Xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về khai thác, nuôi trồng thủy sản

Ngày 2/12, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà, Phó Trưởng Ban Chỉ đạo quốc gia về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU) chủ trì phiên họp lần thứ 24 của Ban Chỉ đạo, kết nối trực tuyến với 21 tỉnh, thành phố ven biển.

Tính đến ngày 29/11, các bộ, ngành, địa phương đã hoàn thành 101/101 nhiệm vụ được Thủ tướng Chính phủ giao.

Tuy nhiên, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đánh giá, tháng cao điểm quốc gia về chống khai thác IUU đã kết thúc nhưng mục tiêu đặt ra sau hơn 8 năm là gỡ " thẻ vàng IUU" của Ủy ban châu Âu (EC) vẫn chưa đạt được, đòi hỏi phải hành động quyết liệt hơn trong thời gian tới.

Phó Thủ tướng đề nghị các bộ, ngành và địa phương báo cáo tập trung về tiến độ xây dựng VNFishbase. Trong tuần, các đoàn công tác sẽ xuống địa phương để kiểm tra thực tế, gồm: Lực lượng Biên phòng, các cảng cá, chi cục Thủy sản và việc quản lý tàu cá, nhằm đánh giá "chuyển biến thật hay chỉ trên giấy".

Liên quan đến một số lô cá kiếm xuất khẩu sang EU bị cảnh báo, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Phùng Đức Tiến cho biết, đây là các lô hàng liên quan tới hai doanh nghiệp tại Khánh Hòa. Bộ đã chỉ đạo rà soát toàn bộ hồ sơ, làm rõ nghi vấn gian lận, đồng thời phối hợp với Bộ Tài chính đối chiếu số liệu đầu vào, đầu ra của chuỗi cung ứng để phục vụ xử lý theo quy định.

Đề cập đến trường hợp gian lận nguồn gốc nguyên liệu thủy sản chế biến để xuất khẩu cá kiếm tại Khánh Hòa, Phó Thủ tướng yêu cầu tỉnh Khánh Hòa phải chịu trách nhiệm, sử dụng mọi biện pháp (hải quan, thanh tra, điều tra…) để làm rõ và báo cáo chi tiết hình thức xử phạt, nguyên nhân gian lận, số liệu cụ thể ngay trong tuần này. Nếu có vi phạm, phải xử lý đến cùng. Nếu có dấu hiệu tội phạm hình sự, phải chuyển sang xử lý hình sự và công khai thông tin trên báo, đài.

Cũng tại phiên họp, đại diện Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản (VASEP) đã báo cáo về thông tin Hoa Kỳ đã từ chối công nhận tương đương 12 nghề khai thác hải sản của Việt Nam theo Đạo luật Bảo vệ thú biển (MMPA), kèm theo đó là các rào cản thương mại, rào cản kỹ thuật đối với thủy sản và hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam.

Hiện nay, VASEP đang phối hợp chặt chẽ với Bộ Nông nghiệp và Môi trường, các chuyên gia để rà soát, hoàn thiện báo cáo liên quan đến 12 nghề khai thác không được Hoa Kỳ công nhận tương đương để gửi lại phía Hoa Kỳ.

Đồng thời, VASEP cũng đề xuất triển khai song song công tác cấp giấy chứng nhận xuất khẩu (COI) cho 14 nghề khai thác thủy sản được Hoa Kỳ xác định tương đương, bảo đảm nguyên liệu thủy sản khai thác phục vụ chế biến xuất khẩu và đáp ứng các yêu cầu pháp lý của Hoa Kỳ.

Kết luận phiên họp, Phó Thủ tướng nhấn mạnh từ nay đến ngày 15/12 là thời hạn quan trọng để hoàn tất các nhiệm vụ, giải quyết các vấn đề tồn đọng liên quan phòng, chống khai thác IUU. Yêu cầu tiếp tục kiểm tra, đánh giá số liệu tàu cá vi phạm, nhất là tàu bị bắt do khai thác trái phép, xâm phạm lãnh hải nước khác, giải trình chênh lệch số liệu giữa phía Việt Nam và EC, làm rõ các lý do khách quan.

Các địa phương chịu trách nhiệm xử lý vi phạm hành chính và hình sự đối với tàu cá bị bắt giữ ở nước ngoài, phải cung cấp hóa đơn, biên bản tịch thu tài sản, giấy phép bị hủy, hình ảnh minh chứng.

Đối với VNFishbase, Phó Thủ tướng yêu cầu kiểm tra tại cơ sở để xác định hệ thống vận hành đúng như mô tả; nếu còn thiếu sót, Bộ Nông nghiệp và Môi trường chủ trì rà soát, hoàn thiện quy chế khai thác, quản lý dữ liệu, quy định rõ quyền hạn, trách nhiệm người sử dụng, đặc biệt là chủ tàu, thuyền trưởng trong việc ghi nhật ký khai thác, theo dõi tuyến hành trình và kê khai đánh bắt.

Viettel và VNPT phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Môi trường rà soát VNFishbase, xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia toàn diện, bao gồm cả khai thác và nuôi trồng.

Các địa phương đánh giá hiệu quả vận hành, đề xuất dự án sinh kế chuyển đổi nghề cá, ứng dụng công nghệ cao nuôi trồng xa bờ và phát triển dịch vụ, du lịch gắn với thủy sản.