"Thông tin thì quá nhiều nhưng tri thức và sự thấu hiểu thì lại đang có xu thế ít đi"

Đó là nhận định từ Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Việt Nam – ông Nguyễn Mạnh Hùng trong phát biểu khai mạc Hội nghị Bộ trưởng Thông tin ASEAN lần thứ 16 (Hội nghị AMRI 16) diễn ra tại TP. Đà Nẵng ngày 22/9.

“Béo phì thông tin”

Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Việt Nam cho rằng, công nghệ số đã khiến lĩnh vực thông tin và truyền thông đang có những thay đổi mang tính cách mạng. Tương lai giờ đây không còn nằm trên đường kéo dài của quá khứ, mà phải sáng tạo ra tương lai mới của mình dựa trên công nghệ số. Phải đổi mới cách làm, cách tiếp cận, nhưng vẫn phải giữ vững sứ mệnh cốt lõi của truyền thông là: cung cấp thông tin, nâng cao nhận thức, phổ biến tri thức, trao thêm sức mạnh cho con người, phục vụ cho phát triển, tăng cường hiểu biết và đoàn kết giữa các dân tộc, các nước thành viên ASEAN và quảng bá hình ảnh, giá trị của ASEAN ra thế giới.

Theo ông Nguyễn Mạnh Hùng, con người đang sống trong một thế giới bị quá tải về thông tin, và có thể bị nhấn chìm bởi quá nhiều thông tin. “Chúng ta đang bị “béo phì thông tin” bởi tiêu thụ thông tin liên tục, bất kể đó là thông tin thật hay tin giả. Một ngày, mỗi chúng ta dành không dưới 6 giờ đồng hồ để tiêu thụ lượng thông tin này. Thông tin thì quá nhiều nhưng tri thức và sự thấu hiểu thì lại đang có xu thế ít đi. Rất ít người hiểu được những gì ở phía sau dòng lũ thông tin kia. Rất ít người tìm ra được tri thức, tạo ra được giá trị từ đó”, ông Nguyễn Mạnh Hùng nói.

Trong bối cảnh thế giới biến động, quá nhiều thông tin còn có thể gây tâm lý hoang mang, bất an, nghi ngờ, mất niềm tin. Truyền thông lúc này cần mang đến những tri thức mới để giúp người dân thích ứng nhanh, để sử dụng công nghệ mới cho mục tiêu phát triển và hợp tác, để mang lại năng lượng tích cực.

Các nền tảng số cần phải trở thành nền tảng tạo và chia sẻ tri thức hữu ích

Để phản ứng nhanh với sự thay đổi từ công nghệ số, lĩnh vực thông tin và truyền thông phải chuyển đổi từ việc cung cấp thông tin, tin tức đơn thuần sang cung cấp tri thức và sự thấu hiểu cho người dân để giúp họ tồn tại trong một thế giới biến động, khó lường, phức tạp và mơ hồ.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng, các mạng xã hội hiện nay đang là các nền tảng quan trọng để tạo ra và chia sẻ thông tin. Các nền tảng số cần trở thành nền tảng để tạo ra và chia sẻ tri thức hữu ích cho con người. Các mạng xã hội phải trở thành mạng xã hội của thông tin, của tri thức và sự thấu hiểu. Công nghệ số, nhất là trí tuệ nhân tạo, đã sẵn sàng cho việc tạo ra tri thức và sự thấu hiểu từ thông tin. Tuy nhiên, những nhà lãnh đạo về thông tin và truyền thông ASEAN, phải dẫn dắt tiến trình này.

Công nghệ ngày càng có sức mạnh lớn, thì tính tác động của nó cũng lớn theo. Bởi vậy, khía cạnh đạo đức của công nghệ, việc sử dụng công nghệ một cách có trách nhiệm, cũng như trách nhiệm xã hội của các nền tảng truyền thông (media platform), cần được nhấn mạnh hơn bao giờ hết. Và đây cũng là trách nhiệm của lĩnh vực thông tin và truyền thông ASEAN.

Ngoài ra, còn 2 vấn đề ngành thông tin và truyền thông ASEAN sẽ ưu tiên quan tâm trong kế hoạch hợp tác đó là chuyển đổi số báo chí – đưa báo chí lên không gian số; kiến thức về cách phòng chống tin giả - củng cố niềm tin trong không gian số.

“Lĩnh vực thông tin và truyền thông của ASEAN đang nhận về mình sứ mệnh mới, đang chủ động mở ra không gian mới để cùng nhau góp phần xây dựng Cộng đồng ASEAN hòa bình và thịnh vượng. Đó là sự thay đổi từ thông tin đến tri thức và sự thấu hiểu. Đi đầu trong sự chuyển dịch này và thành công trong sứ mệnh mới này sẽ chính là đóng góp của các nước ASEAN cho lĩnh vực thông tin và truyền thông của thế giới”, Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Việt Nam Nguyễn Mạnh Hùng khẳng định.