Vai trò của công đoàn trong đổi mới tuyên truyền thời chuyển đổi số

Ban Tuyên giáo - Nữ công chủ động đổi mới tuyên truyền số

Trước yêu cầu cấp thiết của tiến trình chuyển đổi số quốc gia, Ban Tuyên giáo - Nữ công, Công đoàn Công Thương Việt Nam đã và đang giữ vai trò nòng cốt trong tham mưu, tổ chức và triển khai công tác tuyên truyền, từng bước đổi mới phương thức tiếp cận, nội dung và hình thức tuyên truyền nhằm đáp ứng yêu cầu của tình hình mới. Với chức năng là cơ quan tham mưu chiến lược về công tác tư tưởng, tuyên truyền và công tác nữ công trong toàn ngành Công Thương, Ban Tuyên giáo - Nữ công không chỉ đóng vai trò định hướng nội dung, mà còn là lực lượng đi đầu trong thúc đẩy chuyển đổi phương thức tuyên truyền của tổ chức công đoàn theo hướng hiện đại, số hóa và tương tác.

Trong bối cảnh cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư diễn ra mạnh mẽ, chuyển đổi số đã trở thành xu thế tất yếu, tác động sâu sắc đến mọi mặt của đời sống xã hội. Đối với tổ chức công đoàn, chuyển đổi số không đơn thuần là ứng dụng công nghệ, mà là quá trình đổi mới toàn diện phương thức hoạt động, trong đó công tác tuyên truyền giữ vai trò then chốt trong việc tập hợp, đoàn kết và định hướng đoàn viên, người lao động.

Nghị quyết số 57-NQ/TW ban hành ngày 22/12/2024 về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia đã xác định phát triển khoa học, công nghệ và chuyển đổi số là đột phá quan trọng hàng đầu, động lực chính để đổi mới phương thức quản trị quốc gia và nâng cao hiệu quả hoạt động của cả hệ thống chính trị. Quán triệt tinh thần đó, Ban Tuyên giáo - Nữ công, Công đoàn Công Thương Việt Nam xác định rõ đổi mới phương thức tuyên truyền là nhiệm vụ trung tâm, có ý nghĩa quyết định đối với việc nâng cao hiệu quả hoạt động của Công đoàn trong giai đoạn hiện nay.

Thực tiễn hoạt động cho thấy, đoàn viên, người lao động trong ngành Công Thương đang chịu tác động mạnh mẽ của quá trình chuyển đổi số. Thói quen tiếp nhận thông tin thay đổi nhanh chóng, với sự dịch chuyển rõ nét từ các kênh truyền thống sang môi trường số. Trong bối cảnh đó, nếu công tác tuyên truyền của Công đoàn không kịp thời đổi mới, nguy cơ giảm sức lan tỏa, suy giảm vai trò dẫn dắt và định hướng tư tưởng là hiện hữu.

Trong nhiều năm qua, công tác tuyên truyền của Công đoàn chủ yếu dựa vào các hình thức như hội nghị, hội họp trực tiếp, bản tin in ấn trên báo chí, tạp chí nội bộ, hệ thống loa truyền thanh. Những phương thức này từng phát huy hiệu quả trong giai đoạn trước, song trong kỷ nguyên số, khi nhịp sống xã hội thay đổi nhanh chóng, Ban Tuyên giáo - Nữ công, Công đoàn Công Thương Việt Nam chỉ ra rằng, các hình thức tuyên truyền truyền thống đang bộc lộ rõ những điểm nghẽn.

Trước hết, sự chậm trễ về tốc độ. Các kênh truyền thông truyền thống khó đáp ứng được nhu cầu tiếp nhận thông tin nhanh, kịp thời, mang tính tức thời của đoàn viên, người lao động, đặc biệt là lực lượng lao động trẻ đang làm việc trong các khu công nghiệp, khu chế xuất.

Thứ hai, hạn chế về tính tương tác. Phần lớn các hình thức tuyên truyền truyền thống vẫn mang tính một chiều, thiếu sự đối thoại, lắng nghe và phản hồi. Trong khi đó, nhiều đoàn viên, người lao động không có đủ thời gian và điều kiện để tham dự đầy đủ các buổi sinh hoạt, hội nghị hay đọc báo, tạp chí in.

Thứ ba, sự khô cứng về nội dung và hình thức thể hiện. Nội dung tuyên truyền chủ yếu vẫn là văn bản dài, nặng về thông tin hành chính, thiếu tính trực quan, sinh động, chưa thực sự hấp dẫn đối với lực lượng lao động trẻ, những người đã quen với việc tiếp nhận thông tin qua video ngắn, hình ảnh, đồ họa và các nền tảng mạng xã hội.

Trong bối cảnh đó, khi đoàn viên, người lao động tiếp cận thông tin từ vô số nguồn khác nhau trên không gian mạng, việc đổi mới căn bản phương thức tuyên truyền theo hướng số hóa, đa phương tiện và tăng cường tương tác không chỉ là yêu cầu khách quan, mà còn là "chìa khóa" để Công đoàn tiếp tục khẳng định vai trò đồng hành, bảo vệ và chăm lo cho người lao động.

Những năm gần đây, công đoàn các cấp đã có những bước đi ban đầu trong ứng dụng công nghệ số vào công tác tuyên truyền, như xây dựng cổng thông tin điện tử, fanpage, sử dụng các nhóm mạng xã hội để truyền tải thông tin. Tuy nhiên, nhìn nhận thẳng thắn, Ban Tuyên giáo - Nữ công, Công đoàn Công Thương Việt Nam cho rằng, công tác tuyên truyền số của công đoàn vẫn đang đối mặt với nhiều thách thức lớn.

Đó là thách thức về nguồn nhân lực, khi đội ngũ cán bộ công đoàn, nhất là ở cơ sở, còn thiếu và yếu kỹ năng số, chưa quen với việc sản xuất nội dung đa phương tiện chuyên nghiệp. Đó là thách thức về nội dung, khi tuyên truyền vẫn nặng về văn bản, thiếu tính cá nhân hóa theo từng nhóm đối tượng đoàn viên, người lao động. Bên cạnh đó, việc khai thác các nền tảng truyền thông số còn chưa đồng bộ, chưa tận dụng hiệu quả các nền tảng đang thu hút đông đảo lao động trẻ.

Đặc biệt, trong môi trường số, công đoàn còn phải đối mặt với áp lực đấu tranh, phản bác các thông tin sai lệch, tin giả trên không gian mạng, đòi hỏi phản ứng nhanh, kịp thời và có sức thuyết phục cao. Tất cả những yếu tố đó đặt ra yêu cầu phải chuyển mạnh từ tư duy “phản ứng” sang “chủ động” trong truyền thông số.

Chuyển từ tư duy tuyên truyền sang truyền thông số

Để đổi mới hiệu quả phương thức tuyên truyền trong bối cảnh chuyển đổi số, trước hết cần đổi mới tư duy tiếp cận. Công tác tuyên truyền cần chuyển từ cách làm “tuyên truyền những gì chúng ta có” sang “tuyên truyền những gì đoàn viên, người lao động cần, bằng cách họ muốn tiếp nhận”.

Về nội dung, tuyên truyền cần tập trung vào các vấn đề thiết thân nhất với đoàn viên, người lao động như việc làm, tiền lương, bảo hiểm xã hội, an toàn vệ sinh lao động, phúc lợi, chính sách mới liên quan trực tiếp đến quyền và nghĩa vụ của người lao động. Nội dung không chỉ đúng, đủ mà còn phải gần gũi, dễ hiểu, dễ nhớ và dễ chia sẻ.

Song song với đó là đa dạng hóa hình thức thể hiện, tăng cường sản xuất các sản phẩm truyền thông số ngắn gọn, trực quan và có tính lan tỏa cao. Video ngắn từ 30 - 60 giây có thể truyền tải nhanh các quy định pháp luật, chính sách mới. Infographic giúp đồ họa hóa quy trình, số liệu phức tạp. Các sản phẩm âm thanh, podcast với câu chuyện người thật, việc thật, gương điển hình có sức lan tỏa mạnh mẽ, tạo sự đồng cảm trong cộng đồng đoàn viên, người lao động.

Bên cạnh đổi mới nội dung, việc xây dựng và khai thác đồng bộ hệ sinh thái truyền thông số của công đoàn có ý nghĩa đặc biệt quan trọng. Cổng thông tin điện tử của Công đoàn cần được nâng cấp theo hướng thân thiện, dễ sử dụng, có khả năng tương tác hai chiều. Các kênh mạng xã hội cần được xây dựng với nhận diện thống nhất, nội dung được cập nhật thường xuyên, phù hợp với từng nền tảng và từng nhóm đối tượng.

Đồng thời, cần tận dụng hiệu quả các công cụ nội bộ như ứng dụng nhắn tin nhóm để truyền tải thông tin hành chính, nhắc lịch làm việc, kết nối nhanh giữa tổ chức công đoàn và đoàn viên. Việc nghiên cứu ứng dụng trí tuệ nhân tạo để hỗ trợ trả lời tự động các câu hỏi thường gặp của đoàn viên, người lao động cũng là hướng đi cần được quan tâm.

Một yếu tố then chốt khác là đầu tư cho nguồn nhân lực truyền thông số. Cán bộ công đoàn làm công tác tuyên truyền cần được đào tạo bài bản về kỹ năng biên tập, quay dựng video, thiết kế đồ họa, quản trị cộng đồng số. Việc hình thành đội ngũ cộng tác viên truyền thông số là đoàn viên trẻ, năng động, am hiểu công nghệ sẽ góp phần lan tỏa mạnh mẽ thông tin của công đoàn trong cộng đồng người lao động.

Đổi mới phương thức tuyên truyền trong bối cảnh chuyển đổi số không chỉ là việc áp dụng công nghệ mới, mà là sự thay đổi căn bản về tư duy, phong cách làm việc và cách thức tiếp cận đoàn viên, người lao động. Đây là quá trình lâu dài, liên tục, đòi hỏi sự quyết tâm cao và sự vào cuộc đồng bộ của cả hệ thống Công đoàn.

Với sự chỉ đạo chiến lược từ Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam và sự chủ động, sáng tạo của các cấp công đoàn, công tác tuyên truyền sẽ từng bước thích ứng hiệu quả với môi trường số, xây dựng được kênh thông tin chính thống, hấp dẫn và tin cậy, góp phần nâng cao vị thế, vai trò của tổ chức công đoàn trong kỷ nguyên chuyển đổi số.