Tin Khu Vực 
"Không có quốc gia nào miễn nhiễm với vấn nạn thuốc giả"
Ngày 21/8, Ủy ban Văn hóa và Xã hội chủ trì, phối hợp với Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường, Ủy ban Dân nguyện và Giám sát tổ chức phiên giải trình "Việc thực hiện chính sách, pháp luật về phòng, chống thuốc giả, thực phẩm giả".
Bộ trưởng Y tế Đào Hồng Lan
Đại biểu Nguyễn Ngọc Sơn, Ủy ban Khoa học Công nghệ và Môi trường của Quốc hội đề nghị Bộ trưởng Bộ Y tế cho biết đánh giá về tình trạng thuốc giả tại Việt Nam và dự báo xu hướng cũng như giải pháp cho vấn nạn này trong giai đoạn tới.
Trả lời đại biểu, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan thông tin theo Tổ chức Y tế thế giới, không có quốc gia nào miễn nhiễm với vấn nạn thuốc giả.
Bộ trưởng Bộ Y tế cũng dẫn số liệu của Tổ chức Y tế thế giới ước tính, 10% thuốc tại các nước thu nhập thấp hoặc trung bình là kém chất lượng hoặc giả mạo. "Tỷ lệ thuốc giả, kém chất lượng có thể lên đến 50% đối với thuốc bán qua mạng" - Bộ trưởng nói và cho biết, đây là thông tin để có thể tìm các giải pháp cần phải tập trung chống các loại thuốc giả.
Cũng theo Bộ trưởng Bộ Y tế, thuốc giả ở các nước kém phát triển, thu nhập thấp, thường gồm rất nhiều loại và trong đó tập trung vào thuốc phòng, chống cho những người mắc các bệnh mãn tính như tim mạch, ung thư, kháng sinh, vắc xin dẫn đến các hậu quả rất nghiêm trọng.
Từ đó, Bộ Y tế đã tham mưu xây dựng luật, triển khai các giải pháp để khắc phục. Tại Việt Nam, theo quy định của Luật Dược, 100% các lô vắc xin và sinh phẩm đều được Viện Kiểm nghiệm vắc xin và sinh phẩm quốc gia kiểm tra đạt yêu cầu mới được cấp giấy chứng nhận xuất xưởng.
Đối với các loại thuốc khác, cũng phải đảm bảo 100% các lô thuốc đạt tiêu chuẩn mới được xuất xưởng. Thuốc trong quá trình lưu thông phải được cơ quan quản lý chất lượng nhà nước lấy mẫu ngẫu nhiên để kiểm tra chất lượng tại các cơ sở kiểm nghiệm nhà nước.
Bên cạnh đó, hàng năm, các đơn vị y tế đã lấy mẫu kiểm nghiệm với 38.000 mẫu thuốc. Tỷ lệ thuốc không đạt chất lượng, thuốc giả những năm gần đây chỉ còn dưới 2%. Cụ thể, năm 2024, tỷ lệ không đạt chất lượng là 0,45%, còn tỷ lệ thuốc giả là dưới 0,1%.
Song Bộ trưởng Bộ Y tế cũng dự báo, tình trạng thuốc giả xảy ra Việt Nam vẫn có xu hướng gia tăng bởi hiện nay các sàn thương mại điện tử, mua bán giao dịch qua điện tử rất lớn.
Tổ chức Y tế thế giới đánh giá 50% số giao dịch điện tử là thuốc giả hoặc có nguy cơ là thuốc giả. Do đó, Bộ Y tế xác định đây là đối tượng nguy cơ cao để phối hợp các bộ, ngành liên quan có giải pháp tập trung.
"Hiện thị trường dược phẩm của Việt Nam khoảng từ 7-10 tỷ USD. Đây là "cơ hội" để những doanh nghiệp làm ăn phi pháp. Do đó, cần tăng cường quản lý chất lượng từ sản xuất, lưu thông, phân phối đến bán lẻ để phòng, chống thuốc giả" - Bộ trưởng Đào Hồng Lan phân tích.
Cần hệ thống truy vấn thông tin để ngăn ngừa thuốc giả
Đại biểu Phạm Trọng Nghĩa, Ủy viên Ủy ban Văn hóa và Xã hội nêu thực trạng, người tiêu dùng thường thiếu công cụ để tự kiểm tra tính xác thực của thuốc khi mua, đặc biệt là trong bối cảnh thuốc giả rất tinh vi.
Ông Nghĩa đề nghị Bộ trưởng Bộ Y tế cho biết giải pháp để phát triển các ứng dụng và các hệ thống truy vấn công khai giúp người dân dễ dàng tra nguồn gốc và tính hợp pháp của thuốc trước khi mua.
Đồng tình với đại biểu Phạm Trọng Nghĩa về việc phải có hệ thống truy vấn thông tin để ngăn ngừa thuốc giả, Bộ trưởng Đào Hồng Lan cho hay, hiện người mua thuốc chủ yếu quan sát bao bì, mẫu mã nhưng thiếu công cụ để truy xuất nguồn gốc.
Thủ tướng Chính phủ thời gian vừa qua đã chỉ đạo rất rõ việc xây dựng các cơ sở dữ liệu cũng như các giải pháp để truy xuất nguồn gốc trong vấn đề hàng hóa nói chung, đặc biệt là thuốc và thực phẩm.
Bộ Y tế cũng đang cập nhật các thông tin liên quan đến thuốc giả trên các website của Bộ Y tế, Cục Quản lý dược hay ứng dụng việc cảnh báo sớm, tăng cường tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng để hỗ trợ người dân nắm bắt các nội dung liên quan đến tình hình thuốc giả.
Bộ trưởng Bộ Y tế nhấn mạnh, chúng tôi khuyến cáo người dân khi mua thuốc một là phải mua theo đơn, hai là mua ở các cơ sở uy tín, ví dụ các nhà thuốc bệnh viện, các đơn vị đã được cấp phép, các cơ sở quản lý theo chuỗi. Các cơ sở này chất lượng bao giờ cũng được quản lý rất chặt chẽ. Còn các cơ sở bán lẻ hoặc mua qua người này người kia thì phải hết sức cảnh giác.
Bộ trưởng Y tế Đào Hồng Lan cho biết, phòng chống hàng giả nói chung, trong đó có thuốc giả và thực phẩm giả, chúng ta đã triển khai từ rất lâu và có những giải pháp dành riêng cho phòng chống thuốc giả, thực phẩm giả.
"Chúng ta triển khai rất đồng bộ và có sự tham gia phối hợp của các bộ, ban ngành, các địa phương. Có thể nói, rất nhiều các cơ quan ban ngành cùng có trách nhiệm trong công tác phòng chống hàng giả, trong đó có nội dụng thuốc giả và thực phẩm giả" - Bộ trưởng Đào Hồng Lan nói.
Trong thời gian qua, Chính phủ đã triển khai các giải pháp rất mạnh mẽ. Hàng năm, đều có phân công, phân nhiệm rõ ràng vai trò trách nhiệm, trong đó, có công tác phối hợp giữa các bộ ban ngành để triển khai thực hiện các nhiệm vụ này.
Cũng theo Bộ trưởng Bộ Y tế, đối với thuốc, các quy định của thế giới cũng như Việt Nam rất chặt chẽ, nhất là trong việc đăng ký một sản phẩm thuốc, kể cả thuốc nhập khẩu hoặc thuốc sản xuất trong nước.