Ứng xử văn minh mùa lễ hội

Quyết liệt ngăn chặn các hình ảnh phản cảm tại lễ hội

Lễ hội là hình thức sinh hoạt văn hoá tổng hợp mang tính cộng đồng cao, có giá trị hướng về nguồn cội, cân bằng đời sống tâm linh, sáng tạo và hưởng thụ văn hoá. Trong những năm gần đây, do nhu cầu của nhân dân, trên cơ sở đời sống kinh tế, đời sống văn hoá ở cơ sở được nâng cao, các lễ hội truyền thống được phục hồi, góp phần phát huy truyền thống văn hoá, giữ gìn bản sắc văn hoá của các dân tộc.

Tuy vậy, có nhiều lễ hội được tổ chức với nghi thức phản cảm đã từng gây bức xúc trong dư luận, như: Hội Đả cầu cước phết (Vĩnh Phúc), lễ hội làng Ném Thượng (Bắc Ninh)... Trước những bất cập của nhiều lễ hội, năm nay, với sự quyết tâm của chính quyền và sự vào cuộc của cơ quan quản lý, những điểm nóng lễ hội này cơ bản đã có nhiều chuyển biến, không để xảy ra tình trạng phản cảm, nhức nhối. Nhưng, vì lễ hội đang mới bước vào mùa khai hội, nên cũng chưa thể khẳng định đây là một năm tích cực. Bởi, ngay đầu mùa đã có nhiều lễ hội làm dấy lên làn sóng phản đối của công chúng, đó là cướp hoa tre ở Hội Gióng, hay cướp lộc, phát lộc - đi ngược lại với tính tôn nghiêm ở chùa Hương...

Thống kê cho thấy, cả nước có 7.966 lễ hội, trong đó có 7.039 lễ hội dân gian (chiếm 88,36%), 332 lễ hội lịch sử (chiếm 4,16%), 544 lễ hội tôn giáo (chiếm 6,28%), 10 lễ hội du nhập từ nước ngoài (chiếm 0,12%), còn lại là lễ hội khác (chiếm 0,5%). 332 lễ hội do cấp tỉnh quản lý (4,17%); 1.930 lễ hội do cấp huyện, quận quản lý: 24%); 5.517 lễ hội do cấp xã quản lý (69%); 187 lễ hội do thôn, làng, bản, ấp (2,3%).

Theo bà Ninh Thị Thu Hương - Phó cục trưởng Cục Văn hóa cơ sở (Bộ VHTTDL), mỗi lễ hội có một nét đặc thù riêng biệt nên không thể gộp các lễ hội này vào một khoảng thời gian nhất định. Do đó, điều quan trọng là tổ chức lễ hội phải bảo đảm đúng quy định, phù hợp với truyền thống văn hóa của dân tộc, phong tục, tập quán tốt đẹp của từng địa phương. Không để xảy ra các hành vi phản cảm, kích động bạo lực, vi phạm các quy định về thực hiện nếp sống văn minh, gây bức xúc trong dư luận xã hội như: Chen lấn, tranh cướp lộc, gây mất an ninh trật tự, trang phục không phù hợp, mê tín dị đoan, cờ bạc, ăn xin…

Tuy nhiên, để hạn chế những hình ảnh không đẹp của lễ hội cần sự chung sức của chính quyền địa phương, cơ quan quản lý và trên hết là ý thức, văn minh ứng xử của chính người tham gia lễ hội. Bà Hương cho biết, hiện nay không phải Bộ VHTTDL quản lý tất cả các lễ hội mà đã được phân cấp cho các địa phương. Những hoạt động của các lễ hội đó hoàn toàn là do UBND các cấp tổ chức quản lý. Và trong đó, còn phân cấp ra từng loại lễ hội do từng cấp quản lý. Nhưng Bộ VHTTDL vẫn phải có trách nhiệm bởi Bộ chịu trách nhiệm trước Chính phủ về hoạt động này.

Nhằm ngăn chặn tình trạng lộn xộn, trục lợi và hướng nhân dân có những ứng xử văn minh trong mùa lễ hội, bà Hương cho biết thêm, Bộ VHTTDL sẽ tiếp tục có những biện pháp chỉ đạo quyết liệt và phối hợp với các bộ, ngành, các cơ quan địa phương để khắc phục lễ hội có hiện tượng phản cảm. Đặc biệt, ở Lễ hội chùa Hương, và một số lễ hội lớn, thu hút nhiều người tham gia, Bộ VHTTDL sẽ phối hợp với các bộ khác chỉ đạo địa phương vào cuộc và có những biện pháp chấn chỉnh ngay khi xảy ra các hiện tượng phản cảm.