Tiềm năng XK nguyên liệu sản xuất nhựa sang Thổ Nhĩ Kỳ

Sản xuất và tiêu thụ

Tại thời điểm này, Thổ Nhĩ Kỳ có khoảng 5.000 công ty hoạt động trong lĩnh vực nhựa, hầu hết là doanh nghiệp vừa và nhỏ, trong đó có khoảng trên 100 doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, lực lượng lao động 250.000 người, ước tính hàng năm lĩnh vực này tạo cơ hội việc làm cho khoảng 20.000 lao động mới. Các doanh nghiệp nhựa Thổ Nhĩ Kỳ phần lớn có trụ sở, nhà máy tại thành phố Istanbul và Izmir.

Với lực lượng lao động hùng hậu, sử dụng công nghệ hiện đại, ngành nhựa Thổ Nhĩ Kỳ đã có bước phát triển nhanh chóng. Ước tính, hiện nay sản xuất nhựa của Thổ Nhĩ Kỳ đạt khoảng trên dưới 9 triệu tấn, chiếm khoảng 3% thị trường toàn cầu và nằm trong nhóm đứng đầu khu vực Châu Âu cùng với các nước Đức, Ý, Pháp, Tây Ban Nha.

Do có lợi thế về sự ra đời muộn, sử dụng công nghệ tân tiến, nên sản phẩm nhựa của Thổ Nhĩ Kỳ khá đa dạng, được dùng trong lĩnh vực xây dựng, công nghiệp ô tô, đóng gói, dẫn nước, đồ dùng nhà bếp, trong nhà…đáp ứng được nhu cầu nội địa và quốc tế về chất lượng.

Tuy nhiên, việc sự dụng nguồn nguyên liệu nội địa của Thổ Nhĩ Kỳ rất hạn chế, chỉ đáp ứng được khoảng 15 - 20% nhu cầu sản xuất và xuất khẩu (trong đó có đến 60% nhựa nguyên liệu được sản xuất trong nước dành cho xuất khẩu), còn lại phải nhập khẩu. Nguyên liệu nhựa trong nước được cung cấp chủ yếu bởi Tập đoàn Hóa dầu Thổ Nhĩ Kỳ PETKIM. Tính riêng năm 2011, Thổ Nhĩ Kỳ sản xuất được 820 ngàn tấn nguyên liệu nhựa, trong đó PETKIM sản xuất được 670 ngàn tấn.

Trong các nguyên liệu nhựa Thổ Nhĩ Kỳ sản xuất được thì nhựa dẻo nhiệt chiếm đến 90%, trong đó PETKIM cung cấp đến 30%. Ngoài ra, còn có một số nhà sản xuất nguyên liệu nhựa khác như Khu liên hợp Aliaga (thuộc PETKIM), Tập đoàn tinh chế dầu lửa TUPRAS sản xuất các nguyên liệu cơ bản như PE, PS, PP, PVC và các nguyên liệu hóa chất khác như ethylene glycol, phthalic anhydride, terephthalic acid, carbon black. Ngoài ra, Thổ Nhĩ Kỳ cũng sản xuất được nhựa tái chế và đáp ứng được 10% nhu cầu nội địa.

Mức sử dụng sản phẩm nhựa bình quân đầu người hiện nay của Thổ Nhĩ Kỳ ước tính đạt khoảng 64kg/năm, thấp hơn so các nước phát triển. Nhóm sản phẩm nhựa được tiêu thụ mạnh nhất là đóng gói, với 27%. Tiếp đến là nhóm dùng cho lĩnh vực xây dựng 14%, dệt may 11%, đồ đạc dùng trong nhà 10%. Trên 90% hàng nhựa được bán trong nước là nhập khẩu.

Ngành công nghiệp nhựa Thổ Nhĩ Kỳ hiện nay đã áp dụng các tiêu chuẩn quốc gia cũng như quốc tế và EU, áp dụng cho tất cả các loại sản phẩm từ nguyên liệu thô cho đến bán thành phẩm và thành phẩm, như: TSE, ISO, CE Mark.

Nhập siêu cao nhóm nguyên liệu nhựa

Là quốc gia có dân số lên đến trên 75,6 triệu người, nền công nghiệp phát triển nên nhu cầu về sản xuất và tiêu dùng nhựa ở Thổ Nhĩ Kỳ rất cao, trong khi nguồn nguyên liệu nội địa không đáp ứng được, do vậy việc nhập khẩu nguyên liệu và sản phẩm nhựa của nước này được đánh giá rất tiềm năng.

 

 

Về xuất khẩu, bảng thống kê trên cho thấy, xuất khẩu nhóm hàng nhựa của Thổ Nhĩ Kỳ đã có mức tăng trưởng khá cao và đều đặn trong những năm gần đây. Nếu như kim ngạch năm 2009 đạt 3,094 tỷ USD, đến năm 2013 con số này đã tăng lên 5,611 tỷ USD, tăng 81,4% so năm 2009. Cụ thể, so cùng kỳ năm trước, năm 2010 tăng 20,1%, năm 2011 tăng 23,2%, năm 2012 tăng 9,5%, năm 2013 tăng 12%. Riêng 4 tháng đầu năm 2014 tăng 16%.

Chủng loại nhựa xuất khẩu chủ yếu của Thổ Nhĩ Kỳ là các sản phẩm dùng để đóng gói, dùng trong lĩnh vực dệt, đồ dùng trong nhà, nhà bếp, nhựa tấm, màng mỏng, nhựa ống, túi bao bì nhựa, các bán thành phẩm đàn hồi của Container chở hàng, các phụ kiện dùng cho máy giặt, v. v...

Thổ Nhĩ Kỳ xuất khẩu nhóm hàng nhựa sang trên 100 nước trên thế giới, chủ yếu là các nước trong khối EU, Nga, các nước thuộc Liên Bang Xô viết cũ và các nước Trung Đông. Trong đó, I-rắc là nước luôn đứng đầu, tiếp theo là Đức, Iran, A-déc-bai-gian, Pháp, Nga, v. v...

Cũng giống như xuất khẩu, nhập khẩu nhóm hàng nguyên liệu và sản phẩm nhựa của Thổ Nhĩ Kỳ cũng đạt mức tăng trưởng cao trong thời gian qua. Kim ngạch nhập khẩu năm 2013 đạt 13,881 tỷ USD, trong khi đó mức này năm 2009 chỉ là 6,944 tỷ USD. Cụ thể, so cùng kỳ năm trước, mức tăng năm 2010 là 40,1%, năm 2011 tăng 29,3%, năm 2012 giảm nhẹ 0,6%, năm 2013 tăng 11%. Riêng 4 tháng đầu năm 2014 tăng 4,3%.

Như đã đề cập ở phần trên, do Thổ Nhĩ Kỳ chỉ tự đáp ứng được nguyên liệu nhựa khoảng 15 - 20%, nên để đáp ứng nhu cầu sản xuất và xuất khẩu nước này chủ yếu phải dựa vào nhập khẩu. Thực tế cho thấy, nguyên liệu chiếm phần lớn trong tổng kim ngạch nhập khẩu của nhóm hàng này.

Thổ Nhĩ Kỳ nhập khẩu nhóm hàng nhựa từ trên 100 quốc gia trên thế giới, trong đó 63% nhập khẩu từ Saudi Arabia, Đức, Bỉ, Hà Lan, Hàn Quốc, Tây Ban Nha, I-ta-li-a, Pháp và Mỹ.

Việt Nam cũng nằm trong số các nước Thổ Nhĩ Kỳ nhập khẩu nhóm hàng nguyên liệu nhựa. Theo số liệu thống kê của Hải quan Việt Nam, những năm gần đây kim ngạch xuất khẩu nhóm hàng này của Việt Nam sang Thổ Nhĩ Kỳ đạt mức tăng trưởng cao. Nếu như năm 2011 đạt 7,1 triệu USD, đến năm 2013 con số này được nâng lên mức 20,7 triệu USD, tăng 191,5% so năm 2011. Cụ thể, so cùng kỳ năm trước, năm 2012 đạt 17,6 triệu USD, tăng 147,9%; năm 2013 đạt 20,7 triệu USD, tăng 17,6%; riêng 4 tháng đầu năm 2014 đạt 7,4 triệu USD, giảm 14%, tuy nhiên dự báo sẽ tăng trở lại trong nửa cuối năm 2014 do nhu cầu thị trường.

Tuy có mức tăng trưởng cao, nhưng kim ngạch xuất khẩu nhóm hàng nguyên liệu nhựa của Việt Nam sang Thổ Nhĩ Kỳ còn thấp và chỉ chiếm tỷ trọng rất nhỏ trên 0,1% trong tổng kim ngạch nhập khẩu nhóm hàng này của Thổ Nhĩ Kỳ, đòi hỏi các doanh nghiệp Việt Nam cần nỗ lực chủ động hơn nữa trong việc nghiên cứu thị trường, xúc tiến thương mại, tìm kiếm đối tác…

Như vậy, Thổ Nhĩ Kỳ là nước nhập siêu rất cao nhóm hàng nguyên liệu nhựa. Cụ thể, năm 2009 nhập siêu 3,850 tỷ USD, bằng 124,4% xuất khẩu; năm 2010 nhập siêu 6,013 tỷ USD, bằng 161,8% xuất khẩu; năm 2011 nhập siêu 7,998 tỷ USD, bằng 174,6% xuất khẩu; năm 2012 nhập siêu 7,492 tỷ USD, bằng 149,5% xuất khẩu; năm 2013 nhập siêu 8,27 tỷ USD, bằng 147,4% xuất khẩu; 4 tháng đầu năm 2014 nhập siêu 2,783 tỷ USD, bằng 141,5% xuất khẩu.