Vì sao nông dân miền Tây tiếc nuối khi giá lúa tăng?

Vào những ngày này, đến một số địa phương ở Đồng Tháp nông dân không giấu được niềm vui vì thu hoạch lúa ngay thời điểm trúng giá. Vừa bán xong 3ha lúa hè thu, sử dụng giống lúa OM 5451 với giá bán 7.100 đồng/kg, sau khi trừ các chi phí còn lãi hơn 24 triệu đồng/ha, ông Nguyễn Thành Dũng ở xã Tân Mỹ, huyện Thanh Bình, tỉnh Đồng Tháp phấn khởi cho biết: “Vụ lúa này cứ tưởng sẽ lỗ vì đầu vụ tới giờ giá lúa thấp. Nhưng cũng may khi thu hoạch lại bán được giá cao”.

Đầu tháng 7 vừa qua, giá lúa hè thu chỉ ở mức 6.200- 6.400 đồng/kg (tùy giống lúa). Nhưng hiện tại, với lệnh cấm xuất khẩu gạo của một số nước làm giá lúa ở Việt Nam nói chung, Đồng bằng Sông Cửu Long nói riêng tăng cao. Hiện tại giá lúa hè thu giống chất lượng cao được thương lái thu mua tại ruộng với giá 7.100 đồng/kg, tăng 1.300 đồng/kg so cùng kỳ năm 2022; lúa thường IR 50404 giá 6.500 đồng/kg, tăng 1.050 đồng/kg so cùng kỳ năm 2022. Giá lúa tăng giúp người nông dân thu về lợi nhuận khoảng 3.500 đồng/kg.

Giá lúa tăng từng ngày nhưng nhiều nông dân miền Tây lại tiếc nuối bởi nhiều diện tích lúa đã thu hoạch từ trước.

Không chỉ giá tăng, việc mua bán của bà con nông dân cũng thuận lợi. Khác với thời điểm cách đây khoảng một tháng, người dân tìm “mỏi mắt” chẳng thấy bóng dáng thương lái, nhưng thời điểm này nhiều thương lái tranh nhau mua lúa. Để mua được lúa, các thương lái sẵn sàng đặt tiền cọc trước với người dân và người sau thường đặt mua giá cao hơn người trước từ 50-100 đồng/kg.

Tuy giá lúa tăng, nhưng rơi vào thời điểm cuối vụ thu hoạch, nên nông dân không hưởng được trọn niềm vui. Anh Dương Văn Siêu, Phó giám đốc Hợp tác xã nông nghiệp Thuận Thắng, huyện Thới Lai, TP Cần Thơ thông tin: "Giá lúa Đài Thơm 8 ở địa phương đã tăng đến 7.000 đồng/kg, tăng khoảng 500 đồng/kg so với cùng kỳ năm trước. Tuy giá lúa hè thu tăng nhưng hợp tác xã không còn lúa bán. Bởi diện tích lúa hè thu đã thu hoạch từ rất lâu và bán với giá thấp hơn. Hiện hợp tác xã đang trồng lúa thu đông".

Tương tự, ông Nguyễn Văn Thích, Phó giám đốc Hợp tác xã Tân Long (ấp Tân Long, xã Vĩnh Tường, huyện Vị Thủy, tỉnh Hậu Giang) nói: "Hiện giá lúa hè thu đã 7.000 đồng/kg đối với giống OM18 và Đài Thơm 8. Tuy nhiên, lúa hè thu của hợp tác xã đã thu hoạch xong lâu rồi và chỉ bán với giá 6.300 đồng/kg".

Bên cạnh việc tiếc nuối khi diện tích lúa còn lại không nhiều, người dân còn xót lòng vì năng suất lúa vụ này bị giảm do ảnh hưởng đợt mưa bão vừa qua làm lúa bị đổ ngã. Điển hình vụ hè thu năm 2023, thị xã Ngã Năm, tỉnh Sóc Trăng gieo sạ hơn 18.000ha. Đến nay đã thu hoạch 87% diện tích với năng suất 5,4 tấn/ha. Hiện còn gần 2.200ha lúa chuẩn bị thu hoạch đang bị ngập úng và đổ ngã. Nhìn diện tích lúa bị ngập úng, ông Nguyễn Văn Sài, xã Mỹ Quới, thị xã Ngã Năm khống giấu được nỗi buồn cho biết: "Vụ hè thu năm trước, năng suất lúa của tôi đạt đến 850kg/công, còn vụ này gần ngày thu hoạch lại bị mưa bão làm đổ ngã, năng suất ước chỉ còn khoảng 700kg/công. Đã lâu rồi, giá lúa mới cao như năm nay, nhưng vì năng suất thấp nên lợi nhuận không cao!”.

Nông dân Cần Thơ thu hoạch lúa và bán ngay tại ruộng.

Theo số liệu của Hiệp hội Lương thực Việt Nam, giá gạo xuất khẩu 5% tấm của Việt Nam tăng lên 558 USD/tấn, tăng 145 USD (35%) so với cùng kỳ năm ngoái. Dự báo giá gạo 5% tấm của Việt Nam có thể tăng lên 600 USD trong tháng tới. Thậm chí, các doanh nghiệp nên tính đến kịch bản giá gạo có thể tái lập mức 1.000 USD/tấn như của năm 2008 trong thời gian tới.

Dù giá lúa đang trên đà tăng khá cao, nhưng nhiều nông dân vẫn tỏ ra thận trọng trong khâu quản lý chi phí đầu vào để tránh tình trạng “vung tay quá trán”, đeo theo giá lúa mà “lạm dụng” các loại phân, thuốc với mong muốn tăng sản lượng, bán được giá. Ở góc độ ngành chức năng, ông Ngô Minh Long, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Hậu Giang, cho biết: "Mấy ngày qua ảnh hưởng của mưa dông gây ngập úng, ngành chức năng đang tích cực hỗ trợ nông dân bơm thoát nước cứu lúa. Dự báo giá lúa sẽ còn tiếp tục tăng trong thời gian tới, do nhu cầu nhập khẩu gạo của thị trường các nước trên thế giới cần số lượng lớn. Vì thế với diện tích lúa thu đông đang gieo sạ, ngành nông nghiệp tỉnh đang chỉ đạo đơn vị chuyên môn phối hợp với các địa phương hướng dẫn nông dân tiếp tục chăm sóc, chủ động phòng trừ sâu bệnh gây hại nhằm bảo đảm lúa đạt chất lượng khi thu hoạch để bán giá cao".