Xã hội hóa đầu tư cảng hàng không - Vấn đề cấp thiết

Vietnam Airlines muốn mua Nhà ga T1 Nội Bài Ảnh: Linh Nhi

Nhu cầu đầu tư kết cấu hạ tầng hàng không

Ông Lại Xuân Thanh Cục trưởng Cục Hàng không Việt Nam - cho biết: Trong giai đoạn 2001 - 2014, ngành Hàng không Việt Nam đã thực hiện việc đầu tư xây dựng trên tất cả các lĩnh vực kết cấu hạ tầng hàng không, bảo đảm hoạt động bay, đầu tư đội tàu bay cơ bản đáp ứng nhu cầu phát triển của ngành. Tuy nhiên, phần vốn đầu tư từ ngân sách nhà nước và trái phiếu Chính phủ chỉ chiếm 5% tổng vốn đầu tư toàn ngành, còn lại 95% là nguồn vốn đầu tư ngoài ngân sách, tuy nhiên nguồn vốn tư nhân chỉ chiếm 4%.

Ông Thanh cũng cho hay, trong giai đoạn 2001 - 2014, tổng vốn đầu tư cho kết cấu hạ tầng cảng hàng không là 48.317 tỷ đồng, chiếm 38,5% trong tổng vốn đầu tư toàn ngành hàng không. Trong đó, nguồn vốn tư nhân là 5.291 tỷ đồng, cũng mới chiếm 11%.

Để đáp ứng sự phát triển, nhu cầu mở rộng, nâng cấp, xây mới các cảng hàng không (CHK) đang trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết. Theo ông Thanh, đến năm 2030, ngành hàng không phải tiếp tục đầu tư xây dựng CHK Long Thành, CHK Vân Đồn, mở rộng CHK Nội Bài, Đà Nẵng, Cam Ranh, xây dựng mới, cải tạo, nâng cấp các CHK nội địa. Theo đó, giai đoạn 2015-2020 tổng nhu cầu vốn đầu tư cho kết cấu hạ tầng hàng không tới 230.215 tỷ đồng. Trong khi đó, nguồn vốn từ ngân sách nhà nước rất khó khăn, quỹ đầu tư của các doanh nghiệp (DN) cũng chỉ đáp ứng một phần nhu cầu thực tế, vì vậy để khai thác được các nguồn vốn đầu tư khác trong xã hội thì việc xã hội hóa đầu tư và khai thác để kêu gọi các nguồn vốn khu vực tư nhân (trong và ngoài nước) là một nhu cầu cấp thiết.

Cấp bách thu hút đầu tư từ nguồn xã hội hóa

Thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, Bộ Giao thông vận tải (GTVT) đã xây dựng Đề án “Huy động vốn xã hội hóa để đầu tư kết cấu hạ tầng hàng không”, làm cơ sở cho việc trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt chủ trương và các dự án cụ thể từ nay đến năm 2020, nhằm huy động các nguồn vốn xã hội hóa để tìm hướng đi mới cho đầu tư hạ tầng giao thông hàng không.

Sau khi Bộ GTVT có chủ trương cho phép các DN tham gia khai thác thương mại các CHK như Vietjet Air, Vietnam Airlines, một số DN đã đề xuất được nhượng quyền khai thác một số hạng mục CHK như nhà ga T1 Nội Bài, Phú Quốc, Đà Nẵng. Đây là tín hiệu tốt cho mở đầu của một giai đoạn phát triển mới của ngành hàng không Việt Nam, đặc biệt là hoạt động của các CHK.

Tuy nhiên, vẫn còn có nhiều vấn đề liên quan đến sự tham gia của các DN tư nhân vào thị trường hàng không, trong đó có việc mua lại quyền khai thác nhà ga, tiến tới là các dịch vụ khác như định giá tài sản nhà nước, đấu thầu, năng lực tài chính và trình độ quản lý, khai thác của DN….

Nhiều ý kiến tại hội thảo thống nhất cho rằng, cần tổ chức xã hội hóa hoạt động quản lý, khai thác CHK theo mô hình hiện đại, ứng dụng công nghệ tiên tiến trên nguyên tắc minh bạch và bình đẳng giữa DN tư nhân và DN nhà nước.