Vua tiền mã hóa Bitcoin liệu còn cơ hội tiếp tục ''thống trị''?

Bitcoin, tiền mã hóa tiên phong ra mắt vào năm 2009, vẫn giữ vị thế thống trị trong thị trường tiền điện tử đầy biến động. Tuy nhiên, "ngai vàng" của Bitcoin đang phải đối mặt với thách thức gay gắt từ các đối thủ cạnh tranh mới nổi, đặt ra câu hỏi liệu nó có thể duy trì vị thế bá chủ hay sẽ nhường chỗ cho trật tự mới.

"Ngai vàng" bị thách thức

Sự thống trị của Bitcoin được đo lường bằng tỷ lệ vốn hóa thị trường so với tổng thị trường tiền mã hóa. Thời gian qua, Bitcoin đã phải chứng kiến nhiều biến động. Từ mức gần như độc quyền ban đầu, Bitcoin đã phải chia sẻ thị phần với sự trỗi dậy của các altcoin (tiền mã hóa thay thế).

Sự thống trị của Bitcoin được đo lường bằng tỷ lệ vốn hóa thị trường so với tổng thị trường tiền mã hóa. Ảnh minh hoạ

Năm 2013, làn sóng altcoin đầu tiên xuất hiện, mang theo sự gia tăng đáng kể vốn hóa thị trường cho các đồng tiền này. Năm 2015 đánh dấu sự ra đời của Ethereum và Ether, đối thủ cạnh tranh nặng ký nhất của Bitcoin. Đến năm 2017, cơn sốt ICO (Initial Coin Offering) đẩy mạnh sự bùng nổ của altcoin, khiến sự thống trị của Bitcoin giảm xuống mức thấp nhất mọi thời đại, chỉ sau đó vài tháng mới hồi phục được lên trên 50%.

Ngày nay, Bitcoin phải đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt hơn bao giờ hết từ các dự án DeFi (Decentralized Finance), NFT (Non-Fungible Token), metaverse và hơn 20.000 loại tiền mã hóa khác.

Vào năm 2011, Litecoin, altcoin đầu tiên, đã ra đời, mở đầu cho một giai đoạn mới của thị trường tiền mã hóa. Năm 2013 được Forbes gọi là "năm của Bitcoin", đã chứng kiến sự gia tăng nhanh chóng của số lượng altcoin mới. Đến tháng 5 năm 2013, thị trường chỉ gồm khoảng mười token, trong đó có Litecoin (LTC) và XRP của Ripple.

Trong khi đó, giá Bitcoin tăng vọt khi nhiều nhà đầu tư bắt đầu khám phá lĩnh vực tài sản kỹ thuật số. Mặc dù có sự cạnh tranh, Bitcoin vẫn chiếm ưu thế với tỷ lệ thống trị khoảng 95%.

Cuộc "đổ bộ" của cơn sốt ICO

Năm 2015, Vitalik Buterin cùng một nhóm các nhà phát triển đã ra mắt Ethereum (ETH), một blockchain mang lại nhiều ứng dụng hơn so với Bitcoin. Tuy nhiên, Bitcoin không bị lung lay trước sự cạnh tranh từ Ether (ETH), token gốc của Ethereum và vẫn tiếp tục chiếm 90-95% thị trường tiền mã hóa. Sự thay đổi lớn chỉ diễn ra vào năm 2017, khi bắt đầu giai đoạn bùng nổ của ICO.

ICO - một phương pháp huy động vốn cộng đồng phổ biến cho các dự án tiền mã hóa, đã trở thành một xu hướng nổi bật trong suốt năm 2017 và 2018. Khoảng 2000 đợt ICO đã được tổ chức trong giai đoạn này, thu hút hơn 10 tỷ USD. Dòng tiền từ Bitcoin đã chảy vào nhiều altcoin mới xuất hiện.

Sự đổ dồn vào altcoin đã đe dọa sự thống trị của Bitcoin, khiến chỉ số này giảm xuống mức thấp nhất mọi thời đại, khoảng 37%, vào tháng 1 năm 2018.

Tuy nhiên, cơn sốt ICO chỉ kéo dài trong thời gian ngắn. Các nhà đầu tư nhận ra rằng, nhiều dự án ICO thiếu nguyên tắc cơ bản hoặc có các phương thức kinh doanh đáng ngờ. Một số dự án thậm chí trở thành mục tiêu giám sát của các cơ quan chức năng. Tâm lý tiêu cực này đã đẩy toàn bộ thị trường tiền mã hóa vào một thời kỳ giảm giá và đình trệ kéo dài.

Với sự sụt giảm giá trị của nhiều altcoin và sự vỡ mộng của các nhà đầu tư về ICO, sự thống trị của Bitcoin đã tăng trở lại, vượt quá 50% vào cuối năm 2018.

Năm 2019, giá Bitcoin đã hồi sinh nhẹ, giao dịch ở mức khoảng 7.000 USD vào cuối năm, trong khi sự thống trị của Bitcoin đạt đỉnh khoảng 70% vào tháng 9. Tuy nhiên, tài sản kỹ thuật số vẫn tương đối ổn định cho đến khi đại dịch COVID-19 bùng phát trên toàn cầu vào năm 2020.

Kể từ năm 2020, sau một đợt giảm giá ngắn do COVID, thị trường tiền mã hóa đã chứng kiến một đợt tăng giá chưa từng có. Sự thống trị của Bitcoin đã đạt đỉnh 72% vào tháng 1 năm 2021, mức cao nhất kể từ năm 2017, trước khi giảm xuống còn 39% vào giữa năm 2021.

Trong bối cảnh đại dịch đang hoành hành, nhiều người đã chuyển sang kinh doanh và đầu tư để giết thời gian. Để đối phó với suy thoái kinh tế do đại dịch, các chính phủ trên thế giới đã phát hành thêm tiền mặt để kích thích nền kinh tế. Các nhà giao dịch nhỏ lẻ đã đầu tư một phần đáng kể số tiền vào cổ phiếu, ngoại hối hoặc thị trường tiền mã hóa.

Sự trỗi dậy của altcoin liệu có đủ sức?

Sau sự chú ý của giới truyền thông đối với tiền mã hóa trong nửa cuối năm 2020, altcoin đã trở thành một lựa chọn hấp dẫn cho các nhà đầu tư nhỏ lẻ, dù có rủi ro. Ví dụ, giá Shiba Inu (SHIB) đã tăng hơn 40 triệu phần trăm vào năm 2021.

Sự phát triển nhanh chóng của các đổi mới như DeFi và NFT, chủ yếu tồn tại trên các blockchain đối thủ như Ethereum và Solana (SOL), đã làm giảm thị phần của Bitcoin. Ví dụ, giá của Solana đã tăng từ 1,50 USD lên mức cao nhất mọi thời đại là 250 USD vào năm 2021.

Từ đó, sự thống trị của Bitcoin đã phải vật lộn để giữ mức hơn 50%. Sự tăng trưởng chậm lại gần đây của sự thống trị của Bitcoin có thể liên quan đến ETH 2.0, sự chuyển đổi được mong đợi từ lâu của Ethereum sang cơ chế proof-of-stake và thị trường gấu đang diễn ra.

Trong những năm gần đây, sự tăng trưởng của thị trường altcoin đã làm loãng thị phần của Bitcoin. Không giống như những năm đầu, khi có rất ít đối thủ cạnh tranh, Bitcoin hiện đang cạnh tranh với các token DeFi, lĩnh vực NFT ngày càng phổ biến và hàng nghìn loại tiền mã hóa khác.

Tuy nhiên, đến thời điểm hiện tại, Bitcoin vẫn là tiền mã hóa hàng đầu về vốn hóa thị trường và sự thống trị của Bitcoin khó có thể sớm biến mất. Đối với những người mới bắt đầu, nhiều nhà đầu tư xem Bitcoin như một kho lưu trữ giá trị vì nguồn cung hữu hạn của nó, do đó, Bitcoin có biệt danh là "vàng kỹ thuật số".

Tuy nhiên, cũng như bao tài sản giá trị trong lịch sử, nếu có một loại tiền mã hóa tốt hơn xuất hiện, lợi thế của người đi trước sẽ không tồn tại lâu. Chúng ta vẫn còn phải chờ xem liệu có một loại tiền mã hóa khác có đủ sức thống trị thị trường như Bitcoin đã từng hay không.