Thủ tướng Anh Boris Johnson cho biết, thỏa thuận đạt được vào cuối tháng 12/2020 sẽ cho phép thương mại giữa Anh và EU mà không có thuế quan hoặc hạn ngạch. Nhưng kể từ đó, thuế quan, một loại thuế đánh vào hàng nhập khẩu, vẫn là một mối đe dọa đối với thương mại vì chúng có thể bị áp đặt bởi hai bên trong một loạt các tình huống.
Tiến sĩ Michael Gasiorek, một giảng viên kinh tế cao cấp tại Đại học Sussex, tại cuộc họp của Phòng Thương mại Anh ngày 19/01, cho biết, một số nhà sản xuất các mặt hàng sử dụng các bộ phận từ bên ngoài châu Âu có nguy cơ bị áp thuế của Anh hoặc EU. Các chuyên gia của Nhóm Quan sát chính sách thương mại Vương quốc Anh đã nhận định rằng, các loại thuế như vậy có nguy cơ làm cho “đầu tư vào Anh ít hơn khi sản xuất chuyển sang EU nhiều hơn”.
Thỏa thuận có nghĩa là, các công ty chỉ được hưởng thương mại miễn thuế mà họ đã có cho đến tháng 12/2020 nếu họ có thể chứng minh một số lượng nhất định sản phẩm "có nguồn gốc" ở Anh hoặc EU, với các quy tắc thay đổi theo lĩnh vực. Những yêu cầu nghiêm ngặt về quy tắc xuất xứ như vậy khiến nhiều công ty sử dụng phụ tùng bên ngoài EU phải đau đầu, trong đó các nhà sản xuất ô tô nằm trong số những đối tượng bị ảnh hưởng nhiều nhất vì có nhiều nguồn cung cấp phụ tùng từ khắp nơi trên thế giới.
Anh đã thúc đẩy Brussels thực hiện một thỏa thuận rộng rãi hơn, cho phép các nhà sản xuất ô tô tìm nguồn phụ tùng từ một số quốc gia khác mà không làm tăng rủi ro về thuế quan. Việc miễn trừ hiệu quả như vậy là phổ biến trong các hiệp định thương mại toàn cầu, với việc Anh dành cho các bộ phận của EU quy chế đặc biệt như vậy trong thỏa thuận thương mại với Nhật Bản. Nhưng trong thỏa thuận cuối cùng giữa Anh và EU, không có "sự tích lũy cộng gộp của nước thứ ba" được đồng ý. Đó là một tổn thất lớn đối với Vương quốc Anh, sẽ tác động đến dòng chảy thương mại trong tương lai và cách tổ chức chuỗi cung ứng. Thương mại trở nên “khó khăn hơn đối với các nhà sản xuất ô tô”, mặc dù tác động sẽ thay đổi tùy theo chuỗi cung ứng của họ.
Các quy định và mức thuế tiềm năng như vậy ảnh hưởng đến cả người tiêu dùng Anh mua xe hơi hoặc các nhà sản xuất hàng hóa khác của EU và các nhà sản xuất ô tô Anh xuất khẩu sang EU. Hãng Ford cho biết, việc tăng chi phí của một số mẫu ô tô Fiesta và Puma của hãng là "tất cả đều liên quan đến giá Brexit”. Chi phí của một chiếc Fiesta ST-3 đã tăng 1.695 bảng từ tháng 12/2020 đến tháng 1/2021. Đó là do một số bộ phận động cơ đến từ Mỹ. Cả hai mẫu xe này đều được báo cáo là sẽ bị áp thuế của Anh, vì chúng vượt quá tỷ lệ cho phép của các thành phần không thuộc châu Âu.
Theo Hiệp hội Các nhà sản xuất và kinh doanh ô tô (SMMT), một số nhà sản xuất ô tô ở Anh cũng có nguy cơ bị áp thuế của EU. Thỏa thuận đã không thực hiện được “các yêu cầu chính”, bao gồm cả việc cho phép các nhà sản xuất ô tô sử dụng các quốc gia cung cấp chung, như Nhật Bản, Hàn Quốc và Thổ Nhĩ Kỳ, mà không tăng mức thuế.
Việc đảm bảo các giao dịch tốt hơn với các nước có nguồn cung chung như vậy là một "yêu cầu lớn" của Anh. Theo thỏa thuận giữa Anh và EU, 55% phụ tùng ô tô trung bình sẽ phải đến từ Anh hoặc EU để tránh thuế quan. Ví dụ về một nhà sản xuất ô tô có nguồn cung cấp khoảng 1/3 bộ phận từ Anh và 1/3 từ Hàn Quốc thì sẽ phải đối mặt với mức thuế 10% theo thỏa thuận. Nếu Anh đạt được một thỏa thuận cho phép các bộ phận của Hàn Quốc được coi là phụ tùng "nội địa" một cách hiệu quả, thì chiếc xe có thể được xuất khẩu miễn thuế. Một nhà sản xuất ô tô như vậy sẽ phải đối mặt với sự lựa chọn giữa việc trả thuế, mua nguyên liệu đầu vào trong Vương quốc Anh hoặc EU nếu có thể, ngừng xuất khẩu của EU và ngừng kinh doanh.
Tỷ lệ ô tô và nhà sản xuất ô tô tuân theo các quy tắc như vậy vẫn còn được xem xét. Các công ty từ nhà sản xuất ô tô đến nhà bán lẻ hiện đang kiểm tra khả năng chịu thuế của EU và Vương quốc Anh từ các quy tắc, điều này dường như đã gây bất ngờ cho một số người. Nhưng ngành công nghiệp ô tô phải đối mặt với một thách thức đặc biệt với những tính toán như vậy, vì một chiếc xe hơi trung bình chứa khoảng 30.000 bộ phận.
Các nhà sản xuất ô tô của Anh và EU cũng đang phải đối mặt với những cơn gió lớn hơn, với nhu cầu giảm ngay cả trước khi Covid-19 hạ thấp nhu cầu. Các số liệu mới cho thấy họ đã trải qua năm tồi tệ nhất được ghi nhận vào năm 2020.