Tổng Giám đốc WIPO sẽ có nhiều hoạt động trong chuyến thăm Việt Nam

Mở ra một chương hợp tác mới

Tổng Giám đốc Tổ chức Sở hữu trí tuệ thế giới (WIPO) Daren Tang thăm và làm việc tại Việt Nam theo lời mời của Bộ Khoa học và Công nghệ. 

Trọng tâm của chuyến thăm là cuộc hội đàm giữa Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ và Tổng Giám đốc WIPO. Hai bên sẽ trao đổi về xu hướng thế giới về sở hữu trí tuệ và đổi mới sáng tạo, định hướng lớn của Bộ Khoa học và Công nghệ về khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số; đồng thời, thảo luận một số đề xuất thúc đẩy hoạt động sở hữu trí tuệ và đổi mới sáng tạo tại Việt Nam thời gian tới.

Dưới sự chứng kiến của Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ, Cục Sở hữu trí tuệ và WIPO sẽ ký kết Bản ghi nhớ hợp tác trong lĩnh vực sở hữu trí tuệ, một thoả thuận bao trùm và toàn diện các lĩnh vực hợp tác về sở hữu trí tuệ, từ xây dựng chính sách, pháp luật về sở hữu trí tuệ đến nâng cao nhận thức, đào tạo nhân lực, hỗ trợ doanh nghiệp và nâng cao năng lực cho cơ quan sở hữu trí tuệ quốc gia.

Bản ghi nhớ này sẽ mở ra một chương mới hợp tác giữa Việt Nam và WIPO trong lĩnh vực sở hữu trí tuệ, đặc biệt trong xu hướng thế giới dịch chuyển từ bảo hộ quyền sang thương mại hoá quyền sở hữu trí tuệ, đồng thời cũng khẳng định vai trò định hướng, dẫn dắt của Bộ Khoa học và Công nghệ đối với lĩnh vực sở hữu trí tuệ trong giai đoạn mới.

Trong khuôn khổ chuyến thăm, Tổng giám đốc WIPO sẽ tham dự hội thảo giới thiệu chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu (GII) 2025. Hội thảo sẽ cung cấp những thông tin mới nhất về Báo cáo GII 2025 và kết quả của Việt Nam, các điều chỉnh về phương pháp luận, ý nghĩa của chỉ số, những xu hướng đổi mới sáng tạo và triển vọng đổi mới sáng tạo của Việt Nam trong những năm tới.

Một điểm nhấn quan trọng của chương trình là chuyến thăm và làm việc của Tổng Giám đốc WIPO với  lãnh đạo và cán bộ Cục Sở hữu trí tuệ. Tại buổi làm việc, Cục Sở hữu trí tuệ sẽ chia sẻ một số thành tựu hợp tác nổi bật với WIPO thời gian qua và định hướng phát triển giai đoạn tới.

Tại Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông, Tổng Giám đốc WIPO sẽ giao lưu, tọa đàm với thế hệ trẻ Việt Nam với chủ đề: “WIPO và hành trình kiến tạo hệ sinh thái sở hữu trí tuệ thúc đẩy đổi mới sáng tạo cho thế hệ trẻ Việt Nam”.

Trong cùng chuỗi sự kiện, lãnh đạo WIPO và Bộ Khoa học và Công nghệ sẽ chứng kiến Lễ ra mắt Liên minh Hợp tác sở hữu trí tuệ và đổi mới sáng tạo với các nội dung hợp tác như: “Bản địa hóa” chương trình đào tạo elearning của WIPO và triển khai rộng rãi tại Việt Nam; tổ chức trường hè WIPO tại Việt Nam hàng năm; xây dựng và phát triển thương hiệu, quản lý tài sản vô hình, tài chính/định giá tài sản trí tuệ; mời doanh nghiệp trong hệ sinh thái khởi nghiệp của Việt Nam tham gia; tham quan không gian trưng bày sản phẩm đổi mới sáng tạo của thế hệ trẻ Việt Nam.

Ngoài ra, trong khuôn khổ chuyến thăm, Tổng Giám đốc WIPO sẽ có cuộc gặp xã giao với lãnh đạo Chính phủ; làm việc với Tập đoàn Viettel, Bộ Công Thương, Bộ Ngoại giao, Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch để thúc đẩy hoạt động hợp tác song phương về sở hữu trí tuệ với các Bộ, ngành nói riêng và quan hệ hợp tác với Việt Nam nói chung.

Đưa sở hữu trí tuệ trở thành công cụ thúc đẩy tăng trưởng

Trong bối cảnh kinh tế tri thức và toàn cầu hóa, sở hữu trí tuệ ngày càng trở thành tài sản chiến lược của các quốc gia. Với Việt Nam, gần nửa thế kỷ hợp tác cùng WIPO (từ 1976 đến nay) đã giúp định hình một hệ sinh thái sở hữu trí tuệ ngày càng bài bản, trong đó Bộ Khoa học và Công nghệ đóng vai trò hoạch định chính sách, còn Cục Sở hữu trí tuệ là đơn vị triển khai ở tuyến đầu.

Việt Nam gia nhập WIPO từ năm 1976. Một thập kỷ sau, chuyến thăm của Tổng Giám đốc WIPO Árpád Bogsch (năm 1986) đã mở ra giai đoạn hợp tác toàn diện. Từ đó, nhiều thế hệ lãnh đạo WIPO đã tới Việt Nam, trong đó có ông Francis Gurry (năm 2010, 2017) và sắp tới là Tổng Giám đốc Daren Tang (năm 2025).

Các chuyến công tác không chỉ mang ý nghĩa ngoại giao mà còn góp phần trực tiếp định hình hệ thống sở hữu trí tuệ của Việt Nam, gắn chính sách quốc gia với xu hướng toàn cầu. Trong mỗi lần làm việc, Bộ Khoa học và Công nghệ đều khẳng định quyết tâm đưa Việt Nam trở thành quốc gia tiên phong trong ASEAN về đổi mới sáng tạo.

Cục Sở hữu trí tuệ đã cụ thể hóa cam kết bằng những dự án thiết thực như: Số hóa dữ liệu, đào tạo nhân lực, xây dựng mạng lưới TISC.

Một số thành quả hợp tác nổi bật, đem lại nhiều kết quả rõ nét như: Lần đầu tiên, lĩnh vực sở hữu trí tuệ được xác định là một nội dung trọng yếu trong Chiến lược phát triển quốc gia, thông qua việc ban hành Chiến lược sở hữu trí tuệ đến năm 2030; chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu (GII) 2025 cho thấy, Việt Nam xếp hạng 44/139 nền kinh tế, đứng thứ 2/37 trong nhóm quốc gia thu nhập trung bình thấp.

Trong 15 năm liền, Việt Nam luôn có kết quả đổi mới sáng tạo cao hơn so với mức độ phát triển, cho thấy hiệu quả trong việc chuyển các nguồn lực đầu vào thành kết quả đầu ra đổi mới sáng tạo. Việt Nam là một trong 3 quốc gia (Trung Quốc, Việt Nam, Ethiopia) có tốc độ tăng trưởng năng suất lao động nhanh nhất giai đoạn 2014 - 2024.

Từ năm 2022, Việt Nam cũng thí điểm bộ chỉ số đổi mới sáng tạo cấp tỉnh (PII), và đến năm 2023 chính thức công bố toàn quốc. Đây là mô hình đo lường đổi mới sáng tạo địa phương đầu tiên trong khu vực, được WIPO đánh giá cao và khuyến nghị nhân rộng sang các quốc gia khác.

Việt Nam đã tham gia 15 điều ước quốc tế về sở hữu trí tuệ, trong đó tiêu biểu là: Hiệp ước Hợp tác sáng chế (1993), Nghị định thư Madrid (2006), Thoả ước La Hay (2019) giúp doanh nghiệp mở rộng bảo hộ sáng chế, nhãn hiệu, kiểu dáng công nghiệp ra thị trường toàn cầu với thủ tục đơn giản, nhanh chóng…

Những thành quả này cho thấy rõ vai trò “kiến tạo” của Bộ Khoa học và Công nghệ trong quá trình đưa sở hữu trí tuệ trở thành công cụ thúc đẩy tăng trưởng.

Việt Nam không chỉ dừng ở vai trò thụ hưởng hỗ trợ từ WIPO mà còn ngày càng chủ động tham gia tích cực vào các ủy ban chuyên môn của WIPO. Việt Nam đã từng giữ trọng trách tại WIPO: Chủ tịch Ủy ban Điều phối (2014-2015), Chủ tịch Đại hội đồng (2018-2019). Gần đây, Việt Nam tham gia hội nghị ngoại giao thông qua văn kiện quốc tế về nguồn gen, tri thức truyền thống và hiệp ước Luật Kiểu dáng công nghiệp...

Từ chuyến thăm đầu tiên của lãnh đạo WIPO năm 1986 đến nay, hợp tác Việt Nam - WIPO đã trở thành mối quan hệ đối tác chiến lược, toàn diện. Với sự quan tâm, chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, sự dẫn dắt của Bộ Khoa học và Công nghệ và sự triển khai của Cục Sở hữu trí tuệ, Việt Nam không chỉ củng cố vị thế trên bản đồ đổi mới sáng tạo toàn cầu, mà còn xây dựng hệ sinh thái sở hữu trí tuệ hiện đại, gắn liền với phát triển kinh tế - xã hội.