Thủ tướng kêu gọi ‘3 đồng hành’ cùng nông dân trong ứng dụng khoa học công nghệ

Sáng 10/12, Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì Hội nghị đối thoại với nông dân năm 2025 với chủ đề: "Ứng dụng khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trong nông dân".

Điều kiện tiên quyết để đạt mục tiêu 100 tỷ USD nông sản xuất khẩu

Qua ý kiến trao đổi của bà con nông dân tại Hội nghị đối thoại, Thủ tướng khái quát một số vấn đề nổi lên trong việc hỗ trợ người nông dân trong ứng dụng khoa học - công nghệ trong sản xuất nông nghiệp cũng như tiêu thụ sản phẩm.

Theo đó, khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là yêu cầu khách quan, lựa chọn chiến lược, ưu tiên hàng đầu, là điều kiện tiên quyết để chúng ta hoàn thành được mục tiêu xuất khẩu nông sản đạt 100 tỷ USD trong tương lai.

Cùng với đó, còn khoảng cách rất lớn giữa vấn đề nghiên cứu và ứng dụng khoa học - công nghệ trong sản xuất nông nghiệp. Về đẩy mạnh chuyển đổi số trong nông nghiệp, nông thôn, cần phải tăng cường, bảo đảm điện và sóng, nhất là khu vực vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo, vùng đồng bào dân tộc thiểu số.

Phải có cơ chế, chính sách hỗ trợ liên kết giữa hợp tác xã, doanh nghiệp gắn với chuyển đổi xanh, chuyển đổi số, ứng dụng khoa học - công nghệ. Thu nhập của phần lớn nông dân còn chưa cao và chịu nhiều rủi ro do thiên tai, dịch bệnh và biến động thị trường, do đó, phải có giải pháp đột phá trong phát triển nông nghiệp, nâng cao đời sống nông dân và xây dựng nông thôn mới, cùng biện pháp quản lý rủi ro như bảo hiểm nông nghiệp.

Thủ tướng đề nghị các bộ, ngành, địa phương tiếp tục rà soát, xây dựng, ban hành cơ chế, chính sách thông thoáng về đất đai, tín dụng, khoa học - công nghệ và chuyển đổi số trong nông nghiệp; triển khai nhiều chương trình, chính sách, giải pháp tín dụng hỗ trợ cho khu vực nông nghiệp, nông thôn. Đồng thời, tập trung giải quyết những khó khăn, vướng mắc về bảo hiểm nông nghiệp, hướng tới hình thành, phát triển mạnh thị trường bảo hiểm nông nghiệp, nhất là trước những rủi ro như mất mùa, trượt giá, bão lũ…

Từ những vấn đề được nêu, chia sẻ tại hội nghị năm nay và các hội nghị đối thoại trước đây, Thủ tướng đề nghị các đại biểu tập trung đánh giá lại để rút ra những bài học kinh nghiệm, từ đó tham mưu cơ chế chính sách phát triển "tam nông" theo đúng tinh thần Kết luận 219- KL/TW của Bộ Chính trị mới đây và tổ chức thực hiện thật tốt 10 nghị quyết của Bộ Chính trị đã và sắp được ban hành về các lĩnh vực trụ cột, chiến lược, các nghị quyết này đều có liên quan tới nông nghiệp, nông dân, nông thôn.

Thủ tướng nhấn mạnh, nguồn lực bắt nguồn từ tư duy và tầm nhìn, động lực bắt nguồn từ sự đổi mới và sáng tạo, sức mạnh bắt nguồn từ người dân và doanh nghiệp; các cơ quan thiết kế chính sách phải coi trọng trí tuệ, tiết kiệm thời gian và quyết đoán đúng lúc, linh hoạt, hiệu quả.

Phát huy phong trào "3 cùng" người nông dân trong kháng chiến kiến quốc, Thủ tướng kêu gọi các cấp, các ngành thực hiện phương châm "3 đồng hành" cùng người nông dân trong ứng dụng khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trong sản xuất nông nghiệp: hỗ trợ trang bị kiến thức và chuyển giao công nghệ cho người nông dân; xây dựng cơ chế, chính sách hỗ trợ, mở rộng việc làm, sinh kế cho người dân; kết nối thị trường, tiêu thụ sản phẩm và xây dựng thương hiệu nông sản.

Tiếp tục giải quyết những khó khăn, nút thắt, điểm nghẽn

Thủ tướng có "5 đặt hàng" quan trọng đối với bà con nông dân: Đẩy mạnh ứng dụng và chuyển giao khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi xanh trong sản xuất nông nghiệp và cải tiến kỹ thuật, nhất là trong nông nghiệp công nghệ cao và phát triển kinh tế nông nghiệp; tích cực tham gia hiến kế, hoàn thiện thể chế, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, khởi nghiệp; mạnh dạn, tiên phong, gương mẫu, đi đầu trong khởi nghiệp sáng tạo trong nông nghiệp; nâng cao năng lực quản trị thông minh trong tổ chức sản xuất, quản lý chuỗi giá trị và vận hành doanh nghiệp; chủ động tiếp cận vốn, đất đai, mở rộng thị trường, xây dựng thương hiệu sản phẩm.

Để tiếp tục giải quyết những khó khăn, nút thắt, điểm nghẽn nhằm xây dựng nền nông nghiệp thịnh vượng, nông thôn hiện đại, nông dân văn minh, làm chủ khoa học - công nghệ, Thủ tướng đề nghị các cấp, ngành, địa phương tập trung triển khai một số nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm.

Một là, tiếp tục xác định nông nghiệp, nông dân, nông thôn có vị trí chiến lược lâu dài, là nền tảng quan trọng bảo đảm ổn định vĩ mô, tăng trưởng bền vững. Coi nông dân là trung tâm, chủ thể, động lực, nguồn lực. Chuyển mạnh sang tư duy sản xuất hàng hoá, đẩy mạnh cơ cấu lại theo hướng phát triển nông nghiệp xanh, hữu cơ, tuần hoàn, phát thải thấp, bảo vệ môi trường sinh thái; ứng dụng công nghệ cao, chuyển đổi số toàn diện; phát huy tiềm năng, lợi thế của từng vùng, từng địa phương.

Hai là, xác định phát triển khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là then chốt tháo gỡ những nút thắt, điểm nghẽn trong nông nghiệp, nông thôn hiện nay, là động lực đột phá để nâng cao giá trị gia tăng, chất lượng của sản phẩm nông nghiệp. Xây dựng cơ chế đặt hàng giữa nhà khoa học-doanh nghiệp - hợp tác xã - nông dân.

Ba là, về các kiến nghị liên quan đến đầu tư nghiên cứu khoa học, hạ tầng internet, sàn giao dịch thương mại điện tử dành riêng cho nông dân, Thủ tướng đề nghị các bộ, ngành, cơ quan liên quan nghiên cứu xây dựng cơ chế hợp tác công - tư để phát triển hạ tầng số hiện đại, đáp ứng yêu cầu của người nông dân.

Bốn là, về các kiến nghị liên quan đến vốn, tín dụng, đào tạo khoa học - công nghệ và bảo hiểm nông nghiệp, chính sách thu hút người trẻ làm nông nghiệp, Thủ tướng đề nghị các bộ, ngành, cơ quan liên quan nghiên cứu và xây dựng cơ chế, chính sách về bảo hiểm nông nghiệp theo hướng đơn giản, dễ tiếp cận, các bên cùng có lợi để hỗ trợ người nông dân nhất là trong bối cảnh biến đổi khí hậu với các hiện tượng mưa lũ cực đoan xuất hiện ngày càng nhiều như hiện nay.

Năm là, về vấn đề đảm bảo an toàn thực phẩm, cần cương quyết tuyên chiến với thực phẩm bẩn, không bảo đảm an toàn; chú trọng đầu tư nền tảng dữ liệu số về nông nghiệp-môi trường, phục vụ truy xuất nguồn gốc, phát thải carbon và quản trị chuỗi giá trị. Phát triển mạng lưới hợp tác xã số, trạm khuyến nông số, vùng nguyên liệu số hóa, gắn thương mại điện tử nông sản với hệ thống truy xuất quốc gia. Tăng cường đầu tư xây dựng các trung tâm, phòng kiểm nghiệm đạt chuẩn.

Sáu là, tiếp tục thúc đẩy liên kết hợp tác, hình thành chuỗi giá trị phát triển bền vững và thúc đẩy phát triển kinh tế tư nhân trong nông nghiệp, nông thôn. Phát triển và nâng cao hiệu quả liên kết giữa các khu vực kinh tế, trong đó có khu vực kinh tế tập thể, hợp tác xã, kinh tế tư nhân, doanh nghiệp.

Bảy là, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp tiếp tục phát huy vai trò, vị trí của các tổ chức đoàn thể chính trị xã hội, nơi quy tụ rộng rãi nhất của quần chúng, theo đúng phương châm Tổng Bí thư Tô Lâm đã chỉ đạo: "3 gần": Gần dân - gần cơ sở - gần không gian số; "5 phải": Phải lắng nghe - phải đối thoại - phải làm mẫu - phải chịu trách nhiệm - phải báo cáo kết quả; "4 không": Không hình thức - không né tránh - không đùn đẩy - không làm sai chức năng. Trong đó, Trung ương Hội Nông dân Việt Nam tập trung xây dựng và triển khai có hiệu quả chiến lược phát triển "nông dân chuyên nghiệp - hợp tác xã trung tâm - nông nghiệp xanh - nông thôn đáng sống". Hội Nông dân phải gắn hợp tác xã, cụm liên kết, chế biến, thị trường; đặt trọng tâm công tác vào "Sinh kế nông thôn xanh, nông nghiệp số, chuỗi giá trị.

Tám là, tiếp tục triển khai hiệu quả các chương trình an sinh, xây dựng nông thôn mới, xóa đói, giảm nghèo bền vững; phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi;...

Thủ tướng Phạm Minh Chính cho rằng, cùng với tiêu thụ trong nước, phải mở rộng thị trường xuất khẩu. Các bộ, ngành, địa phương, chủ thể liên quan tiếp tục thúc đẩy tiêu dùng nội địa và khai thác 17 FTA đã ký kết với hơn 60 nền kinh tế trên thế giới; các hiệp hội, doanh nghiệp phối hợp với Bộ Công Thương, Bộ Ngoại giao, Bộ Nông nghiệp và Môi trường để mở rộng, đa dạng hóa thị trường, sản phẩm và chuỗi cung ứng; không chỉ xuất khẩu sản phẩm nông nghiệp mà xuất khẩu cả ngành nông nghiệp, các doanh nghiệp Việt Nam đầu tư sang các nước, canh tác, sản xuất, chế biến, xuất khẩu tại chỗ.