Vinasamex và hành trình đưa quế hồi Việt Nam vươn ra thế giới

Khởi đầu từ khát vọng nâng tầm nông sản Việt

- Thưa bà, hiện Công ty CP Quế Hồi Việt Nam (Vinasamex) đang xây dựng vùng nguyên liệu quế, hồi ở nhiều địa phương miền núi. Bà có thể chia sẻ chiến lược mở rộng này đang được triển khai như thế nào, và tiêu chí lựa chọn vùng nguyên liệu ra sao để đáp ứng yêu cầu xuất khẩu?

Nguyễn Thị Huyền: Ngay từ khi còn là sinh viên, tôi đã ấp ủ khát vọng góp phần nâng cao giá trị nông sản Việt Nam. Quế, hồi là những sản phẩm đặc hữu, gắn liền với đời sống bà con dân tộc miền núi phía Bắc, nhưng giá trị kinh tế đem lại cho người nông dân còn rất thấp. Nhiều thương nhân thu mua chỉ xuất khẩu thô, bà con trồng quế hồi chủ yếu bán nguyên liệu với giá rẻ.

Tôi quyết định thành lập Vinasamex để thay đổi thực trạng đó: tổ chức lại vùng nguyên liệu, xây dựng chuỗi giá trị và đưa sản phẩm quế hồi chế biến sâu ra thị trường quốc tế. Đây vừa là cơ hội kinh doanh, vừa là cách để tạo sinh kế bền vững cho hàng chục nghìn hộ nông dân miền núi.

Trong quá trình sản xuất, chúng tôi kiên định chiến lược chế biến sâu và xây dựng thương hiệu. Không chỉ dừng lại ở xuất khẩu nguyên liệu, Vinasamex đã đầu tư nhà máy hiện đại, áp dụng công nghệ chế biến đạt chuẩn quốc tế. Sản phẩm được đa dạng hóa: tinh dầu, bột quế, hoa hồi sấy khô, sản phẩm gia vị đóng gói…

Chúng tôi cũng chú trọng phát triển thương hiệu. Khi bước vào thị trường quốc tế, thương hiệu quế hồi Việt Nam phải được nhận diện rõ ràng, gắn liền với chất lượng và sự bền vững. Vì vậy, Vinasamex không ngừng đầu tư cho bao bì, truy xuất nguồn gốc và tiêu chuẩn hóa sản xuất theo quy định quốc tế.

Gắn kết với bà con nông dân vùng nguyên liệu

- Xây dựng chuỗi cung ứng với bà con nông dân là yếu tố vô cùng quan trọng trong việc có được chuỗi cung ứng bền vững. Trong chiến lược phát triển, Vinasamex đã đồng hành cùng bà con nông dân như thế nào và thu nhập của bà con đã được cải thiện ra sao?

Bà Nguyễn Thị Huyền: Chúng tôi coi nông dân là trung tâm của chuỗi giá trị. Vinasamex xây dựng vùng nguyên liệu quế hồi ở nhiều tỉnh miền núi phía Bắc như Lạng Sơn, Lào Cai… trực tiếp ký kết hợp đồng bao tiêu với bà con. Công ty cử cán bộ kỹ thuật hướng dẫn quy trình canh tác sạch, tuân thủ các tiêu chuẩn về dư lượng thuốc bảo vệ thực vật, quy định về môi trường và truy xuất nguồn gốc.

Nhờ vậy, bà con không còn cảnh “được mùa mất giá”. Sản phẩm làm ra có đầu ra ổn định, giá bán cao hơn, góp phần cải thiện đời sống của đồng bào khu vực miền núi. Đây là cách chúng tôi kết nối lợi ích của doanh nghiệp và cộng đồng, hướng đến sự phát triển bền vững.

Tính đến nay thì diện tích quế của Việt Nam xấp xỉ khoảng 200.000 hecta và diện tích hồi thì khoảng 60.000 hecta. Tuy nhiên vùng nguyên liệu mà đạt được những tiêu chuẩn quốc tế thì còn nhỏ và trong chiến lược phát triển của Vinasamex thì chúng tôi vẫn đang tiếp tục mở rộng vùng nguyên liệu đạt chuẩn hữu cơ quốc tế. Năm 2017 thì chúng tôi đã có chứng nhận hữu cơ cho khoảng 1000 hecta và tính đến năm 2025 hiện tại thì chúng tôi có khoảng 6000 hecta. Trong chiến lược của mình thì chúng tôi sẽ tiếp tục hỗ trợ các hộ nông dân tại các tỉnh mà chúng tôi vừa liệt kê tăng diện tích đạt tiêu chuẩn hữu cơ quốc tế lên khoảng 10.000 hecta và chúng tôi tập trung tác động cũng như là làm việc sâu tới khoảng 10.000 hộ nông dân tại các tỉnh miền núi phía Bắc này.

Sự hợp tác với doanh nghiệp cũng giúp thu nhập của bà con tăng lên. Nếu khoảng 10 năm về trước, một hộ nông dân sẽ thu được khoảng 10 triệu đồng/ha/năm trên thì tính đến hiện tại thu nhập của một hộ nông dân sẽ khoảng 120-150 triệu đồng/ha/năm, cao hơn rất là nhiều lần.

Thách thức từ thị trường và yêu cầu quốc tế

- Bà đánh giá thế nào về những khó khăn, thách thức mà ngành quế hồi Việt Nam đang đối mặt?

Bà Nguyễn Thị Huyền: Thách thức lớn nhất là tiêu chuẩn quốc tế ngày càng khắt khe. Các thị trường cao cấp như EU, Mỹ, Nhật Bản yêu cầu sản phẩm phải đáp ứng đầy đủ quy định về an toàn thực phẩm, kiểm dịch thực vật, chỉ dẫn địa lý.

Bên cạnh đó, biến đổi khí hậu, dịch bệnh và rào cản thương mại cũng là trở ngại. Người nông dân miền núi còn hạn chế về kiến thức và nguồn lực để áp dụng các quy chuẩn mới. Nếu không có doanh nghiệp đồng hành, bà con khó có thể tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu.

Đây chính là lý do Vinasamex kiên định mô hình liên kết, bởi chỉ khi có sự gắn kết giữa doanh nghiệp – nông dân – thị trường, sản phẩm mới đủ sức cạnh tranh.

Tuy nhiên, cùng với khó khăn, tôi cho rằng cơ hội đang mở ra rất lớn. Xu hướng tiêu dùng xanh, hữu cơ, truy xuất nguồn gốc ngày càng lan rộng. Người tiêu dùng quốc tế không chỉ quan tâm đến chất lượng sản phẩm, mà còn chú trọng yếu tố bền vững và tác động xã hội.

Ngoài ra, các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới như EVFTA, CPTPP đã mở ra hành lang pháp lý thuận lợi. Nếu biết tận dụng, sản phẩm quế hồi Việt Nam hoàn toàn có thể tiếp cận những thị trường cao cấp với mức thuế quan ưu đãi. Đây là thời điểm vàng để chúng ta vừa nâng cao tiêu chuẩn, vừa quảng bá thương hiệu, từng bước khẳng định vị trí của quế hồi Việt Nam trên bản đồ gia vị thế giới.

Tầm nhìn và chiến lược của Vinasamex

- Với những kết quả đặc biệt, Vinasamex đặt ra tầm nhìn gì trong giai đoạn phát triển sắp tới?

Nguyễn Thị Huyền: Chúng tôi đặt mục tiêu trở thành doanh nghiệp tiên phong trong lĩnh vực chế biến và xuất khẩu quế hồi Việt Nam. Vinasamex sẽ mở rộng thị trường xuất khẩu, đồng thời đa dạng hóa sản phẩm để phục vụ tốt hơn nhu cầu của khách hàng quốc tế.

Quan trọng hơn, chúng tôi sẽ tiếp tục đồng hành với nông dân, giúp bà con chuyển đổi phương thức canh tác theo hướng bền vững, hữu cơ và đạt chứng nhận quốc tế. Doanh nghiệp chỉ thành công khi bà con nông dân có cuộc sống tốt hơn, và đó là giá trị cốt lõi mà Vinasamex theo đuổi.

Xin cảm ơn bà!

Con đường đưa quế hồi Việt Nam vươn ra thế giới không chỉ là câu chuyện kinh doanh, mà còn là hành trình xây dựng chuỗi giá trị gắn với người nông dân và phát triển bền vững. Với chiến lược chế biến sâu, xây dựng thương hiệu và tận dụng các hiệp định thương mại, Vinasamex đang góp phần nâng tầm nông sản Việt, đồng thời mang lại lợi ích thiết thực cho cộng đồng vùng cao.