
CôngThương - TPDN được coi là “điểm nóng” trong hơn 1 năm qua bởi đây là kênh huy động vốn hữu dụng bên cạnh các công cụ vay qua kênh tín dụng truyền thống. Theo dự báo của Vụ Tài chính các ngân hàng và Tổ chức tài chính (Bộ Tài chính), năm 2014, sẽ có từ 30.000 đến 35.000 tỷ đồng trái phiếu được phát hành ra thị trường. Tuy nhiên, con số trên còn phụ thuộc vào nhu cầu huy động vốn của DN hay khả năng huy động vốn của DN qua các kênh khác.
Khi DN phát hành TPDN, về quy định, DNphải đáp ứng đầy đủ các chuẩn mực về báo cáo tài chính, kế toán, minh bạch thông tin…
Nhà đầu tư với tư cách là người cho vay luôn muốn biết được các yếu tố rủi ro của DN khi họ phát hành trái phiếu. Mức độ rủi ro này có thể được đo lường và lượng hóa thông qua quá trình thu thập, đánh giá các thông tin, thông số tài chính mà DN công bố. Thậm chí, ở các thị trường TPDN phát triển, các tổ chức phát hành luôn được đánh giá tín nhiệm chặt chẽ bởi các hãng định mức uy tín làm cơ sở cho các giao dịch.
Trong khi đó, thị trường trong nước, các nhà đầu tư vẫn chấp nhận việc DN không có xếp hạng tín nhiệm, còn thông tin mục đích sử dụng vốn trong các đợt phát hành TPDN cũng thường rất sơ sài. Thông tin về TPDN hiện nay lại rất “hiếm” hoặc không chính xác. Nhiều nhà đầu tư tổ chức đã than phiền rằng, họ muốn mua trái phiếu thứ cấp cũng chẳng biết hỏi thông tin ai? Ai mua, người nào nắm giữ như thế nào hầu như không có?”. Sự mịt mờ thông tin gây bất lợi cho các nhà đầu tư, đặc biệt nhà đầu tư nhỏ trên thị trường thứ cấp.
Quy mô của thị trường TPDN Việt Nam hiện nay mới chỉ dưới 5% GDP, quá thấp so với quy mô 60% GDP ở Malaysia, 90% ở Thổ Nhĩ Kỳ, 200% ở Brazil. Những chuyên gia trái phiếu giàu kinh nghiệm ở thị trường nước ngoài cho rằng, sự minh bạch cũng như quy mô của TPDN Việt Nam sẽ được cải thiện khi nền tảng nhà đầu tư được mở rộng, nghĩa là có sự tham gia mạnh mẽ của các nhà đầu tư có tính đại chúng như quỹ hưu trí, công ty bảo hiểm. |
Ở khía cạnh ngược lại, một số DN cho rằng, việc phát hành trái phiếu riêng lẻ và hạn chế thông tin đem lại lợi ích cho DN. Thông qua phát hành riêng lẻ, DN có thể đàm phán trực tiếp với nhà đầu tư và giảm thiểu cung cấp thông tin ra công chúng. Còn bản thân nhà đầu tư khi chấp nhận ít thông tin hơn sẽ được lợi nhuận cao hơn so với thị trường? Nhà nhà đầu tư lớn, thực tế là các ngân hàng lớn, cũng không cần DN phát hành minh bạch thông tin, bởi họ đã nắm được thông tin về tình hình hoạt động, vay nợ... của DN. Thậm chí, họ ủng hộ việc bảo mật thông tin để đơn giản hóa thủ tục phát hành cho cả hai.
Trước thực tế này, theo ông Đỗ Ngọc Quỳnh -Tổng thư ký Hiệp hội thị trường trái phiếu Việt Nam (VBMA), các DN cần đẩy mạnh tái cơ cấu nhằm nâng cao hiệu quả trong hoạt động kinh doanh và quản trị DN; phải coi minh bạch thông tin như là điều kiện bắt buộc trong quá trình cạnh tranh thu hút nhà đầu .
DN cần xây dựng cấu trúc trái phiếu một cách linh hoạt, phù hợp với "khẩu vị" rủi ro của nhà đầu tư để hấp dẫn hơn. Họ phải thể hiện sự tin cậy để người mua trái phiếu tin, khi mua trái phiếu đó họ không bị thua lỗ, không bị mất khả năng thanh toán khi đến hạn. Nghĩa là DN phải minh bạch, phải có công bố mục đích rõ ràng của việc phát hành trái phiếu để nhà đầu tư thấy được hiệu quả khi bỏ vốn.
Cũng liên quan đến thị trường TPDN, đại diện Công ty quản lý quỹ Dragon Capital cho rằng, điểm trước tiên phải cải tổ là minh bạch hoá các thông tin trên thị trường này. Cụ thể, nên sớm có trung tâm thông tin TPDN; tạo sân chơi cho các nhà đầu tư trên thị trường thứ cấp bằng cách yêu cầu yết tất cả các TPDN trên trang web thông tin chung.




