TP. Hồ Chí Minh: Hướng đến mục tiêu thành phố công nghiệp thông minh

Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đã nêu bật những mục tiêu trên với TP. Hồ Chí Minh tại buổi làm việc ngày 23/8/2020 tại trụ sở Chính phủ của Ban Cán sự Đảng Chính phủ với Ban Thường vụ Thành ủy TP. Hồ Chí Minh để góp ý dự thảo Báo cáo Chính trị Đại hội Đảng bộ TP. Hồ Chí Minh lần thứ XI, nhiệm kỳ 2020-2025.

Đây là lần thứ 6 trong vòng 3 năm qua, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc làm việc với TP. Hồ Chí Minh.

Văn kiện Đại hội XI Đảng bộ TP. Hồ Chí Minh xác định chủ đề: Nâng cao trách nhiệm nêu gương và năng lực lãnh đạo của Đảng bộ, xứng đáng với niềm tin của nhân dân; Phát huy truyền thống đoàn kết, năng động, sáng tạo, nghĩa tình, huy động hiệu quả mọi nguồn lực và tận dụng thời cơ cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư; Giữ vững ổn định chính trị - xã hội; xây dựng Thành phố thông minh, phát triển nhanh, bền vững, vì cả nước, cùng cả nước, vì hạnh phúc của nhân dân với chủ đề: Nâng cao trách nhiệm nêu gương và năng lực lãnh đạo của Đảng bộ, xứng đáng với niềm tin của nhân dân; phát huy truyền thống đoàn kết, năng động, sáng tạo, nghĩa tình, huy động hiệu quả mọi nguồn lực và tận dụng thời cơ cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư; giữ vững ổn định chính trị - xã hội; xây dựng Thành phố thông minh, phát triển nhanh, bền vững, vì cả nước, cùng cả nước, vì hạnh phúc của nhân dân.

Nhiều đề án phát triển TP. Hồ Chí Minh trong nhiệm kỳ Đại hội đảng bộ lần thứ XI được đề cập tại buổi làm việc

Tại buổi làm việc, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy TP. Hồ Chí Minh Nguyễn Thiện Nhân khẳng định, trong thời gian qua TP. Hồ Chí Minh rất nỗ lực, phát huy khả năng, điều kiện của mình. Tổng thể sẽ vẫn giữ vai trò đầu tàu kinh tế cả nước, giữ vững được an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội. Một trong những yêu cầu của TP. Hồ Chí Minh bên cạnh giữ an ninh chính trị là mô hình phát triển mới để tạo động lực.

Bí thư Thành ủy Nguyễn Thiện Nhân mong muốn các đại biểu góp ý sâu vào vấn đề trên, TP. Hồ Chí Minh muốn tăng tốc thời gian tới thì phải tiếp tục đổi mới mô hình. Đồng thời, ông Nguyễn Thiện Nhân cũng nêu 4 chuyên đề để tạo động lực phát triển thời gian tới gồm: Hình thành Khu đô thị sáng tạo công nghệ cao phía Đông, kiến nghị thành lập Thành phố Thủ Đức – đây là hạt nhân phát triển kinh tế của thành phố; thực hiện chính quyền đô thị; đề xuất chủ trương phát triển TP. Hồ Chí Minh thành trung tâm tài chính khu vực và quốc tế; điều chỉnh tỷ lệ điều tiết ngân sách cho TP. Hồ Chí Minh giai đoạn 2022 - 2025, tầm nhìn 2026 - 2030 để tăng thu ngân sách chuyển Trung ương và tạo tiền đề để TP. Hồ Chí Minh phát triển nhanh, bền vững.

Trong phát biểu tại buổi làm việc, Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh nhận định, 4 chuyên đề để tạo động lực phát triển thời gian tới đều tập trung vào câu chuyện khẳng định làm sao để khẳng định vị thế, tạo động lực mới cho phát triển của TP. Hồ Chí Minh ở một tầm cao mới. Bộ trưởng Trần Tuấn Anh bày tỏ sự ủng hộ và đồng tình với đề xuất của TP. Hồ Chí Minh.

Liên quan đến đề xuất chủ trương phát triển TP. Hồ Chí Minh thành trung tâm tài chính khu vực và quốc tế, vấn đề đầu tiên được Bộ trưởng Trần Tuấn Anh nhấn mạnh là phải làm rõ được những nội hàm, những nguồn lực, công cụ trong quá trình xây dựng và phát triển chứ khổng chỉ dừng ở một danh xưng.

“Chúng ta cần nhìn nhận vị thế của Việt Nam trong vai trò một trung tâm mở cửa và hội nhập quốc tế qua 16 FTA mà Việt Nam đã ký kết và tham gia. Rõ ràng chúng ta có cơ hội trở thành trung tâm kinh tế, thương mại và thu hút đầu tư. Đấy là nền tảng rất quan trọng để chúng ta trở thành trung tâm tài chính quốc tế”- Bộ trưởng nhìn nhận.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh mục tiêu TP. Hồ Chí Minh cần trở thành một thành phố công nghiệp thông minh, hiện đại

Phân tích sâu hơn, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh cho rằng, những yêu cầu cam kết hội nhập sẽ giúp chúng ta có năng lực cạnh tranh và sức hút rất lớn trong tổ chức tài chính tín dụng quốc tế cũng như khu vực doanh nghiệp. Đặc biệt, khi chúng ta đã thực thi Hiệp định EVFTA và có Chương trình hành động của Chính phủ thì những dòng đầu tư lớn của EU chính là cơ sở mạnh mẽ để phát triển trung tâm kinh tế thương mại, tài chính tại TP.Hồ Chí Minh và đây cũng là một tiền đề để thành phố trở thành trung tâm tài chính quốc tế.

Bộ trưởng lưu ý cơ sở pháp lý, văn bản quy phạm pháp luật về thể chế liên quan đến đề xuất này cần rành mạch để bảo đảm sự phù hợp và môi trường thu hút các nhà đầu tư, các định chế, tổ chức tín dụng.

Vấn đề thứ hai cần quan tâm, theo Bộ trưởng, là hệ thống hạ tầng, không chỉ là hạ tầng giao thông mà còn là hạ tầng gắn với quy hoạch đô thị, đặc biệt là các hình thái đô thị thông minh gắn với phát triển tới đây. Chưa kể hạ tầng thương mại, thương mại điện tử cũng là những nền tảng không thể bỏ qua để bảo đảm vị thế của trung tâm tài chính, chính phủ điện tử cũng như hệ thống chuyển đổi số cho các cụm kinh tế trên địa bàn.

Vấn đề thứ ba được Bộ trưởng đề cập là nguồn nhân lực. Vấn đề thứ tư, phải tính đến câu chuyện của chính quyền đô thị để bảo đảm tiếp tục các cải cách và các cơ chế thông thoáng, thuận lợi nhất. “Đây chính là những điều kiện tiên quyết để các nhà đầu tư nước ngoài nói chung và các nhà đầu tư dịch vụ nói riêng tham gia vào các đề án này”- Bộ trưởng nhấn mạnh.

Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh phát biểu tại buổi làm việc

Kết luận buổi làm việc, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc cho rằng, các báo cáo của Đảng bộ TP. Hồ Chí Minh và các vấn đề trình Đại hội XI được chuẩn bị nghiêm túc, công phu, được rà soát, hoàn thiện rất nhiều lần từ thực tiễn, không xa rời thực tiễn, thể hiện nhất quán rõ ràng quan điểm phát triển của thành phố.

Theo Thủ tướng, các nhận định, phân tích là khách quan, thẳng thắn, rõ ràng cả kết quả lẫn hạn chế, yếu kém cho thấy sự kết tinh trí tuệ công sức của Đảng bộ, nhân dạn thành phố thể hiện được tư tưởng định hướng tầm nhìn. Các giải pháp tương đối sâu sắc và toàn diện. 24 chỉ tiêu phát triển cụ thể, 7 nhóm nhiệm vụ phát triển đặc biệt 4 đề án lớn bao quát sự tăng trưởng, phát triển và hội nhập. Có nhiều nội dung mới như trung tâm tài chính, TP phía Đông.

Thủ tướng nhấn mạnh, kỳ vọng của cả nước đối với sự phát triển của TP. Hồ Chí Minh là rất lớn. Tinh thần ở đây là TP. Hồ Chí Minh vì cả nước, cả nước vì TP. Hồ Chí Minh. Thủ tướng đề nghị rà soát kỹ, bổ sung một số nội dung về chủ đề Đại hội. Chẳng hạn, về huy động sử dụng mọi nguồn lực, Thủ tướng cho rằng không chỉ huy động mà phải sử dụng có hiệu quả.

TP. Hồ Chí Minh cũng phải đặt vấn đề đổi mới sáng tạo gắn với cách mạng công nghiệp lần thứ tư bởi đây cũng là nội dung quan trọng trong các văn kiện Đại hội XIII của Đảng. Mục tiêu, định hướng phát triển thành phố trong 5 - 10 năm tới và tầm nhìn đến 2045, kỷ niệm 100 năm thành lập nước là nội hàm đặc biệt quan trọng với thành phố và cần được bổ sung vì báo cáo mới nói đến tầm nhìn 2030.

Thủ tướng cũng nêu lên 6 thách thức mà TP. Hồ Chí Minh cần quan tâm giải quyết. Một là nếu Thành phố cứ đi theo mô hình cũ thì khó có thể phát triển, nếu không đổi mới cách làm, không có sự tăng năng suất lao động cần thiết thì GRDP của các địa phương khác có thể bắt kịp và vượt. Thủ tướng mong muốn với vị thế của mình, TP. Hồ Chí Minh cần dẫn đầu về vấn đề này.

Hai là môi trường đầu tư cần thông thoáng, cởi mở, thu hút hơn nữa bởi làm còn ít. “Trung tâm tài chính quốc tế chính là ở đây”- Thủ tướng nói

Ba là với cơ cấu dân số và tỷ lệ sinh hiện nay thì trong khoảng 15 năm nữa TP. Hồ Chí Minh sẽ đối mặt tình trạng già hóa dân số, mất cân bằng giới tính.

Bốn là biến đổi khí hậu nước biển dạng cần có giải pháp quyết liệt biện pháp đồng bộ

Năm là đội ngũ cán bộ, năng lực quản trị một thành phố 15 triệu dân là điểm then chốt để Thành phố có thể thành công. Phải có đủ cơ chế để lựa chọn cán bộ giỏi, vừa có đức, vừa có tài để gánh vác sứ mệnh của thành phố là vô cùng quan trọng; phải vừa vận dụng đúng pháp luật và giải quyết được bài toán phát triển của Thành phố.

Sáu là với một thành phố lớn như TP. Hồ Chí Minh, không chỉ vấn đề phát triển kinh tế mà phải chú trọng giải quyết vấn đề xã hội như an ninh trật tự, ùn tắc giao thông… “Bên cạnh lo lâu dài thì cũng phải quan tâm vấn đề trước mắt”- Thủ tướng yêu cầu.

Về mục tiêu, phương hướng, nhiệm vụ giai đoạn 2020 - 2025, Thủ tướng đề nghị Thành phố phân tích, đánh giá rõ hơn yếu tố bên trong và bên ngoài ảnh hưởng đến sự phát triển của thành phố để có giải pháp, nhất là vấn đề khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, nguồn nhân lực, hạ tầng, thách thức về biến đổi khí hậu…

“Trong đó, tôi đề nghị các đồng chí cân nhắc mục tiêu phấn đấu sớm trở thành thành phố công nghiệp thông minh, hiện đại, hội nhập, trở thành một trung tâm kinh tế, tài chính có tầm khu vực và toàn cầu”, Thủ tướng nói.

Về các chỉ tiêu chủ yếu, Thủ tướng cho rằng cần tính toán phù hợp hơn, trong đó chỉ tiêu GRDP bình quân đầu người mà Thành phố đưa ra là 8.500 USD/người là thấp so với tầm vóc và định hướng phát triển của mình, một số tỉnh có thể vượt.

Nhất trí với các nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu như trong dự thảo báo cáo chính trị, Thủ tướng yêu cầu nhấn mạnh thêm một số nội dung, nội hàm quan trọng. Trong đó cơ chế chính sách phù hợp để thúc đẩy phát triển mạnh mẽ; huy động, phân bổ, sử dụng hiệu quả các nguồn lực. TP. Hồ Chí Minh cũng như Hà Nội không thiếu nguồn lực mà thiếu cơ chế chính sách để huy động, sử dụng hiệu quả nguồn lực, nếu làm tốt thì nguồn lực rất lớn, đặc biệt là quản lý đất đai, tạo quỹ đất sạch, đấu giá đất hiệu quả thì hoàn toàn đủ nguồn lực cho phát triển các công trình kết cấu hạ tầng trọng yếu của Thành phố và liên vùng.

Trong xu thế vươn lên cạnh tranh toàn cầu, TP. Hồ Chí Minh cần mạnh dạn mở rộng tiếp cận quốc tế nhiều hơn nữa trong hoạch định chiến lược phát triển. Thành phố cần đi đầu trong hoạt động đổi mới sáng tạo, nghiên cứu và phát triển, do đó, cần nâng tỷ lệ ngân sách dành cho nghiên cứu và phát triển lên 57% tổng chi ngân sách hoặc 2% GRDP của Thành phố trong 5 năm tới. Với tư cách là trung tâm của vùng thì TP. Hồ Chí Minh cũng nên dành ít nhất 5% nguồn lực, ngân sách, vốn tín dụng, đất đai để cùng các địa phương cùng vùng kinh tế trọng điểm giải bài toán phát triển vùng.

Thủ tướng bày tỏ ủng hộ 4 đề án đột phá của thành phố, gồm: Đề án điều chỉnh tỷ lệ điều tiết ngân sách Nhà nước để Thành phố có “chiếc bánh ngân sách” lớn hơn; Đề án thí điểm tổ chức mô hình chính quyền đô thị tại TP. Hồ Chí Minh; Đề án thành lập Thành phố Thủ Đức (Thủ tướng giao Bộ Nội vụ phối hợp chặt chẽ với TP. Hồ Chí Minh, các cơ quan liên quan khẩn trương hoàn thiện đề án, chú ý các yếu tố quy hoạch, huy động nguồn lực, phương thức quản lý, báo cáo cấp thẩm quyền theo quy định); Đề án phát triển trung tâm tài chính (Thủ tướng đề nghị TP. Hồ Chí Minh và các bộ, ngành khẩn trương nghiên cứu kỹ, đánh giá tác động ảnh hưởng, đặc biệt lưu ý các điều kiện cần thiết, công cụ, phương pháp tổ chức quản lý, huy động nguồn lực quốc tế và trong nước để phát triển trung tâm tài chính TP. Hồ Chí Minh).