Viêm phổi - nguyên nhân tử vong hàng đầu trong các bệnh về đường hô hấp
Triệu chứng
Đầu tiên, trẻ xuất hiện những triệu chứng như bị cảm, hắt hơi, chảy nước mũi... Các triệu chứng này kéo dài trong khoảng một tuần. Trẻ có thể bị sốt lên tới 39 độ C, ngủ lịm đi. Nếu bệnh tiến triển nặng, trẻ có thể bị tiêu chảy, nôn (trớ), bỏ bú, môi tím tái… Bên cạnh đó có hai dấu hiệu dễ nhận thấy:
Thở nhanh: Đây là dấu hiệu sớm nhất cho biết trẻ đã bị viêm phổi. Trẻ được coi là thở nhanh khi có số nhịp thở trong một phút là: 60 lần trở lên với trẻ dưới 2 tháng tuổi; 50 lần trở lên với trẻ từ 2 tháng đến 1 tuổi; 40 lần trở lên với trẻ 1-5 tuổi.
Nếu không đếm được nhịp thở của trẻ, có thể vén áo lên và quan sát lồng ngực, thấy trẻ thở khác thường thì trẻ có thể bị viêm phổi.
Co rút lồng ngực: Đặt trẻ nằm ngang trên giường hay trong lòng mẹ, vén áo trẻ lên và nhìn vào phần ranh giới giữa ngực và bụng. Nếu thấy bị lõm khi trẻ hít vào (lặp lại thường xuyên ở bất kỳ nhịp thở nào khi trẻ nằm yên tĩnh hoặc ngủ) là trẻ đã bị viêm phổi nặng.
Nguyên nhẩn
Đây là bệnh phổ biến ở trẻ dưới 5 tuổi. Có nhiều nguyên nhân gây nên viêm phổi như nhiễm khuẩn, virus (cúm, thủy đậu, sởi, SARS…), nấm, ký sinh trùng.
Cách phòng chống
Mùa đông: Cần giữ ấm cho trẻ nhất là khi ra khỏi nhà.
Mùa hè:
• Phòng ở của trẻ phải luôn thoáng mát, sạch sẽ.
• Mặc quần áo bằng vải cotton thoáng mát, có khả năng thấm mồ hôi vì nếu trẻ ra nhiều mồ hôi, sẽ dễ bị ngấm ngược gây viêm phổi.
• Không bật điều hòa ở nhiệt độ thấp vì sự chênh lệch nhiệt độ cao giữa trong phòng và ngoài trời ở những ngày nắng nóng có thể khiến trẻ bị lạnh đột ngột.
• Cần phát hiện sớm trẻ bị viêm đường hô hấp trên như ho, sốt, sổ mũi, khò khè, tiêu chảy và nên đưa đến cơ sở y tế nơi gần nhất để được khám và điều trị.
• Nên tiêm phòng vaccine HIB (phòng viêm phổi và viêm màng não do vi khuẩn H.influenzae typ B gây ra), vaccine phòng viêm phổi do vi khuẩn phế cầu...
Tổ chức Y tế Thế giới (WTO) cho biết hàng năm có gần 13 triệu trẻ em dưới 5 tuổi trên toàn thế giới tử vong, trong số đó 4,3 triệu trẻ chết vì nhiễm khuẩn hô hấp cấp tính mà chủ yếu là viêm phổi. Ở Việt Nam, ước tính có khoảng 20.000 trẻ em dưới 5 tuổi chết do viêm phổi mỗi năm.
Nhiễm khuẩn hô hấp cấp tính chiếm 50% các bệnh ở trẻ em dưới 5 tuổi và 30% ở trẻ từ 5-12 tuổi. Ở Việt Nam, một trẻ em có thể mắc nhiễm khuẩn hô hấp cấp tính từ 3-5 lần/năm, là nguyên nhân tử vong hàng đầu trong các bệnh về đường hô hấp.