Thẩm tra hai dự án Luật về địa chất khoáng sản, nông nghiệp môi trường

Giải quyết các “điểm nghẽn” trong thực tiễn thi hành luật

Ngày 10/10, Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường tổ chức Phiên họp toàn thể lần thứ 14 để thẩm tra hai dự án Luật quan trọng gồm: Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Địa chất và khoáng sản và dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của 15 luật trong lĩnh vực nông nghiệp và môi trường.

Phát biểu tại phiên họp, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Tạ Đình Thi cho biết, việc sửa đổi Luật Địa chất và khoáng sản dựa trên tổng kết thực tiễn hơn 13 năm thi hành Luật Khoáng sản năm 2010 và tham khảo có chọn lọc kinh nghiệm quốc tế.

Ngày 29/11/2024, Quốc hội đã thông qua Luật Địa chất và khoáng sản số 54 tại Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV, có hiệu lực từ ngày 1/7/2025, riêng quy định đối với khoáng sản nhóm IV có hiệu lực từ ngày 15/1/2025.

Luật Địa chất và khoáng sản được ban hành với nhiều chính sách đổi mới, tạo hành lang pháp lý rõ ràng trong quản lý Nhà nước và hoạt động khai thác. Tuy nhiên, trong quá trình triển khai, vẫn còn một số nội dung cần tiếp tục hoàn thiện để đáp ứng yêu cầu thực tiễn, đặc biệt là các quy định liên quan đến hoạt động khoáng sản phát sinh trong giai đoạn phát triển mới.

Thực hiện chủ trương của Đảng và chỉ đạo của cấp có thẩm quyền, trên cơ sở đề nghị của Chính phủ, Quốc hội đã quyết định đưa dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Địa chất và khoáng sản vào chương trình xem xét, cho ý kiến và dự kiến thông qua tại Kỳ họp thứ 10 tới.

Đối với dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của 15 luật trong lĩnh vực nông nghiệp và môi trường, ông Tạ Đình Thi cho biết, đây là bước hoàn thiện quan trọng nhằm thể chế hóa chủ trương sắp xếp bộ máy, tổ chức chính quyền hai cấp; phân quyền, phân cấp; đơn giản hóa thủ tục hành chính; cắt giảm điều kiện đầu tư kinh doanh và giải quyết các “điểm nghẽn” phát sinh từ thực tiễn quản lý Nhà nước.

15 luật được sửa đổi, bổ sung gồm: Luật Bảo vệ môi trường; Luật Bảo vệ và kiểm dịch thực vật; Luật Chăn nuôi; Luật Đa dạng sinh học; Luật Đê điều; Luật Đo đạc và Bản đồ; Luật Khí tượng thủy văn; Luật Lâm nghiệp; Luật Phòng, chống thiên tai; Luật Tài nguyên nước; Luật Tài nguyên, môi trường biển và hải đảo; Luật Thú y; Luật Thủy lợi; Luật Thủy sản và Luật Trồng trọt.

Theo Phó Chủ nhiệm Tạ Đình Thi, việc sửa đổi các luật này nhằm thống nhất hệ thống pháp luật, tránh chồng chéo trong quy định giữa các lĩnh vực, đồng thời bảo đảm tính ổn định, đồng bộ của thể chế quản lý tài nguyên, nông nghiệp và môi trường. Đây cũng là yêu cầu cấp thiết để thúc đẩy cải cách thể chế, tháo gỡ điểm nghẽn trong đầu tư, sản xuất, kinh doanh và quản trị tài nguyên quốc gia.

Tránh tư duy “không quản được thì cấm”, dứt khoát bỏ “luật khung, luật ống”

Phát biểu chỉ đạo tại phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan nhấn mạnh, Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV sẽ là kỳ họp cuối cùng của nhiệm kỳ, dự kiến diễn ra từ ngày 20/10 đến ngày 12/12/2025. Đây là kỳ họp trực tiếp, diễn ra liên tục, không chia thành hai đợt như các kỳ họp gần đây.

Tại kỳ họp này, Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường được giao nhiệm vụ chủ trì thẩm tra bảy dự án luật, một giám sát chuyên đề của Quốc hội cùng nhiều hoạt động giám sát thường xuyên. Trong đó, tại phiên họp toàn thể lần thứ 14, Ủy ban sẽ thẩm tra sáu dự án Luật trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Quốc hội xem xét, thông qua tại Kỳ họp thứ 10.

Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan khẳng định, các dự án Luật được thẩm tra, sửa đổi, bổ sung đều có tác động lớn đến người dân và xã hội, do đó cần chú trọng đổi mới tư duy trong xây dựng pháp luật. Ông đề nghị cơ quan soạn thảo và thẩm tra dự án luật phải phát huy tinh thần trách nhiệm cao nhất, coi mỗi lần sửa luật là một lần hoàn thiện thể chế, tháo gỡ rào cản và tạo cơ hội cho phát triển.

Phó Chủ tịch Quốc hội đặc biệt nhấn mạnh tinh thần Nghị quyết số 66 về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật, đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới. Theo ông, việc đổi mới tư duy xây dựng pháp luật là rất quan trọng nên đòi hỏi tinh thần trách nhiệm cao của cơ quan soạn thảo và thẩm tra dự án luật. Theo đó, việc đổi mới xây dựng pháp luật là phải dứt khoát từ bỏ tư duy “không quản được thì cấm”, tránh tình trạng “luật khung, luật ống”, luật mang tính chung chung.

Ông yêu cầu các dự án Luật phải cụ thể hóa các chủ trương, chính sách của Đảng, bảo đảm khả năng áp dụng thực tiễn, giúp người dân dễ hiểu, dễ thực hiện, doanh nghiệp thuận lợi khi triển khai sản xuất, kinh doanh. Mỗi đạo luật sửa đổi, bổ sung phải thực sự “tốt hơn lần trước”, góp phần tháo gỡ các điểm nghẽn thể chế và khơi thông nguồn lực cho phát triển kinh tế xã hội.

Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan khẳng định, Quốc hội không chỉ sửa đổi quy định, mà còn đổi mới tư duy trong cách làm luật. Pháp luật phải vừa là công cụ quản lý, vừa là động lực thúc đẩy phát triển, hướng đến mục tiêu phục vụ người dân, doanh nghiệp và kiến tạo nền kinh tế bền vững.

Đề cập đến Nghị quyết số 66-NQ/TW về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới, Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan nhấn mạnh, việc đổi mới tư duy xây dựng pháp luật là rất quan trọng nên đòi hỏi tinh thần trách nhiệm cao của cơ quan soạn thảo và thẩm tra dự án luật. Theo đó, việc đổi mới xây dựng pháp luật là phải dứt khoát từ bỏ tư duy “không quản được thì cấm”, tránh tình trạng “luật khung, luật ống”, luật mang tính chung chung.