Tính nhân văn trong kỷ nguyên mới nhìn từ Nghị quyết 72

Bước phát triển mới về tư duy chăm sóc sức khoẻ nhân dân

Trong bài viết “Sức khỏe và thể dục” đăng trên báo Cứu quốc, số 199, ngày 27/3/1946, Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định: “Giữ gìn dân chủ, xây dựng nước nhà, gây đời sống mới, việc gì cũng cần có sức khỏe mới thành công. Mỗi một người dân yếu ớt tức là cả nước yếu ớt, mỗi một người dân mạnh khỏe, tức là cả nước mạnh khỏe”.

Giữa bộn bề công việc của một nhà nước non trẻ vừa mới ra đời, lại phải đương đầu với thù trong giặc ngoài lúc bấy giờ, quan điểm, tầm nhìn của vị lãnh tụ không khỏi làm chúng ta kinh ngạc. Những dòng chỉ dạy ấy ra đời cách đây ngót 80 năm đã xác quyết dứt khoát quan điểm xuyên suốt lịch sử đất nước trong mọi hoàn cảnh: Coi chăm sóc, bảo vệ sức khoẻ không chỉ là vấn đề của mỗi cá nhân mà còn là vấn đề mang tầm quốc gia.

Có thể thấy, trong tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh, sức khỏe của nhân dân là tài sản vô giá, là điều kiện tiên quyết để xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Trên nền tảng ấy, suốt nhiều nhiệm kỳ, Đảng ta luôn xác định y tế, chăm sóc sức khỏe là một trong những lĩnh vực then chốt của sự nghiệp phát triển.

Nghị quyết số 72-NQ/TW (ngày 9/9/2025) (Nghị quyết số 72) của Bộ Chính trị có thể coi là bước phát triển mới trong tư duy, tầm nhìn và định hướng chiến lược về công tác bảo vệ, chăm sóc, nâng cao sức khỏe nhân dân trong kỷ nguyên mới. Đây là sự tiếp nối truyền thống nhân văn của dân tộc và cũng là yêu cầu cấp thiết của thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa, hội nhập quốc tế.

Định vị sức khỏe nhân dân trong chiến lược phát triển quốc gia

Một trong những quan điểm nổi bật của Nghị quyết số 72 chính là việc định vị sức khỏe nhân dân trong chiến lược phát triển quốc gia. Theo đó, “sức khỏe là vốn quý nhất của con người, là nền tảng quan trọng nhất cho hạnh phúc của mọi người, cho sự tồn vong của dân tộc và sự phát triển thịnh vượng, bền vững của đất nước. Bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân là mục tiêu, là động lực, là nhiệm vụ chính trị hàng đầu, giữ vị trí ưu tiên trong các chiến lược, chính sách phát triển; là trách nhiệm của cả hệ thống chính trị, của toàn xã hội và mọi người dân”.

Từ sự khẳng định mục tiêu “sống lâu, sống khỏe, sống lành mạnh”, có thể thấy, Nghị quyết số 72 đặt vấn đề sức khỏe không đơn thuần mang tính phúc lợi xã hội, mà trở thành một trụ cột trong phát triển bền vững đất nước. Ở đây, những quan điểm của Nghị quyết số 72 hoàn toàn phù hợp với luận điểm của Tổ chức Y tế thế giới, theo đó sức khoẻ được xem là trạng thái thoải mái về thể chất, tinh thần và xã hội.

Một nét nhân văn rất mới, rất đáng chú ý nêu trong Nghị quyết số 72 là Nghị quyết đặt ra định hướng chuyển mạnh từ tư duy tập trung khám bệnh, chữa bệnh sang chủ động phòng bệnh, chú trọng bảo vệ, chăm sóc, nâng cao sức khỏe toàn diện, liên tục theo vòng đời.

Điều này có nghĩa là không chỉ quan tâm khi con người đau ốm, mà còn tạo lập môi trường sống an toàn, lành mạnh, giảm thiểu yếu tố nguy cơ, nâng cao thể lực, tầm vóc, chất lượng giống nòi. Đây là bước chuyển có tính căn bản về tư duy và phương thức hành động.

Khẳng định rõ tư tưởng sức dân là gốc của phát triển, ý nghĩa lớn lao của Nghị quyết 72 còn nằm ở việc phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị. Muốn chăm lo sức khỏe cho dân thì phải gắn kết với nhiều lĩnh vực: Từ bảo đảm an toàn thực phẩm, bảo vệ môi trường, cải thiện điều kiện lao động, đến nâng cao đời sống văn hóa, tinh thần.

Nhân dân vừa là đối tượng thụ hưởng, vừa là chủ thể tham gia. Mỗi người dân phải tự ý thức giữ gìn sức khỏe, cùng cộng đồng xây dựng lối sống khoa học, lành mạnh. Điều này có nghĩa là không chỉ bảo vệ sức khỏe một thời kỳ hay một giai đoạn, mà còn tạo tiền đề nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia trong dài hạn.

Nghị quyết cũng định hướng phát triển công nghiệp dược, thiết bị y tế trong nước; xây dựng đội ngũ thầy thuốc vừa hồng vừa chuyên để từ đó “xứng đáng với sự tin cậy và tôn vinh của xã hội”; đẩy mạnh chuyển đổi số y tế, tiến tới quản lý sức khỏe cá nhân toàn dân bằng dữ liệu số.

Tầm nhìn dài hạn từ mục tiêu đến giải pháp

Lần đầu tiên các mục tiêu về chăm sóc y tế, bảo vệ sức khoẻ nhân dân được xác định rõ trong một nghị quyết của Bộ Chính trị vừa mang tính trước mắt, vừa có tính lâu dài.

Theo đó, đến năm 2030, tăng chiều cao trung bình của trẻ em và thanh thiếu niên từ 1-18 tuổi thêm tối thiểu 1,5cm; tuổi thọ trung bình đạt 75,5 tuổi, trong đó số năm sống khỏe mạnh đạt tối thiểu 68 năm. Từ năm 2026, người dân được khám sức khỏe định kỳ hoặc khám sàng lọc miễn phí ít nhất mỗi năm 1 lần, được lập sổ sức khỏe điện tử để quản lý sức khỏe theo vòng đời, từng bước giảm gánh nặng chi phí y tế.

Cùng với đó, xây dựng  hệ thống y tế hiện đại, công bằng, hiệu quả, bền vững, lấy phòng bệnh làm ưu tiên hàng đầu, đáp ứng yêu cầu chăm sóc sức khỏe ngày càng cao và đa dạng của nhân dân.

Ngoài ra, Nghị quyết số 72 còn đề ra hàng loạt các giải pháp mang tính cụ thể, phù hợp với thực tiễn phát triển đất nước, nhất là trong tiến trình hội nhập quốc tế, trong khi bảo đảm tính đồng bộ, hiệu quả với “bộ tứ trụ cột” các Nghị quyết số 57, 59, 66 và 68.

Đó là các giải pháp về đổi mới mạnh mẽ tư duy và hành động trong lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân; hoàn thiện thể chế và đẩy mạnh cải cách tài chính y tế; phát triển nhân lực y tế.

Đồng thời đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số toàn diện trong chăm sóc sức khỏe; đẩy mạnh phát triển y tế tư nhân, huy động và sử dụng hiệu quả mọi nguồn lực cho phát triển y tế.

Tất cả vì con người, vì tương lai đất nước

Việc Bộ Chính trị ban hành một nghị quyết mang tính toàn diện về một số giải pháp đột phá, tăng cường bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân ngay sau khi có các nghị quyết mang tính trụ cột với tiến trình phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới đã khẳng định rõ sự quan tâm đặc biệt của Đảng và Nhà nước với vấn đề chăm sóc sức khoẻ nhân dân.

Chủ trương này đã khẳng định tính ưu việt của chế độ cũng như tiếp nối truyền thống nhân văn “thương người như thể thương thân” của dân tộc.

Cùng với Nghị quyết số 71-NQ/TW về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo, hai bản Nghị quyết này đóng vai trò cơ sở trong việc tạo dựng nền tảng tinh thần và thể chất cho đất nước trên ngưỡng cửa của kỷ nguyên mới.

Trong bối cảnh biến đổi khí hậu, già hóa dân số, dịch bệnh toàn cầu và thách thức an ninh phi truyền thống, Nghị quyết 72 càng cho thấy tầm nhìn chiến lược. Nghị quyết đặt con người ở vị trí trung tâm của mọi chính sách, khẳng định phát triển phải gắn liền với nâng cao chất lượng cuộc sống và tuổi thọ khỏe mạnh.

Ý nghĩa sâu xa nhất của Nghị quyết chính là củng cố niềm tin của nhân dân. Đảng và Nhà nước luôn đặt sức khỏe, hạnh phúc của nhân dân làm mục tiêu tối thượng. Từ đó, khơi dậy tinh thần đoàn kết, trách nhiệm xã hội, cùng nhau xây dựng một nước Việt Nam phát triển thịnh vượng, trường tồn.

Nghị quyết số 72-NQ/TW như một “kim chỉ nam sức khỏe” của thời kỳ mới: Vừa khẳng định tính nhân văn, vừa mở ra hướng đi hiện đại, toàn diện và bền vững, đồng thời như một ngọn lửa khơi dậy khí thế, động lực, lòng quyết tâm để nâng tầm sự nghiệp chăm sóc, bảo vệ và nâng cao sức khỏe nhân dân.