Tục lệ “Đầu năm mua muối, cuối năm mua dầu” trong ngày Tết quê tôi

Đã trở thành một tập tục từ xa xưa truyền lại, vào phiên chợ Tết cuối năm ở quê tôi, những hàng dầu hỏa, hàng muối lại tấp nập người mua.
Rộn ràng những phiên chợ Tết

Phiên chợ ngày Tết ở quê tôi có lẽ cùng với hàng quà, bánh, thực phẩm, quần áo thì hàng bán muối, bán dầu hỏa cũng được nhiều người tìm đến. Tuy nhiên ngày nay với sự phát triển của nền kinh tế, không mấy ai còn đi chợ ngày tết để mua dầu hỏa, mua muối như trước nữa.

Câu “thần chú” “Đầu năm mua muối, cuối năm mua dầu” của mẹ tôi vào mỗi dịp đi chợ phiên cuối năm luôn làm tôi nhớ về một thời bao cấp đầy khó khăn, gian khổ. Thời thơ bé đó tôi chỉ chờ đếnTết để được cùng mẹ dẫn đến hàng quà vặt, ngồi ăn bánh rán và chờ mẹ chạy đi xếp hàng mua dầu hỏa và muối.

Tục lệ “Đầu năm mua muối, cuối năm mua dầu” trong ngày Tết quê tôi
Phiên chợ Tết giờ người mua muối đã không còn nhiều

Tôi thường hỏi mẹ vì sao đầu năm phải mua muối và cuối năm phải mua dầu, mẹ thường nói đó là tập tục xa xưa các cụ truyền lại với mong muốn sang một năm mới gia đình sẽ làm ăn phát đạt, đủ đầy và hạnh phúc.

Năm nay làm năm thứ 20 tôi về quê chồng ăn tết cũng là nơi tôi sinh ra - Phủ Lạng Thương ( Lạng Giang, Bắc Giang ngày nay), cũng không nằm ngoài xu thế phát triển và hội nhập của đất nước, Lạng Giang giờ ngày càng hiện đại, sầm uất và đời sống của người dân ngày càng được cải thiện và đủ đầy. Tuy nhiên những nét truyền thống vốn có trong ngày tết vẫn được người dân nơi đây duy trì.

Mẹ chồng tôi nay đã ngoài 80, có lẽ lớp trẻ bây giờ đi chợ Tết chỉ để dạo chơi mua sắm và trang trí nhà cửa, còn việc mua dầu, mua muối chỉ có các cụ già còn nhớ đến.

Mẹ chồng tôi bảo, mua muối là mong muốn cầu bình an, đem tài lộc về cho gia đình. Vào ngày đầu tiên của năm mới, sau thời khắc Giao thừa, nhiều người có thói quen mua một gói muối để rước may mắn, tài lộc và sự ấm no cho cả năm.

Theo thời gian, tục mua muối đầu năm cũng có những biến đổi. Muối được đong vào các túi nhỏ có màu đỏ - màu của vận may. Kèm theo đó là một bao diêm hoặc cái bật lửa – tượng trưng cho sự đầm ấm, hòa hợp.

Tục lệ “Đầu năm mua muối, cuối năm mua dầu” trong ngày Tết quê tôi
Muối và gạo luôn là những lễ vật không thể thiếu trong lễ cúng gia tiên và thần linh được mẹ chồng tôi chuẩn bị kỹ lưỡng

“Ngày xưa, mỗi dịp gần tết, nhiều người đi bán muối rong qua khắp nẻo đường làng, với tiếng rao hết sức trong trẻo, hoặc họ gánh theo thúng muối bán ngay đầu làng, cổng đình, chùa, nghè của làng”, mẹ chồng tôi kể.

Theo nhà nghiên cứu văn hóa tâm linh Hoàng Anh Sướng, theo quan niệm, người ta gọi muối bán trong ngày đầu năm là “muối lộc”. Muối là thứ mặn, xua tà khí, loại bỏ xú uế. Mua muối đầu năm cũng có mang ý nghĩa trong văn hóa tình cảm. Nó thể hiện sự mặn mà, hài hòa trong các mối quan hệ giữa vợ chồng, con cái.

Trong đời sống sinh hoạt hàng ngày của người dân vùng đồng bằng phía Bắc, muối có một vị trí rất quan trọng, chỉ đứng sau gạo. Bát muối khi mua sẽ được đong đầy đến tận ngọn chứ không gại ngang miệng bát.

Do đó, trong tục thờ cúng thần linh của người Việt đặc biệt người vùng Đồng bằng Bắc Bộ thì luôn có muối và gạo đi kèm.

Còn “cuối năm mua dầu” lại mang ý nghĩa khác, ngày trước đèn dầu là vật dụng gắn liền với đời sống sinh hoạt của con người và cũng là biểu hiện cho những giá trị văn hóa độc đáo của dân tộc Việt Nam. Cùng với đó, trong văn hóa thờ cúng tâm linh, đèn dầu là một vật dụng quan trọng không thể thiếu được do vậy dầu thắp không thể thiếu dịp cuối năm- đây cũng là dịp để con cháu, gia đình thắp hương tưởng nhớ đến tổ tiên.

Thêm vào đó, dầu hỏa tượng trưng cho Lửa- đây là một trong những yếu tố quan trọng nhất với cuộc sống của con người. Nó vừa mang ý nghĩa tâm linh, vừa mang ý nghĩa phong thủy.

Về mặt đời sống tâm linh của người Việt, lửa có ý nghĩa như là cầu nối giữa thế giới người sống và thế giới người chết. Điều này được thể hiện rất rõ nét trong nghi thức dâng hương (thắp hương, đốt hương) của người Việt. Người Việt tin rằng, nén hương khi đốt lên như là một nhịp cầu vô hình kết nối hai thế giới hữu hình và vô hình với nhau.

Theo phong thủy, sử dụng ngọn đèn dầu còn coi như pháp khí bảo vệ, ngăn không cho các năng lượng xấu xâm nhập, và xua đuổi tà ma, bùa chú,… giúp cho những vong linh được thờ (thần thánh, gia tiên) không bị quấy phá hay ngăn cản không thể ngự được. Điều này sẽ giúp cho gia chủ được phù hộ và được hưởng nhiều tài lộc.

Đặc biệt, theo Ngũ hành tương sinh, trên bàn thờ của mỗi gia đình cần phải đảm bảo luôn luôn hội tụ đủ 5 yếu tố: Kim – Mộc – Thủy – Hỏa – Thổ. Dầu hỏa dùng để thắp đèn đại diện cho yếu tố Hỏa nó sẽ đảm bảo cân bằng đủ 5 yếu tố ngũ hành. Điều này sẽ giúp cho gia chủ nhận được nhiều phúc lộc, bình an, thuận hòa, không khí gia đình luôn hạnh phúc.

Tục lệ “Đầu năm mua muối, cuối năm mua dầu” trong ngày Tết quê tôi
Giờ đây mua dầu hỏa vào phiên chợ Tết chỉ còn người già là nhớ đến

Mặc dù phiên chợ Tết cuối năm quê tôi ngày càng đông đúc hơn, tuy nhiên mỗi năm những cụ già dừng chân ở hàng bán dầu hỏa, bán muối ngày càng ít đi. Có lẽ đúng như mẹ chồng tôi nói “Giờ chẳng còn mấy ai thắp đèn dầu dù chỉ là đèn thờ, còn muối bây giờ cũng ít sử dụng hơn xưa vì đã có những loại gia vị tiện lợi thay thế”.

Thu Hường
Bạn thấy bài viết này thế nào?
Kém Bình thường ★ ★ Hứa hẹn ★★★ Tốt ★★★★ Rất tốt ★★★★★
Bài viết cùng chủ đề: cuối năm mua dầu

Có thể bạn quan tâm

Tin mới nhất

Khai mạc Triển lãm mỹ thuật Sắc quê 2 của họa sĩ Quỳnh Thơm

Khai mạc Triển lãm mỹ thuật Sắc quê 2 của họa sĩ Quỳnh Thơm

Chiều 23/11, tại Nhà Triển lãm số 16 Ngô Quyền, Quận Hoàn Kiếm (Hà Nội) đã diễn ra lễ khai mạc triển lãm mỹ thuật Sắc quê 2 của họa sĩ Quỳnh Thơm.
Thừa Thiên Huế: Những bản đúc nổi trên chín đỉnh đồng ở Hoàng cung Huế là Di sản tư liệu thế giới

Thừa Thiên Huế: Những bản đúc nổi trên chín đỉnh đồng ở Hoàng cung Huế là Di sản tư liệu thế giới

Tỉnh Thừa Thiên Huế tổ chức lễ đón nhận bằng của UNESCO công nhận di sản “Những bản đúc nổi trên chín đỉnh đồng ở Hoàng cung Huế” là Di sản tư liệu thế giới.
Link xem trực tiếp bóng đá Leicester City và Chelsea, 19h30 ngày 23/11, vòng 12 Ngoại hạng Anh

Link xem trực tiếp bóng đá Leicester City và Chelsea, 19h30 ngày 23/11, vòng 12 Ngoại hạng Anh

Báo Công Thương cập nhật link xem trực tiếp bóng đá Leicester City và Chelsea tại vòng 12 Ngoại hạng Anh sẽ diễn ra lúc 19h30 ngày 23/11.
Thừa Thiên Huế: Công nhận Tri thức may, mặc áo dài Huế là di sản văn hoá phi vật thể

Thừa Thiên Huế: Công nhận Tri thức may, mặc áo dài Huế là di sản văn hoá phi vật thể

Tỉnh Thừa Thiên Huế tổ chức Lễ đón nhận Danh hiệu di sản văn hóa phi vật thể quốc gia “Tri thức may, mặc áo dài Huế”.
10 năm Quần thể danh thắng Tràng An là di sản thế giới - Bài 3: Khơi thông nguồn lực phát triển

10 năm Quần thể danh thắng Tràng An là di sản thế giới - Bài 3: Khơi thông nguồn lực phát triển

Quần thể danh thắng Tràng An được xem là nguồn lực phát triển du lịch của Ninh Bình, nhưng ngành kinh tế xanh này vẫn phát triển chưa tương xứng với tiềm năng.

Tin cùng chuyên mục

Nhận định bóng đá Man City và Tottenham, 00h30 ngày 24/11, Ngoại hạng Anh 2024/2025

Nhận định bóng đá Man City và Tottenham, 00h30 ngày 24/11, Ngoại hạng Anh 2024/2025

Báo Công Thương nhận định bóng đá Man City và Tottenham tại vòng 12 giải Ngoại hạng Anh 2024/2025 sẽ diễn ra lúc 00h30 ngày 24/11.
Di sản văn hoá: Định hình bản sắc, thúc đẩy phát triển của Việt Nam trong kỷ nguyên mới

Di sản văn hoá: Định hình bản sắc, thúc đẩy phát triển của Việt Nam trong kỷ nguyên mới

Di sản văn hóa không chỉ là ký ức, mà là sức mạnh sống động giúp định hình bản sắc, truyền cảm hứng và thúc đẩy sự phát triển của Việt Nam trong kỷ nguyên mới.
Lịch thi đấu bóng đá hôm nay 23/11, rạng sáng 24/11: Tâm điểm Man City và Tottenham, vòng 12 Ngoại hạng Anh

Lịch thi đấu bóng đá hôm nay 23/11, rạng sáng 24/11: Tâm điểm Man City và Tottenham, vòng 12 Ngoại hạng Anh

Báo Công Thương cập nhật lịch thi đấu bóng đá hôm nay 23/11, rạng sáng 24/11, tâm điểm là trận đấu giữa Man City và Tottenham tại vòng 12 Ngoại hạng Anh.
Lai Châu: Khai mạc Lễ hội PuTaLeng “Về miền Đỗ Quyên”

Lai Châu: Khai mạc Lễ hội PuTaLeng “Về miền Đỗ Quyên”

Tối ngày 22/11, UBND huyện Tam Đường, Lai Châu tổ chức khai mạc Lễ hội PuTaLeng huyện Tam Đường lần thứ I, năm 2024…
Thị trường đồ trang trí Noel 2024: Đa dạng mẫu mã, không biến động giá

Thị trường đồ trang trí Noel 2024: Đa dạng mẫu mã, không biến động giá

Còn hơn 1 tháng nữa mới đến Noel nhưng không khí đã ngập tràn trên khắp phố Hàng Mã (Hà Nội). Thị trường đồ trang trí đa dạng, nhưng không biến động giá.
Khai mạc Tuần Văn hóa – Du lịch Lai Châu tại TP. Đà Nẵng năm 2024

Khai mạc Tuần Văn hóa – Du lịch Lai Châu tại TP. Đà Nẵng năm 2024

Tối 22/11, tại TP. Đà Nẵng, UBND tỉnh Lai Châu tổ chức Lễ khai mạc Tuần Văn hóa – Du lịch Lai Châu tại Đà Nẵng năm 2024.
Nhiều đổi mới tại giải Vô địch các câu lạc bộ Võ cổ truyền quốc gia lần thứ XIII

Nhiều đổi mới tại giải Vô địch các câu lạc bộ Võ cổ truyền quốc gia lần thứ XIII

Tối 22/11, tại TP. Vũng Tàu (tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu), giải Vô địch các câu lạc bộ Võ cổ truyền quốc gia lần thứ XIII năm 2024 đã chính thức khai mạc.
Xúc tiến, liên kết phát triển du lịch Đà Nẵng - Lai Châu

Xúc tiến, liên kết phát triển du lịch Đà Nẵng - Lai Châu

Chiều 22/11, tại TP. Đà Nẵng, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Lai Châu phối hợp với Sở Du lịch Đà Nẵng tổ chức Hội nghị xúc tiến, quảng bá du lịch Lai Châu.
Khai mạc

Khai mạc 'Ngày hội di sản văn hóa Đà Nẵng' năm 2024

Sáng 22/11, tại Bảo tàng Đà Nẵng, Sở Văn hóa và Thể thao TP. Đà Nẵng tổ chức khai mạc chương trình 'Ngày hội di sản văn hóa Đà Nẵng năm 2024'.
TP. Hồ Chí Minh: Đón hơn 39,3 triệu lượt khách du lịch, thu gần 174.000 tỷ đồng

TP. Hồ Chí Minh: Đón hơn 39,3 triệu lượt khách du lịch, thu gần 174.000 tỷ đồng

Trong 11 tháng năm 2024, ngành Du lịch TP. Hồ Chí Minh đón hơn 39,3 triệu lượt khách quốc tế và trong nước, tổng doanh thu ước đạt gần 174 nghìn tỷ đồng.
Quảng Nam: Hội nghị quốc tế về Du lịch nông thôn của UN Tourism sẽ diễn ra từ 9 – 11/12

Quảng Nam: Hội nghị quốc tế về Du lịch nông thôn của UN Tourism sẽ diễn ra từ 9 – 11/12

Hội nghị quốc tế về Du lịch nông thôn diễn ra từ ngày 9 – 11/12 tại tỉnh Quảng Nam là sự kiện mang tính toàn cầu đầu tiên của UN Tourism về du lịch nông thôn.
10 năm Quần thể danh thắng Tràng An là di sản thế giới-Bài 2: Cộng đồng

10 năm Quần thể danh thắng Tràng An là di sản thế giới-Bài 2: Cộng đồng 'hạt nhân' bảo tồn di sản

10 năm Quần thể danh thắng Tràng An trở thành di sản thế giới đã thực sự là của cộng đồng và cộng đồng là 'hạt nhân' bảo tồn di sản, hưởng lợi từ di sản.
Nhận định bóng đá, dự đoán tỷ số Bayern Munich và Augsburg, 2h30 ngày 23/11, Bundesliga 2024/2025

Nhận định bóng đá, dự đoán tỷ số Bayern Munich và Augsburg, 2h30 ngày 23/11, Bundesliga 2024/2025

Báo Công Thương nhận định bóng đá, dự đoán tỷ số Bayern Munich và Augsburg tại vòng 11 Bundesliga sẽ diễn ra lúc 2h30 ngày 23/11 trên sân vận động Allianz Arena
Lịch thi đấu bóng đá hôm nay 22/11, rạng sáng 23/11: Đại chiến PSG và Toulouse tại Ligue 1

Lịch thi đấu bóng đá hôm nay 22/11, rạng sáng 23/11: Đại chiến PSG và Toulouse tại Ligue 1

Báo Công Thương cập nhật lịch thi đấu bóng đá hôm nay 22/11, sáng 23/11 sẽ diễn ra trận đấu tâm điểm giữa PSG và Toulouse tại vòng 12 Ligue 1.
Sôi động các hoạt động xúc tiến, quảng bá du lịch Đồng bằng sông Cửu Long tại Quảng Ninh

Sôi động các hoạt động xúc tiến, quảng bá du lịch Đồng bằng sông Cửu Long tại Quảng Ninh

Hơn 100 đơn vị, doanh nghiệp du lịch đồng bằng sông Cửu Long và một số tỉnh, thành phía Bắc tham gia xúc tiến, quảng bá du lịch.
Cà Mau: Khai mạc Hội đua vỏ lãi tại thị trấn biển lớn nhất Đồng bằng sông Cửu Long

Cà Mau: Khai mạc Hội đua vỏ lãi tại thị trấn biển lớn nhất Đồng bằng sông Cửu Long

Ngày 21/11, tại thị trấn Sông Đốc, huyện Trần Văn Thời, tỉnh Cà Mau đã diễn ra ngày hội đua vỏ lãi tỉnh Cà Mau mở rộng năm 2024.
Lai Châu: Khai mạc Giải thi đấu dù lượn đường trường PuTaLeng

Lai Châu: Khai mạc Giải thi đấu dù lượn đường trường PuTaLeng

Trong khuôn khổ Lễ hội PuTaLeng huyện Tam Đường lần thứ I, sáng 21/11, UBND huyện Tam Đường (tỉnh Lai Châu) tổ chức Khai mạc Giải dù lượn đường trường PuTaLeng.
Triển khai Chỉ thị 30/CT-TTg về phát triển các ngành công nghiệp văn hóa Việt Nam

Triển khai Chỉ thị 30/CT-TTg về phát triển các ngành công nghiệp văn hóa Việt Nam

Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch tổ chức Hội nghị triển khai Chỉ thị 30/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ về phát triển các ngành công nghiệp văn hóa Việt Nam.
Lịch thi đấu bóng đá hôm nay 21/11, rạng sáng 22/11

Lịch thi đấu bóng đá hôm nay 21/11, rạng sáng 22/11

Báo Công Thương cập nhật lịch thi đấu bóng đá hôm nay 21/11, sáng 22/11 sẽ diễn ra nhiều trận đấu hấp dẫn trên khắp các sân cỏ châu Âu và châu Á.
Quảng Ninh: Hơn 300 doanh nghiệp cam kết giảm giá dịch vụ 50% để kích cầu du lịch

Quảng Ninh: Hơn 300 doanh nghiệp cam kết giảm giá dịch vụ 50% để kích cầu du lịch

Chương trình kích cầu du lịch chủ đề “Quảng Ninh - Điểm đến bốn mùa” được triển khai đến hết tháng 3/2025, với hàng loạt sản phẩm, dịch vụ giảm giá.
Xem thêm
Mobile VerionPhiên bản di động