Từ các vụ cháy lớn liên tiếp: Chuyên gia khuyến cáo gì?

“Chạy” thủ tục để đủ điều kiện phòng cháy chữa cháy?

Ngày 11/9, một vụ cháy lớn xảy ra tại căn nhà của người dân ở gần Quốc lộ 13 (thuộc ấp 1, xã Minh Hưng, huyện Chơn Thành, tỉnh Bình Phước) khiến một người tử vong, hai người bị thương, trong đó một người bị bỏng nặng. Công an tỉnh Bình Phước đang điều động lực lượng khám nghiệm hiện trương, làm rõ nguyên nhân vụ cháy.

Hiện trường vụ cháy quán karaoke ở Bình Dương

Liên quan đến vụ cháy lớn tại xưởng chăn đệm ở huyện Thanh Oai (Hà Nội) làm 3 mẹ con bị thương, tối 10/9, Công an huyện Thanh Oai cũng cho biết, cả 3 người là mẹ con bị bỏng đã không qua khỏi tại Bệnh viện Quân y 103. Danh tính các nạn nhân là V.T.V. (sinh năm 1993), N.T.G.H. (sinh năm 2017), N.K.A. (sinh năm 2018), cùng ở xã Thanh Văn, huyện Thanh Oai.

Đám cháy cũng đã thiêu rụi toàn bộ kho xưởng có kết cấu mái tôn, làm một phần mái tôn bị sập. Đám cháy cũng ảnh hưởng đến ngôi nhà 3 tầng dạng ống liền kề.

Khoảng 21h40’ ngày 10/9, hàng trăm cư dân sống tại chung cư Diamond Riverside (đại lộ Võ Văn Kiệt, phường 16, quận 8, TP. Hồ Chí Minh) cũng hoảng hốt khi nghe tiếng chuông báo cháy nên đưa gia đình của mình xuống sảnh để lánh nạn.

Trước đó, vào ngày 6/9, một vụ cháy kinh hoàng đã xảy ra tại quán karaoke An Phú, phường An Phú, Tp.Thuận An, Bình Dương. Vụ cháy đã gây ra gây hậu quả nặng nề khi có 32 người tử vong và nhiều người bị thương.

Có thể thấy, thời gian gần đây đã xảy ra nhiều vụ cháy gây thiệt hại nghiêm trọng về người và tài sản. Cũng từ các vụ “bà hỏa” ghé thăm cho thấy, công tác phòng cháy chữa cháy tại các khu dân cư, cơ sở sản xuất, kinh doanh đang tồn tại nhiều hạn chế, bất cập, tiềm ẩn nguy cơ cao mất an toàn về phòng cháy, chữa cháy…

Chia sẻ với phóng viên Báo Công Thương ngày 11/9, Luật sư Nghiêm Quang Vinh, Giám đốc Công ty Luật Nghiêm Quang, Đoàn Luật sư Thành phố Hà Nội bình luận, hiện nay, các vụ cháy xảy ra phổ biến không chỉ ở Việt Nam mà ở nhiều nước trên thế giới, do đó, việc phòng cháy chữa cháy là việc quan tâm không chỉ ở riêng Việt Nam mà tất cả các nơi.

Nêu các “thủ phạm” gây ra cháy ở Việt Nam, Luật sư Nghiêm Quang Vinh cho biết, đối với các đơn vị kinh doanh có hai vấn đề gây xảy ra cháy: Thứ nhất, khi sửa chữa, hàn xì, nếu xung quanh đó không có các thiết bị bảo vệ, kiểm soát chặt chẽ, thợ hàn vô ý để rơi các tia lửa xuống các vật dễ cháy sẽ gây cháy ngay và ở rất nhiều nơi xảy ra trường hợp này.

Thứ hai, ở các cơ sở đang kinh doanh, khi lắp đặt thêm các thiết bị, họ hay kéo đường dây điện đi nhưng lại tiết kiệm tiết diện dây, cho nên đều không đủ đảm bảo an toàn.

Luật sự Nghiêm Quang Vinh còn nêu thực trạng, hiện nay, người ta thường “chạy” thủ tục để đủ điều kiện phòng cháy chữa cháy, chứ không phải đủ điều kiện để có thể phòng cháy, chữa cháy khi cháy xảy ra

Trong khi đó, hệ thống chữa cháy của chúng ta hiện nay chưa đồng bộ và chưa triệt để. Ví dụ, với hệ thống phòng cháy chữa cháy đáp ứng yêu cầu, trong trường hợp có cháy xảy ra, nó sẽ phun mưa, tạo sương ngay tại các điểm cháy và báo cháy ngay. Hiện hệ thống báo cháy của mình đều là các thiết bị điện tử, và các thiết bị này đến thời gian nhất định có sự cố, nhiều chỗ cháy không báo và dẫn tới cháy to hơn.

“Chẳng hạn như vụ cháy làm 33 người chết ở Bình Dương vừa qua , cháy ở tầng 2 nhưng không ai biết, đến khi cháy lên tầng 3 mới biết. Rõ ràng, hệ thống báo cháy không đảm bảo” - ông Nghiêm Quang Vinh dẫn chứng.

Điều quan trọng nhất hiện nay phải ban hành lại văn bản, hướng dẫn về thiết kế phòng cháy chữa cháy, đủ sức chữa cháy ở khu vực của các nhà đó. Đặc biệt đối với các chung cư to, các tòa nhà có cộng đồng sinh sống đông phải quan tâm hơn đến công tác này, làm sao có đủ sức tự chữa cháy được.

“Trong thiết kế, phải tính toán các thiết bị ở các nhà, nếu xảy ra cháy, phải đảm bảo cháy trong khoảng thời gian 2-3 tiếng ở trong phòng đó, chưa cháy ra ngoài. Như vậy, mới đủ thời gian cứu những người còn lại, không bị cháy lan rộng. Theo đó, vấn đề thiết kế phòng cháy chữa cháy phải nâng cấp hơn nữa” - ông Nghiêm Quang Vinh đề xuất.

Cũng theo ông Nghiêm Quang Vinh, đối với nhà dân hiện nay, công tác chữa cháy là cực kỳ khó khăn. Bởi các nhà dân đa số là nhà ống và người dân thường có xu hướng bảo đảm an ninh, an toàn tài sản trước, chữa cháy sau. Theo đó, các nhà thường quây kín bằng rào sắt chống trộm, hay gia cố nhà bằng “chuồng cọp”…

Chưa kể, hầu hết các nhà dân, thường khoán cho các thợ điện đi các đường điện và khi đi các đường điện, các thợ điện nếu sử dụng tiết diện dây điện không đáp ứng hoặc nhỏ hơn so với yêu cầu để cắm các thiết bị tiêu thụ điện cao… thì sẽ gây ra trường hợp nhanh lão hóa và nó giòn các đường điện, đến một thời điểm nhất định có thể gây ra chập cháy.

Do đó, vấn đề lưu ý với người dân ở đây là phải lựa chọn người thợ điện nào cẩn thận và tự chọn mua thiết bị điện, lưu ý tiết diện dây điện để làm cho nhà mình an toàn hơn. Đồng thời, các nhà dân phải cố gắng làm chỗ có thể thoát nạn tạm thời, ở trên cao hay tầng thượng cũng được, đủ để chờ lực lượng chức năng đến cứu nếu sự cố cháy nổ xảy ra.

Các cơ quan chức năng phải củng cố các quy định về phòng cháy chữa cháy, sát sao trong kiểm tra công tác này. Bên cạnh đó, tăng cường cảnh báo, khuyến cáo cho người dân cố gắng hạn chế đến mức độ thấp nhất các hỏa hoạn có thể xảy ra.

Nếu không làm tốt khâu phòng sẽ để xảy ra hậu quả rất lớn

Luật sư Nguyễn Thanh Tùng - Giám đốc Công ty Luật TNHH ICC Việt Nam nhận định, hiện nay việc phòng cháy chữa cháy áp dụng đối với cơ sở kinh doanh karaoke được quy định tại Thông tư số 147 ngày 31/12/2020 của Bộ Công an quy định biện pháp bảo đảm an toàn phòng cháy chữa cháy và cứu nạn cứu hộ đối với cơ sở kinh doanh dịch vụ karaoke, dịch vụ vũ trường.

Tại Thông tư này quy định về điều kiện an toàn về phòng cháy chữa cháy, tiêu chuẩn thiết kế về phòng cháy chữa cháy đối với cơ sở kinh doanh.

Từ vụ cháy quán karaoke ở Bình Dương, luật sư Nguyễn Thanh Tùng cho rằng, đây là vụ hỏa hoạn đặc biệt nghiêm trọng, các cơ quan chức năng cần làm rõ nguyên nhân vụ cháy, từ đó có căn cứ xử lý phù hợp với quy định của pháp luật.

Đặc biệt, cần rà soát lại quy trình thẩm định cấp phép về phòng cháy chữa cháy xem đã đủ điều kiện về phòng cháy chữa cháy hay chưa? Cùng với đó, cần xem xét trách nhiệm của chủ cơ sở kinh doanh loại hình có điều kiện này khi để xảy ra vụ hỏa hoạn.

Đại biểu Quốc hội Trịnh Xuân An, Ủy viên thường trực Ủy ban Quốc phòng - An ninh cho biết, trong tháng tới Ủy ban Quốc phòng - An ninh sẽ họp cho ý kiến vào báo của Chính phủ, Bộ Công an về công tác phòng cháy chữa cháy theo Nghị quyết giám sát phòng cháy, chữa cháy năm 2019. Đây là nội dung sẽ được rất nhiều người quan tâm với thực trạng cháy nổ trong thời gian vừa qua, nhất là mấy tháng gần đây số lượng tăng, thiệt hại rất lớn về con người, tài sản.

Theo ông Trịnh Xuân An, có nhiều vụ cháy gây hậu quả rất lớn về người, đa phần là vướng, không kiểm tra kỹ điều kiện về thoát hiểm. Nhiều quán karaoke xây dựng theo dạng nhà lồng, khung, chỉ có một lối ra - vào. Việc này trái quy định, dẫn đến không thể cứu nổi khi xảy ra cháy.

Tuy nhiên, những sai phạm này chỉ được phát hiện khi xảy ra cháy, cho thấy khâu quản lý của cơ quan nhà nước, ý thức tuân thủ của người dân, đặc biệt các cơ sở kinh doanh đôi khi bất cẩn, thiếu ý thức trách nhiệm.

Ủy viên thường trực Ủy ban Quốc phòng - An ninh cho rằng, lực lượng cảnh sát phòng cháy, chữa cháy phải sát sao hơn nữa việc kiểm tra cấp phép, kiểm tra tuân thủ các tiêu chuẩn và xử lý nghiêm vi phạm.

Khâu quản lý, rà soát của cơ sở phòng cháy chữa cháy phải siết lại. Biết rằng lực lượng chức năng phòng cháy chữa cháy rất vất vả nhưng nếu không làm tốt khâu phòng thì sẽ để xảy ra hậu quả rất lớn. “Nếu làm tốt rà soát, kiểm tra thường xuyên, ai sai phạm phải xử lý nghiêm thì sẽ hạn chế tối đa hậu quả” - đại biểu nhấn mạnh.