Ứng dụng công nghệ tuân thủ đảm bảo an toàn thị trường tài sản mã hóa

Chiều 8/10, UBND TP. Đà Nẵng, phối hợp cùng Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN), Hiệp hội Blockchain & Tài sản số Việt Nam (VBA) tổ chức Diễn đàn “Đối thoại chính sách tài sản mã hóa: Từ Quản lý rủi ro đến Kiến tạo thị trường”.

Thị trường mã hóa là cơ hội cho Việt Nam bứt phá tăng trưởng

Theo CoinMarketCap, thị trường tài sản mã hoá toàn cầu đạt hơn 4.270 tỷ USD và sẽ sớm vượt mốc 10.000 tỷ USD vào năm 2030, tăng 2,5 lần chỉ trong vòng 5 năm (theo JP MorganChase). Thị trường tài sản mã hoá toàn cầu hiện có sự tham gia của hơn 600 triệu người dùng, giá trị giao dịch 24h đạt hơn 204 tỷ USD, 850 sàn giao dịch được ghi nhận, khoảng 60 quốc gia và vùng lãnh thổ đã có cơ chế pháp lý rõ ràng cho sàn giao dịch tài sản mã hoá, trong đó gần một nửa có quy trình cấp phép cụ thể.   

Thông tin tại Diễn đàn, ông Tô Trần Hòa, Phó Trưởng ban Phát triển thị trường Chứng khoán, UBCKNN, nhận định: “Thị trường tài sản mã hoá là cơ hội cho Việt Nam bứt phá tăng trưởng”.

Ông Hòa cho biết, pháp lý cho thị trường tài sản mã hóa tại Việt Nam được thể hiện ở Nghị quyết số 05/2025/NQ-CP (Nghị quyết 05) của Chính phủ và Nghị quyết số 222/2025/QH15 (Nghị quyết 222) của Quốc hội về Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam. Đây sẽ là những cơ sở tiến nền tảng để các định chế tài chính, doanh nghiệp công nghệ và nhà đầu tư tham gia thị trường một cách minh bạch. 

Nghị quyết 05 tập trung vào quy định, quản lý thị trường tài sản mã hóa tại Việt Nam; còn Nghị quyết 222 thì chỉ tập trung vào việc xây dựng trung tâm tài chính quốc tế tại Thành phố Hồ Chí Minh và Đà Nẵng.

Đặc biệt, Nghị quyết 05 có nội dung quy định liên quan đến phòng chống rửa tiền, tài trợ khủng bố, bảo vệ nhà đầu tư khi tham gia vào thị trường tài sản mã hóa.

Doanh nghiệp được cấp phép làm thành viên trong Trung tâm tài chính quốc tế sẽ chỉ phục vụ người nước ngoài theo Nghị quyết 222. Còn các sàn giao dịch muốn phục vụ người Việt Nam phải được Bộ Tài chính cấp phép theo Nghị quyết 05 của Chính phủ. 

Bà Nguyễn Thị Minh Thơ, Phó Cục trưởng Cục Phòng chống rửa tiền, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam nhấn mạnh Nghị quyết 05 là bước tiến quan trọng trong việc thực hiện cam kết với FATF trong lĩnh vực tài sản mã hoá, góp phần khắc phục những hạn chế mà FATF chỉ ra và Việt Nam phải cam kết thực hiện khi nằm trong Danh sách xám từ tháng 6/2023. 

“Việc quy định rõ trách nhiệm phòng chống rửa tiền và tài trợ khủng bố ngay từ giai đoạn thí điểm không phải để cản trở phát triển, mà để củng cố niềm tin, bảo vệ nhà đầu tư, hướng tới chuẩn mực quốc tế. Việc phát triển một thị trường đổi mới sáng tạo gắn với sản phẩm công nghệ như tài sản mã hoá luôn tiềm ẩn nhiều rủi ro. Do đó các cơ quan quản lý Nhà nước sẽ tiếp tục đồng hành, phối hợp với các doanh nghiệp,  nhà đầu tư để xây dựng và vận hành một thị trường an toàn, hiệu quả”, bà Thơ nhấn mạnh. 

Thúc đẩy đổi mới sáng tạo, nhưng tuân thủ pháp luật

Theo ông Phan Đức Trung, Chủ tịch Hiệp hội Blockchain và Tài sản số Việt Nam (VBA), Chủ tịch Công ty 1Matrix, cùng với cơ hội mở rộng, các thách thức về an toàn tài chính của thị trường tài sản mã hoá cũng ngày càng rõ nét.

Năm 2024, Trung tâm Khiếu nại Tội phạm Mạng (IC3) thuộc FBI IC3 ghi nhận thiệt hại toàn cầu từ lừa đảo tài sản số hơn 9,3 tỷ USD, tăng gần 70% so với năm trước. Vì vậy, cơ chế giám sát là điều kiện không thể thiếu để bảo đảm niềm tin thị trường. 

Trong bối cảnh đó, công nghệ tuân thủ (regtech) chính là cầu nối để dung hòa giữa sáng tạo và tuân thủ. Việc ứng dụng các giải pháp regtech như e-KYC, AI chống giả mạo, phân tích dữ liệu lớn hay các nền tảng truy vết on-chain đã chứng minh khả năng nhận diện sớm giao dịch bất thường, hỗ trợ điều tra và bảo vệ nhà đầu tư. Khi được tích hợp đúng cách, công nghệ không chỉ giúp cơ quan quản lý nâng cao hiệu quả giám sát mà còn tạo môi trường minh bạch hơn cho hoạt động đổi mới. Cách tiếp cận này cho thấy tuân thủ và phát triển thị trường hoàn toàn có thể song hành, bổ trợ lẫn nhau thay vì đối nghịch.

Ở góc độ chuyên gia, từ kinh nghiệm làm việc với gần 400 cơ quan thực thi pháp luật trên toàn cầu của Tether, bà Lê Vũ Hương Quỳnh, Giám đốc Phát triển khu vực APAC của Tether cho rằng, hợp tác công tư, phối hợp đa phương là chìa khóa để các cơ quan quản lý, doanh nghiệp vừa đảm bảo thúc đẩy đổi mới sáng tạo vừa tuân thủ pháp luật.

Ông Hồ Kỳ Minh, Phó Chủ tịch UBND TP. Đà Nẵng cho biết, Đà Nẵng sẽ nghiên cứu các ý tưởng, đề xuất của các chuyên gia, diễn giả tại Diễn đàn về các cơ chế thí điểm sandbox phù hợp, cho phép các giải pháp tài sản số và công nghệ blockchain có cơ hội được thử nghiệm an toàn trong môi trường thực tế của Đà Nẵng, đặc biệt là trong trung tâm tài chính quốc tế tại Đà Nẵng.

Để Đà Nẵng sớm trở thành môi trường thử nghiệm an toàn, minh bạch, hiệu quả nhất cho thị trường tài sản số của Việt Nam, thành phố đề nghị các đơn vị liên quan tiếp tục đồng hành hỗ trợ Đà Nẵng trong phát triển các dịch vụ tài sản số, kiến tạo hệ sinh thái tài sản số, đào tạo nhân lực chất lượng cao trong lĩnh vực tài sản số, hỗ trợ phòng chống rửa tiền, gian lận, lừa đảo liên quan đến tài sản số. “TP. Đà Nẵng cam kết đồng hành, phối hợp với các Bộ ngành trung ương, cộng đồng doanh nghiệp để kiến tạo hành lang pháp lý ngày càng hoàn thiện hơn, đưa Nghị quyết 05 vào thực tiễn”, Phó Chủ tịch UBND TP. Đà Nẵng nói.

Chiều 8/10, tại TP. Đà Nẵng diễn ra Diễn đàn “Đối thoại chính sách tài sản mã hóa: Từ Quản lý rủi ro đến Kiến tạo thị trường”, quy tụ nhiều tổ chức, chuyên gia quốc tế và trong nước như Tether, Ngân hàng TMCP Quân đội (MB) và Trung tâm Nghiên cứu và Ứng dụng Công nghệ Thế hệ Mới, thể hiện mức độ quan tâm ngày càng rõ nét của xã hội đối với quá trình hình thành thị trường tài sản số, một cấu phần quan trọng trong chiến lược quốc gia về chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo.