cụ thể để các địa phương có cơ sở thực hiện theo chỉ tiêu phù hợp với điều kiện khả năng, nguồn lực cơ sở.
Bên cạnh đó, cả 3 Chương trình MTQG cần rà soát về đối tượng giảm nghèo, tránh tình trạng dàn trải. Chú trọng địa bàn khi áp dụng chuẩn nghèo mới. Các chỉ tiêu phải đảm bảo tính khả thi, từ đó phân bổ hợp phần phù hợp. Cơ chế thực hiện đảm bảo tính thống nhất, cần phân cấp cho địa phương để giảm chồng chéo; linh hoạt trong cơ chế sử dụng vốn. Có cơ chế điều hành, tiêu chí phân bổ cụ thể, đảm bảo tính hợp lý của các chương trình.