Thủ tướng giao 6 nhiệm vụ phát triển khoa học - công nghệ

Đây là một trong 6 nhiệm vụ tổng quát cho khoa học - công nghệ trong thời gian tới được Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, Trưởng Ban Chỉ đạo của Chính phủ về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và Đề án 06 đưa ra tại Phiên họp lần thứ 5 của Ban Chỉ đạo diễn ra sáng 15/11.

Hạ tầng số phát triển chưa tương xứng với tiềm năng

Phát biểu kết luận, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho biết, bên cạnh những kết quả đạt được, nhiều nhiệm vụ tại các chương trình, kế hoạch, đề án triển khai còn chậm tiến độ; tiến độ xây dựng và hoàn thiện các cơ sở dữ liệu quốc gia, chuyên ngành trọng yếu vẫn chưa đồng đều.

Hạ tầng số phát triển chưa tương xứng với tiềm năng và tốc độ tăng trưởng kinh tế; vùng sâu, vùng xa còn gặp khó khăn trong việc tiếp cận internet ổn định; nhiều hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu còn chưa ổn định, thiếu tính kết nối, chia sẻ, tích hợp dữ liệu.

Việc phân bổ, giải ngân kinh phí tuy đã có tiến triển nhưng chưa đồng bộ giữa các cấp, các ngành. Nhân lực cấp cơ sở còn thiếu và yếu; nhân lực chất lượng cao, nhất là trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn, an ninh mạng vẫn còn thiếu hụt lớn; chính sách thu hút chuyên gia giỏi trong và ngoài nước còn chưa đáp ứng nhu cầu.

Công tác phối hợp giữa các bộ, ngành, địa phương trong triển khai các nhiệm vụ chung của Ban Chỉ đạo còn hạn chế. Ở một số nơi, việc chia sẻ dữ liệu, kết nối hệ thống còn cục bộ.

Theo Thủ tướng, nguyên nhân của những tồn tại, hạn chế là quyết tâm chính trị ở một số nơi chưa đủ mạnh, vẫn còn tâm lý e dè, sợ sai, sợ trách nhiệm khi xử lý các vấn đề mới, chưa dám làm, dám chịu trách nhiệm. Nhiều thể chế, cơ chế chính sách chậm được sửa đổi, cập nhật, chưa theo kịp yêu cầu của thực tiễn và tốc độ phát triển của công nghệ.

Công tác tổ chức thực hiện còn lúng túng, thiếu sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan; việc phân công nhiệm vụ chưa rõ ràng, thiếu cụ thể, chưa đảm bảo nguyên tắc "6 rõ". Kỷ luật, kỷ cương chưa nghiêm, chưa xây dựng công cụ KPI để theo dõi, giám sát, đánh giá việc thực hiện các nhiệm vụ, chỉ tiêu, mục tiêu được giao.

Chưa huy động hiệu quả nguồn lực xã hội và hợp tác công - tư trong triển khai các nhiệm vụ về khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số; một số nơi còn tư duy hành chính, chưa chuyển mạnh sang tư duy quản trị số, dựa trên dữ liệu.

Thủ tướng nêu rõ, nhìn thẳng vào những hạn chế này, các bộ, ngành, địa phương cần tiếp tục hành động với tinh thần "nói thật, làm thật, hiệu quả thật" trong tổ chức thực hiện.

Phương châm là tư tưởng phải thông, quyết tâm chính trị phải rất cao, quyết liệt trong hành động, làm việc nào ra việc đó, làm việc nào dứt việc đó, phân công "6 rõ": Rõ người, rõ việc, rõ thời gian, rõ trách nhiệm, rõ thẩm quyền, rõ sản phẩm; người dân là trung tâm, chủ thể, phải tham gia thực hiện và được thụ hưởng thành quả; khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số là nền tảng, hiệu quả là động lực, là thước đo; cán bộ không lo làm, không dám làm thì phải thay.

Cùng với đó, tinh thần là không cầu toàn, không nóng vội, không bỏ lỡ cơ hội; bảo đảm "3 không" và "2 có" là: "Có lợi cho Nhà nước, có lợi cho doanh nghiệp, có lợi cho nhân dân trên tinh thần hài hòa lợi ích, rủi ro chia sẻ; không để xảy ra tiêu cực, tham nhũng và không để thất thoát tài sản của Nhà nước, nhân dân".

Đồng thời, Thủ tướng nêu rõ các mục tiêu chủ yếu đến hết năm 2025, là tiền đề chuẩn bị cho năm 2026: Hoàn thành dứt điểm các nhiệm vụ quá hạn và các nhiệm vụ phải hoàn thành trong năm 2025, đặc biệt đối với việc triển khai các cơ sở dữ liệu; thực hiện giải quyết thủ tục hành chính toàn trình trên môi trường số, phải đạt 80% trong năm 2025…

Về phương hướng chung thời gian tới, Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành, địa phương, cơ quan, đơn vị phải tổ chức thực hiện thật tốt, hiệu quả Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị, Kế hoạch 02 của Ban Chỉ đạo Trung ương, chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm, các nghị quyết của Quốc hội, Chính phủ và chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ; phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số nhanh, mạnh nhưng bền vững, phát triển sâu rộng nhưng phải an ninh an toàn; đẩy mạnh chuyển đổi trạng thái từ thụ động tiếp nhận thủ tục của người dân sang chủ động kiến tạo phát triển, phục vụ người dân và doanh nghiệp.

Thủ tướng chỉ rõ 6 nhiệm vụ tổng quát thời gian tới

Thứ nhất, tất cả các bộ, ngành, địa phương tập trung hoàn thiện cơ sở dữ liệu của bộ mình, ngành mình, địa phương mình, phải hoàn thành trong năm 2025, với tinh thần, "Đúng - đủ - sạch - sống - thống nhất - dùng chung".

Thứ hai, hoàn thiện thể chế theo hướng thông thoáng, kiến tạo, phát triển: Phối hợp chặt chẽ với các cơ quan của Quốc hội đối với 8 dự án luật trình Quốc hội xem xét, ban hành tại Kỳ họp thứ 10, Quốc hội Khoá XV; đồng thời, khẩn trương hoàn thành, ban hành các nghị định, hướng dẫn phù hợp với thời điểm có hiệu lực của luật.

Thứ ba, hoàn thiện hạ tầng số thông suốt, hiện đại, dùng chung, đặc biệt là tại cơ sở (xã, phường, đặc khu), trong đó có hạ tầng điện và hạ tầng viễn thông (sóng). Hạ tầng đã đầu tư không sử dụng chung được, phải nghiên cứu có phương án xử lý phù hợp; đồng thời, vận dụng sáng tạo quy định pháp luật, đầu tư ngay hạ tầng số mới, kịp thời, hiệu quả, không để xảy ra tham nhũng, lãng phí, tiêu cực.

Thứ tư, bố trí đủ nhân lực cho chuyển đổi số, nhất là tại cơ sở (xã, phường, đặc khu). Đẩy mạnh phong trào "Bình dân học vụ số"; phát huy vai trò của tổ công nghệ số cộng đồng, đi từng ngõ, gõ từng nhà, rà từng người để thúc đẩy chuyển đổi số toàn dân.

Thứ năm, bảo đảm về an ninh, an toàn thông tin, bảo mật dữ liệu, nhất là dữ liệu cá nhân mọi lúc, mọi nơi, vì mọi người.

Thứ sáu, triển khai công cụ đo lường, theo dõi, đánh giá kết quả thực hiện các nhiệm vụ (KPIs) khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số của các bộ, ngành, địa phương theo thời gian thực.

Thủ tướng cũng chỉ đạo các nhóm nhiệm vụ trọng tâm, cụ thể thời gian tới. Theo đó, yêu cầu quyết liệt trong công tác chỉ đạo, điều hành, chịu trách nhiệm đến cùng, Thủ tướng yêu cầu các đồng chí Bộ trưởng, Trưởng ngành, Bí thư, Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố cần phát huy vai trò nêu gương của người đứng đầu; trực tiếp chỉ đạo, đôn đốc hoàn thành các nhiệm vụ được giao trong năm 2025; có văn bản cam kết tiến độ và chịu trách nhiệm trước Ban Chỉ đạo Trung ương và Ban Chỉ đạo của Chính phủ.

Cùng với đó, đẩy mạnh rà soát, xây dựng, hoàn thiện thể chế, cơ chế chính sách; trình Chính phủ ban hành ngay các Nghị định hướng dẫn, bảo đảm phù hợp với thời điểm có hiệu lực của các luật; đồng thời tiếp tục rà soát, kiến nghị sửa đổi bổ sung các văn bản quy phạm pháp luật để tổ chức triển khai thực hiện.

Thủ tướng yêu cầu khẩn trương xây dựng và ban hành chiến lược chuyển đổi số và chiến lược dữ liệu (các bộ, cơ quan: Nông nghiệp và Môi trường, Y tế, Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Thanh tra Chính phủ sớm ban hành trước ngày 25/11/2025). Thí điểm đánh giá, xếp hạng chất lượng cơ sở dữ liệu trong năm 2025 và triển khai chính thức từ năm 2026.

Để đẩy mạnh cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính, các bộ, ngành, khẩn trương rà soát, sửa đổi và thống nhất quy trình tái cấu trúc dịch vụ công trực tuyến để cắt giảm thành phần hồ sơ, tránh gây phiền hà cho người dân khi đã toàn trình về dữ liệu.

Đồng thời, Thủ tướng cũng giao nhiệm vụ cụ thể cho từng bộ, ngành và các địa phương.

Trong thời gian qua, ngành công nghiệp công nghệ số tiếp tục khẳng định vai trò trụ cột. Theo báo cáo của Bộ Khoa học và Công nghệ, trong 10 tháng năm 2025, doanh thu ngành công nghiệp công nghệ số (ICT) đạt hơn 4 triệu tỷ đồng, tăng 52,4% so với cùng kỳ; xuất khẩu các sản phẩm số đạt 142 tỷ USD, tăng 27%.