Thông tin minh bạch: 'Tấm khiên' bảo vệ người tiêu dùng trên không gian mạng

Phải cung cấp thông tin chính xác, đầy đủ cho người tiêu dùng

Trong bối cảnh nền kinh tế số phát triển mạnh mẽ, các giao dịch trực tuyến ngày càng trở nên phổ biến, mang lại nhiều tiện ích cho người tiêu dùng. Tuy nhiên, đi kèm với đó là những rủi ro tiềm ẩn, đòi hỏi các biện pháp bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng hiệu quả hơn. Đặc biệt, việc cung cấp thông tin đầy đủ, chính xác có ý nghĩa, tầm quan trọng đối với sự an toàn của người tiêu dùng trong quá trình lựa chọn, thanh toán, sử dụng hàng hóa, dịch vụ.

Đây cũng là một trong những nội dung trọng tâm được quy định rõ tại Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng (sửa đổi) được Quốc hội thông qua ngày 20/6/2023, chính thức có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2024.

Tọa đàm trực tuyến với chủ đề “Thông tin minh bạch trong giao dịch trên không gian mạng”. Ảnh: Nghiêm Lan

Chia sẻ tại Tọa đàm trực tuyến với chủ đề “Thông tin minh bạch trong giao dịch trên không gian mạng” do Tạp chí Công Thương phối hợp với Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia tổ chức ngày 14/3/2025, ông Phan Thế Thắng - Phó trưởng Ban Bảo vệ người tiêu dùng, Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia - cho biết, Luật Bảo vệ quyền lợi người dùng năm 2023 đã quy định rất cụ thể liên quan đến trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân kinh doanh trong cung cấp thông tin cho người tiêu dùng.

Cụ thể, tổ chức, cá nhân kinh doanh phải có trách nhiệm cung cấp thông tin chính xác, đầy đủ cho người tiêu dùng, liên quan đến sản phẩm, hàng hóa, liên quan đến tổ chức, cá nhân kinh doanh, liên quan đến các đánh giá của người tiêu dùng đối với sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ và cũng như đối với tổ chức, cá nhân kinh doanh.

Đặc biệt, khi một tổ chức, cá nhân kinh doanh sử dụng một bên thứ ba để cung cấp thông tin thì bên thứ ba cũng phải có chịu trách nhiệm liên quan đến hoạt động cung cấp thông tin này. Theo đó, Luật Bảo vệ quyền lợi người dùng quy định, bên thứ ba có trách nhiệm cung cấp thông tin chính xác, đầy đủ cho người tiêu dùng, hơn nữa cũng có trách nhiệm yêu cầu các tổ chức, cá nhân kinh doanh phải cung cấp thông tin, tài liệu và phương tiện để xác minh tính chính xác, đầy đủ và chân thật của thông tin đó, “và họ phải chịu trách nhiệm liên đới liên quan đến việc cung cấp thông tin đầy đủ, chính xác cho người tiêu dùng” - ông Thắng cho biết.

Ông Phan Thế Thắng - Phó trưởng Ban Bảo vệ người tiêu dùng, Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia. Ảnh: Nghiêm Lan

Nền tảng thương mại điện tử là “trọng tài” trung gian

Ông Nguyễn Lâm Thanh - Đại diện TikTok Việt Nam cho biết, sau 3 năm hoạt động tại Việt Nam, TikTok Shop đã có hàng trăm ngàn các nhà cung cấp trên nền tảng và sử dụng một đội ngũ rất lớn những nhà sáng tạo nội dung để truyền tải, giới thiệu những sản phẩm đến với hàng chục triệu người dùng ở Việt Nam.

Theo ông Thanh, nền tảng phải tạo ra một môi trường minh bạch, rõ ràng và bảo đảm quyền lợi của tất cả các bên, từ những nhà sản xuất đến hàng triệu người hiện là những nhà sáng tạo nội dung, trong số đó có một phần nhỏ là những KOL, KOC,… những người có ảnh hưởng xã hội, còn số đông chính là những nhân viên bán hàng, là những người bán hàng từ môi trường truyền thống chuyển lên trên không gian Internet; qua đó đóng vai trò trung gian giải thích về chất lượng, giá cả hàng hóa để người mua có niềm tin mua loại hàng hóa đó.

TikTok Shop đã xây dựng những bộ tiêu chí để bảo đảm các doanh nghiệp, các danh mục hàng hóa đưa lên trên nền tảng phải minh bạch, rõ ràng, có đầy đủ các giấy tờ của Nhà nước. Bên cạnh đó, doanh nghiệp cũng phải cung cấp đầy đủ thông tin như đăng ký doanh nghiệp, địa chỉ,… để có thể xác nhận danh tính doanh nghiệp, đưa vào quy trình xử lý hậu quả khi có tranh chấp xảy ra.

Ông Nguyễn Lâm Thanh - Đại diện TikTok Việt Nam. Ảnh: Nghiêm Lan

Với những người bán hàng, với những người có ảnh hưởng ở trên nền tảng, TikTok cũng cho biết đã yêu cầu tất cả các bên tuân thủ các quy định của Nhà nước, như phải nói đúng về các sản phẩm, thông tin mà họ đưa đến khách hàng.

“Chỉ trong 6 tháng đầu năm 2024, TikTok Shop đã từ chối tới hơn 20 triệu mặt hàng do các nhà cung cấp đưa lên nền tảng trên toàn cầu, đồng thời gỡ bỏ chức năng bán hàng của hơn 500.000 nhà sáng tạo nội dung trên nền tảng. Đây đều là những con số rất lớn” - đại diện TikTok Việt Nam cho hay.

Ngoài ra, TikTok Shop cũng đẩy mạnh trao quyền cho người tiêu dùng, nếu người tiêu dùng mua được một mặt hàng mà không đúng với mô tả của người bán, không chỉ là hàng vi phạm sở hữu trí tuệ, hàng giả,… mà kể cả người tiêu dùng khi nhận được hàng mà nhận thấy không giống với người bán mô tả thì nền tảng cũng có thể nhanh chóng giải quyết khiếu nại trong vòng 72 giờ và thậm chí người tiêu dùng có thể được hoàn tiền gấp 2 lần hàng hóa đã đặt mua.

“Nền tảng tạo ra một môi trường trung gian giống như một người trọng tài để bảo đảm các giao dịch về thương mại điện tử được xử lý, được ghi lại và quyền lợi của người tiêu dùng sẽ được bảo đảm. Là người đại diện của nền tảng thì chúng tôi cam kết là sẽ phối hợp chặt chẽ với các bên liên quan, các cơ quan quản lý nhà nước hay là những tổ chức đại diện cho người tiêu dùng như là Hội Bảo vệ người tiêu dùng ở đây để bảo đảm là chúng ta sẽ có một môi trường thương mại điện tử phát triển bền vững, bảo đảm chi phí xã hội giảm thấp và tất cả người dân Việt Nam sẽ có được một cuộc sống sung túc hơn” - ông Thanh nhấn mạnh.

Bà Đặng Thùy Linh - Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần APG ECO. Ảnh: Nghiêm Lan

Ở góc độ doanh nghiệp, bà Đặng Thùy Linh - Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần APG ECO - đánh giá, việc bảo vệ thông tin của khách hàng, đặc biệt là thông tin cá nhân của khách hàng cũng cần phải lưu ý. Thông tin khách hàng cần được bảo vệ một cách nghiêm ngặt để không bị rỏ rỉ ra ngoài.

“Đó không chỉ là bảo vệ cho doanh nghiệp mà cũng là bảo vệ cho khách hàng. Khi doanh nghiệp đưa những lợi ích của khách hàng lên hàng đầu thì ngoài việc xây dựng được uy tín thì đây cũng là một cách để xây dựng thương hiệu một cách mạnh mẽ trên thị trường” - bà Linh chia sẻ.