Thực thi Nghị quyết 70 trong giảm phát thải và hiệu quả năng lượng

Ngày 20/8/2025, Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 70-NQ/TW về bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia đến năm 2030, tầm nhìn 2045 (Nghị quyết 70). Nghị quyết mang ý nghĩa chiến lược, trong đó nhấn mạnh sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả và giảm phát thải khí nhà kính là nhiệm vụ then chốt.

Báo Công Thương trao đổi với bà Nguyễn Thị Lâm Giang – Cục trưởng Cục Đổi mới sáng tạo, Chuyển đổi xanh và Khuyến công (Cục ĐCK) – về việc triển khai Nghị quyết 70 trong sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả.

-Thưa bà, trong triển khai Nghị quyết 70 về hiệu quả năng lượng và giảm phát thải khí nhà kính, thời gian tới Cục sẽ ưu tiên những nhiệm vụ trọng tâm nào?

Bà Nguyễn Thị Lâm Giang: Nghị quyết 70 của Bộ Chính trị được đánh giá có nhiều “đột phá”, khuyến khích và tạo điều kiện thuận lợi để các thành phần kinh tế, nhất là khu vực tư nhân tham gia phát triển các dự án năng lượng. Nghị quyết khuyến khích đầu tư và sử dụng năng lượng hiệu quả, giảm phát thải, bảo vệ môi trường... Điều này sẽ có tác động sâu rộng tới mọi mặt của kinh tế và đời sống xã hội - mà chủ thể chính là người dân, doanh nghiệp.

Theo đó, thời gian tới, chúng tôi sẽ tập trung vào 6 nhóm nhiệm vụ, giải pháp chính:

Một là, rà soát, hoàn thiện cơ chế, chính sách và các văn bản dưới luật để bảo đảm đồng bộ, không chồng chéo, kịp thời cập nhật các sửa đổi, bổ sung của Luật.

Hai là, hỗ trợ kỹ thuật, tài chính cho các dự án đầu tư, sản xuất, kinh doanh sử dụng hiệu quả năng lượng, thúc đẩy sản xuất – tiêu dùng bền vững và kinh tế tuần hoàn trong công nghiệp.

Bà là, xây dựng, trình Thủ tướng thành lập Quỹ thúc đẩy sử dụng hiệu quả năng lượng; đồng thời hoàn thiện cơ chế tài chính và huy động vốn ưu đãi quốc tế cho doanh nghiệp đầu tư tiết kiệm năng lượng.

Bốn là, tăng cường năng lực về sử dụng hiệu quả năng lượng cho các đơn vị liên quan trong triển khai chương trình, trong đó nâng cao vai trò của người quản lý năng lượng, kiểm toán viên năng lượng.

Năm là, truyền thông nâng cao nhận thức cộng đồng về sử dụng hiệu quả năng lượng, sản xuất sạch, thực hiện lối sống xanh, sử dụng các sản phẩm có thể tái chế, thân thiện môi trường. 

Sáu là, tăng cường kiểm tra, giám sát, đôn đốc, hướng dẫn thực hiện và đánh giá kết quả thực hiện quy định của pháp luật về sử dụng hiệu quả năng lượng.

Bên cạnh đó, để giảm phát thải khí nhà kính trong các ngành, lĩnh vực được giao quản lý, chúng tôi tiếp tục triển khai Nghị định số 06/2022/NĐ-CP ngày 07/01/2022 của Chính phủ về giảm nhẹ phát thải khí nhà kính và bảo vệ tầng ô-dôn, cùng Nghị định số 119/2025/NĐ-CP ngày 09/6/2025 sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 06. Cụ thể:

Một là, rà soát, hoàn thiện chính sách, pháp luật về ứng phó biến đổi khí hậu, bảo đảm thực hiện cam kết giảm phát thải khí nhà kính, với trọng tâm là quy định về kiểm kê, kế hoạch giảm phát thải, phân bổ hạn ngạch và chứng nhận tín chỉ các-bon cho doanh nghiệp ngành Công Thương.

Hai là, nâng cao năng lực ứng phó và giảm phát thải cho doanh nghiệp thông qua đào tạo, tập huấn, hướng dẫn kiểm kê, áp dụng biện pháp giảm phát thải và hỗ trợ tham gia thị trường các-bon.

Ba là, đẩy mạnh tuyên truyền nâng cao nhận thức cộng đồng và doanh nghiệp về ứng phó biến đổi khí hậu, trách nhiệm giảm phát thải, lồng ghép trong các chương trình do Bộ Công Thương chủ trì như VNEEP3, SCP, Khuyến công quốc gia.

Bốn là, tăng cường kiểm tra, giám sát tuân thủ pháp luật về ứng phó biến đổi khí hậu, số hóa quản lý và tích hợp hệ thống điện tử để tối ưu hóa báo cáo, đánh giá, phù hợp định hướng chuyển đổi số quốc gia.

Năm là, mở rộng hợp tác quốc tế, huy động hiệu quả nguồn lực tài chính cho ứng phó biến đổi khí hậu, ưu tiên cơ chế JETP trong lĩnh vực năng lượng.

Sáu là, khuyến khích các giải pháp đổi mới sáng tạo nhằm sử dụng hiệu quả năng lượng; áp dụng công nghệ mới, công nghệ xanh không phát thải trong sản xuất năng lượng, như điện mặt trời, điện gió, thủy điện, hydrogen xanh và năng lượng hạt nhân.

- Thưa bà, trong dự thảo Nghị định hướng dẫn Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả (sửa đổi), những chính sách mới nào sẽ được bổ sung để cụ thể hóa Nghị quyết 70?

Bà Nguyễn Thị Lâm Giag: Theo đó, Nghị định sẽ tăng cường trách nhiệm Bộ, ngành, địa phương; bổ sung chế tài đưa chỉ tiêu tiết kiệm năng lượng vào kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội và quy định rõ trách nhiệm các Bộ trong ban hành định mức cho từng ngành. Đồng thời, quy định thời hạn chứng chỉ quản lý năng lượng, điều kiện kinh doanh tổ chức kiểm toán năng lượng, cùng cơ chế khuyến khích phát triển hệ thống dịch vụ năng lượng chuyên nghiệp.

Về chính sách tài chính, dự thảo đề xuất thành lập Quỹ Thúc đẩy tiết kiệm năng lượng, quy định nguồn vốn và cơ chế vận hành, khuyến khích doanh nghiệp đầu tư thông qua tín dụng xanh, trái phiếu xanh.

Về thị trường và thiết bị sử dụng năng lượng, dự thảo bổ sung vật liệu xây dựng vào danh mục dán nhãn năng lượng, đồng thời ban hành hướng dẫn cụ thể để bảo đảm triển khai minh bạch, hiệu quả.

- Thưa bà, dự thảo Nghị định quy định cơ chế phối hợp giữa Bộ Công Thương và các Bộ, ngành, địa phương trong giám sát, đánh giá hiệu quả năng lượng ra sao để bảo đảm hiệu quả, tránh hình thức?

Bà Nguyễn Thị Lâm Giang: Trách nhiệm các Bộ, ngành, địa phương đã được quy định rõ trong dự thảo Nghị định, bảo đảm phối hợp trong giám sát, báo cáo và đánh giá kết quả sử dụng hiệu quả năng lượng. Bộ Công Thương chịu trách nhiệm trước Chính phủ về quản lý nhà nước trong lĩnh vực này; đồng thời phối hợp với các Bộ, ngành, UBND cấp tỉnh kiểm tra, đôn đốc việc thực hiện và định kỳ báo cáo Chính phủ.

UBND cấp tỉnh xây dựng chương trình sử dụng hiệu quả năng lượng đưa vào kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của địa phương và kiểm tra, đánh giá việc thực hiện, tổng hợp thông tin của các báo cáo và kế hoạch sử dụng năng lượng của cơ quan, đơn vị sử dụng ngân sách nhà nước, cơ sở sử dụng năng lượng trọng điểm tại địa phương báo cáo Bộ Công Thương tổng hợp./.

Xin trân trọng cảm ơn bà!