Thứ trưởng Trương Thanh Hoài: Sớm ban hành Quy chuẩn kỹ thuật về dầu thực vật tinh luyện

Hội thảo được Cục Đổi mới sáng tạo, Chuyển đổi xanh và Khuyến công (Bộ Công Thương) tổ chức. Thứ trưởng Bộ Công Thương Trương Thanh Hoài dự và phát biểu chỉ đạo hội thảo.

Tham dự hội thảo còn có lãnh đạo, đại diện các doanh nghiệp, hiệp hội, bộ, ngành liên quan; đại diện các viện, trường và cơ quan quản lý tại địa phương.

Phát biểu khai mạc và định hướng nội dung hội thảo, Thứ trưởng Trương Thanh Hoài khẳng định, nội dung hội thảo có ý nghĩa hết sức quan trọng, vừa mang tính chuyên môn sâu về quản lý chất lượng thực phẩm, vừa gắn liền trực tiếp tới sức khoẻ, quyền lợi của người tiêu dùng và sự phát triển bền vững của ngành công nghiệp thực phẩm Việt Nam. 

Theo đó, dầu thực vật là một trong những mặt hàng thực phẩm thiết yếu, có mặt trong hầu hết bữa ăn hằng ngày của người dân, đồng thời là nguyên liệu quan trọng trong ngành chế biến thực phẩm, dịch vụ ăn uống và sản xuất công nghiệp. Với mức tiêu dùng phổ biến và khối lượng lớn, chất lượng dầu thực vật tinh luyện có ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe nhân dân và uy tín sản phẩm Việt Nam.

Theo Thứ trưởng Trương Thanh Hoài, sự phát triển nhanh của khoa học, công nghệ, sự đa dạng của sản phẩm cùng tiến trình hội nhập quốc tế đặt ra những yêu cầu mới. Các quy chuẩn, tiêu chuẩn kỹ thuật buộc phải được rà soát, cập nhật thường xuyên để theo kịp các chuẩn mực quốc tế và nhu cầu xã hội.

Đối với dầu thực vật tinh luyện, đến nay vẫn chưa có Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia (QCVN) riêng làm cơ sở pháp lý cho công tác quản lý. Khoảng trống này khiến việc kiểm soát chất lượng còn hạn chế, nhất là khi yêu cầu về an toàn thực phẩm và sức khỏe người dân ngày càng cao. Vì vậy, việc ban hành QCVN về dầu thực vật tinh luyện là yêu cầu cấp thiết nhằm đảm bảo an toàn cho sức khỏe cộng đồng; nâng cao chất lượng sản phẩm, đáp ứng nhu cầu tiêu dùng trong nước. Tạo sự minh bạch, công bằng trong sản xuất, kinh doanh. Đồng thời hài hoà với quy định quốc tế và khu vực, hỗ trợ hội nhập và tăng cường sức cạnh tranh cho sản phẩm Việt Nam.

Tại hội thảo, Thứ trưởng Trương Thanh Hoài đề nghị các đại biểu tập trung thảo luận vào 4 nội dung chính:

Thứ nhất, đánh giá dự thảo QCVN từ thực tiễn sản xuất, kinh doanh và quản lý, đồng thời tham khảo kinh nghiệm quốc tế để đề xuất các nội dung cần điều chỉnh, bổ sung, bảo đảm tính chặt chẽ và khả thi.

Thứ hai, xem xét các căn cứ pháp lý, bảo đảm sự thống nhất với hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về an toàn thực phẩm, thương mại và tiêu chuẩn chất lượng, tránh chồng chéo, mâu thuẫn.

Thứ ba, chia sẻ kinh nghiệm quốc tế, các mô hình thành công và phương pháp tiếp cận tiên tiến, qua đó nâng cao chất lượng dự thảo, bảo đảm sự tương thích với các quy định của các nước trong khu vực và thế giới.

Thứ tư, phân tích các vấn đề thực tiễn trong áp dụng, từ công tác kiểm nghiệm, chứng nhận hợp quy đến quản lý thị trường, kiểm tra, giám sát. QCVN phải vừa bảo đảm tính khoa học, vừa đáp ứng khả năng triển khai trong thực tế.

Dầu thực vật tinh luyện (dầu cọ, đậu nành, hướng dương…) là nguyên liệu thiết yếu trong ngành công nghiệp thực phẩm, đóng góp khoảng 200 triệu USD kim ngạch xuất khẩu năm 2024 (Báo cáo Bộ Công Thương 2024). Tuy nhiên, Việt Nam hiện chưa có Quy chuẩn Kỹ thuật Quốc gia (QCVN) cụ thể cho dầu thực vật tinh luyện.

Các doanh nghiệp hiện đang áp dụng các Tiêu chuẩn Quốc gia chung cho dầu thực vật (TCVN 7597:2018) hoặc quy chuẩn chung như QCVN 8-1:2011/BYT (ô nhiễm độc tố vi nấm) và QCVN 8-2:2011/BYT (kim loại nặng).

Bản chất hóa lý khác biệt giữa dầu thực vật tinh luyện và chưa tinh luyện cũng có sự khác nhau. Dầu thực vật tinh luyện đã trải qua quá trình xử lý nhiệt, khử màu, khử mùi để loại bỏ các tạp chất như axit béo tự do, peroxide, phospholipid và các kim loại nặng. Mục đích là tạo ra sản phẩm có độ bền oxy hóa cao, mùi vị trung tính, phù hợp cho các hoạt động chế biến thực phẩm ở nhiệt độ cao. Do đó, các chỉ tiêu chất lượng cho dầu tinh luyện phải tập trung vào các thông số sau quá trình tinh chế.