Tin Khu Vực 
Robotaxi tăng tốc toàn cầu
Tương lai giao thông không người lái đang dần hiện hữu khi các hãng gọi xe và công ty công nghệ trên toàn cầu đồng loạt đẩy nhanh triển khai robotaxi.
Từ Trung Quốc, Mỹ, châu Âu đến Trung Đông, cuộc đua không còn dừng ở các dự án thí điểm mà đang chuyển sang giai đoạn thương mại hóa có kiểm soát, gắn chặt với chính quyền địa phương và các nhà vận hành đội xe.
Thị trường taxi không người lái đang mở rộng trên thế giới, trong đó có Đông Nam Á
Động lực chung của làn sóng này là kỳ vọng robotaxi sẽ tái định hình giao thông đô thị, giảm tai nạn do lỗi con người, cắt giảm chi phí lao động và cho phép dịch vụ vận hành liên tục 24/7. Khi các khung pháp lý dần mở ra, robotaxi được xem là “mặt trận tăng trưởng mới” cho cả ngành công nghệ lẫn gọi xe.
Tại châu Âu, Uber và Lyft đã bắt tay với Baidu để chuẩn bị thử nghiệm taxi tự lái Apollo Go RT6 tại Anh trong năm tới. Song song đó, Wayve, công ty công nghệ tự lái của Anh được SoftBank và Nvidia hậu thuẫn, hợp tác với Uber từ tháng 8/2024, đưa AI vào các thử nghiệm nâng cao, hướng tới các bài test hoàn toàn không người lái vào năm 2026. Những động thái này cho thấy châu Âu đang chuyển từ vai trò “quan sát thận trọng” sang tham gia trực tiếp vào cuộc chơi robotaxi.
Tại Trung Đông, WeRide và Uber nổi lên như một trong những mô hình triển khai nhanh nhất. Hai bên đã vận hành robotaxi cấp độ 4 hoàn toàn không người lái tại Abu Dhabi và chỉ một tháng sau đã bắt đầu chở khách trên nền tảng Uber tại Dubai.
Theo kế hoạch, Dubai sẽ có dịch vụ robotaxi thương mại hoàn toàn không người lái vào đầu năm 2026. WeRide cũng mở rộng hiện diện sang Singapore, Riyadh, Thụy Sĩ, đồng thời triển khai dịch vụ tại Quảng Châu và Bắc Kinh, cho thấy chiến lược toàn cầu hóa khá rõ nét của doanh nghiệp Trung Quốc này.
Tại Mỹ, Zoox (đơn vị xe tự lái của Amazon) đang đi theo lộ trình “làm quen thị trường” bằng cách cung cấp các chuyến đi miễn phí. Zoox đã mở dịch vụ cho nhóm người dùng sớm tại San Francisco và triển khai gọi xe tự hành quanh khu vực Las Vegas Strip, trong khi chờ phê duyệt thu phí. Cách tiếp cận này cho phép doanh nghiệp thu thập dữ liệu vận hành thực tế và xây dựng niềm tin xã hội trước khi thương mại hóa hoàn toàn.
Đồng thời, Baidu tiếp tục củng cố vị thế tiên phong tại Trung Quốc. Apollo Go là dịch vụ đầu tiên được cấp phép vận hành robotaxi hoàn toàn không người lái từ năm 2022 tại Trùng Khánh và Vũ Hán, sau đó mở rộng sang Thâm Quyến và Bắc Kinh. Không dừng ở thị trường nội địa, Baidu đang tăng tốc quốc tế hóa với các dự án tại Abu Dhabi và Thụy Sĩ, nơi dịch vụ AmiGo dự kiến vận hành đầy đủ vào đầu năm 2027.
Cuộc đua công nghệ, pháp lý và những ẩn số phía trước
Nếu phần lớn doanh nghiệp đang tiến từng bước thận trọng, Waymo, đơn vị xe tự lái của Alphabet, lại chọn chiến lược “đi sâu, đi sớm”. Sau khi triển khai dịch vụ tại Phoenix từ năm 2020, Waymo đã mở rộng sang tai thành phố ở Mỹ là San Francisco và Los Angeles trong năm 2024, đồng thời công bố kế hoạch ra mắt dịch vụ gọi xe tự hành tại London vào năm 2026.
Tại Tokyo, Waymo hợp tác với hãng taxi Nihon Kotsu để thử nghiệm, dù giai đoạn đầu vẫn cần tài xế vận hành thủ công, một minh chứng cho sự thận trọng của thị trường Nhật Bản.
Pony.ai cũng là cái tên đáng chú ý khi nhanh chóng mở rộng dịch vụ robotaxi thu phí tại Quảng Châu, Thượng Hải và Thâm Quyến, đồng thời thử nghiệm thế hệ robotaxi thứ bảy tại Bắc Kinh. Kế hoạch triển khai tại Hong Kong, ban đầu phục vụ nhân viên sân bay, phản ánh cách tiếp cận “đi từ môi trường khép kín ra công cộng” nhằm giảm rủi ro.
Tesla lại đi theo một con đường khác. Tại Austin (Texas, Mỹ), hãng bắt đầu triển khai robotaxi thu phí quy mô hạn chế từ tháng 6, sử dụng Model Y trong khu vực giới hạn và vẫn cần nhân sự giám sát an toàn. Việc Tesla song song thử nghiệm phương tiện không có giám sát cho thấy tham vọng đẩy nhanh thương mại hóa, song cũng đặt ra câu hỏi về mức độ chấp nhận của nhà quản lý và xã hội.
Ở Đông Nam Á và Trung Đông, Momenta nổi lên với chiến lược hợp tác sâu. Việc bắt tay Grab, cùng Mercedes-Benz và hãng taxi Lumo để phát triển robotaxi hạng sang tại Abu Dhabi, cho thấy robotaxi không chỉ hướng tới dịch vụ đại chúng mà còn nhắm đến phân khúc cao cấp, nơi khách hàng sẵn sàng chi trả cho trải nghiệm mới.
Làn sóng robotaxi hiện nay đang bước vào giai đoạn bản lề. Công nghệ đã đạt mức đủ tin cậy để rời phòng thí nghiệm, nhưng vẫn chưa đủ “trưởng thành” để triển khai ồ ạt. Do đó, mô hình phổ biến nhất là thương mại hóa quy mô nhỏ, có kiểm soát, gắn với từng đô thị cụ thể và từng hành lang pháp lý riêng.
Cuộc đua robotaxi vì thế không chỉ là cuộc đua công nghệ, mà còn là cuộc đua về khả năng làm việc với chính quyền, xây dựng niềm tin xã hội và tối ưu mô hình kinh doanh. Doanh nghiệp nào chứng minh được tính an toàn, hiệu quả kinh tế và khả năng mở rộng bền vững sẽ có lợi thế dài hạn.
Trong trung hạn, robotaxi khó có thể thay thế hoàn toàn taxi truyền thống hay dịch vụ gọi xe có tài xế. Tuy nhiên, với tốc độ triển khai hiện nay, robotaxi đang từng bước trở thành một cấu phần không thể thiếu trong hệ sinh thái giao thông đô thị thông minh, nơi công nghệ, dữ liệu và chính sách cùng định hình cách con người di chuyển trong kỷ nguyên mới.
