Thái Nguyên: Mở rộng diện tích chè hữu cơ tại các huyện miền núi

Hỗ trợ các hợp tác xã trồng chè hữu cơ

Để hỗ trợ người dân, tỉnh Thái Nguyên đã triển khai nhiều cơ chế, chính sách hỗ trợ các đơn vị trồng chè hữu cơ. Đơn cử như vừa qua, Ban Dân tộc tỉnh phối hợp với các ngành chức năng tiến hành khảo sát, dự kiến trích nguồn vốn từ "Chương trình mục tiêu Quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi" hỗ trợ vật tư để sản xuất theo hướng hữu cơ đối với 10 ha chè của Hợp tác xã (HTX) dịch vụ nông nghiệp Phú Hội tại xã Sơn Phú, huyện Định Hóa.

Đồi chè Định Hóa (Ảnh: Bá Hoàng)

Mới đây, Trung tâm Khuyến nông Thái Nguyên đã hỗ trợ vật tư cho các HTX sản xuất chè hữu cơ. Theo đó, Trung tâm đã cấp 250 tấn phân hữu cơ vi sinh, 650 lít phân bón lá hữu cơ sinh học và thuốc bảo vệ thực vật sinh học cho 7 HTX sản xuất chè hữu cơ. Các HTX được hỗ trợ gồm: HTX chè Văn Hán, xã Văn Hán, huyện Đồng Hỷ; HTX trà và du lịch cộng đồng Tiến Yên, HTX chè Hảo Đạt, HTX chè trung du Tân Cương ở xã Tân Cương, TP. Thái Nguyên; HTX chè Nhật Thức (xã Phục Linh), HTX chè La Bằng (xã La Bằng) và HTX chè Hải Yến (xã Phú Thịnh) của huyện Đại Từ. Đây đều là các HTX đã và đang tiến hành sản xuất chè theo hướng hữu cơ với tổng diện tích 40 ha.

Cùng với hỗ trợ vật tư, Trung tâm Khuyến nông Thái Nguyên còn tư vấn, hỗ trợ các HTX, bà con nông dân kiến thức, kỹ thuật chăm sóc, sản xuất chè hữu cơ theo tiêu chuẩn quốc gia; quy trình giám sát nội bộ; kiểm soát chất lượng; vẽ sơ đồ, quản lý vùng chè, đánh mã số lô, thửa…

Phát huy ưu điểm của mô hình sản xuất chè hữu cơ

Hiện nay, HTX dịch vụ nông nghiệp Phú Hội có trên 2 ha chè được trồng, chăm sóc theo hướng hữu cơ. Các sản phẩm chè hữu cơ được nhiều khách hàng tin tưởng lựa chọn dù giá cao gấp 2 lần so với chè VietGAP thông thường.

Sau hơn 1 năm triển khai cho thấy, mô hình sản xuất chè hữu cơ cho chất lượng cao hơn; giảm chi phí vật tư, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật; bảo vệ sức khỏe người trồng. Mục tiêu của HTX là toàn bộ diện tích chè sẽ được trồng theo hướng hữu cơ trong khoảng 3-5 năm tới. Đồng thời, liên kết với các hộ tại địa phương vừa để nâng cao thu nhập vừa xây dựng thương hiệu riêng cho cây chè Sơn Phú. Dự kiến với nguồn vốn do Ban Dân tộc tỉnh Thái Nguyên hỗ trợ, HTX sẽ tiếp tục mở rộng diện tích trồng chè hữu cơ, xây dựng mô hình liên kết tiêu thụ sản phẩm với các hộ đồng bào dân tộc…

Các vườn chè hữu cơ kết hợp phát triển du lịch cộng đồng (Ảnh: Phương Thu)

HTX nông nghiệp Bình Minh, xã Phú Đình đang là một trong những HTX có doanh thu ổn định từ cây chè của huyện Định Hóa với trên 1 tỷ đồng/năm. Toàn bộ diện tích 5 ha chè của HTX đều được chứng nhận VietGAP. Dù đang phát triển ổn định và gây dựng được thương hiệu tốt song ngay từ năm 2021, HTX nông nghiệp Bình Minh đã quyết tâm thực hiện thí điểm mô hình trồng chè theo hướng hữu cơ. Theo đó, trên diện tích khoảng 2.000 m², HTX đã giảm hẳn các yếu tố hóa học trong chăm sóc cây chè. Thay vào đó là sử dụng các loại phân bón hữu cơ, thuốc bảo vệ thực vật có nguồn gốc hữu cơ; đạm cá…

Lãnh đạo HTX cho biết, qua 2 năm thí điểm cho thấy, ưu điểm của trồng chè hữu cơ là giảm chi phí chăm sóc; sinh vật và vi sinh vật phát triển mạnh mẽ nên cây trồng cũng được hưởng lợi từ môi trường đất giàu dinh dưỡng; bảo vệ sức khoẻ người trồng chè, hạn chế tiếp xúc với hoá chất; đưa sản phẩm an toàn đến người tiêu dùng và nâng cao giá trị sản phẩm chè.

Huyện Đại Từ hiện có trên 6.600 ha chè, với nhiều vùng chè nổi tiếng như: La Bằng, Hoàng Nông, Phú Xuyên… Sau hơn 3 năm triển khai mô hình, 15 ha chè của 2 xã Phú Xuyên và La Bằng đã đạt tiêu chuẩn hữu cơ Việt Nam TCVN 1104-2:2017, TCVN 1104-6:2018. Đây cũng là diện tích chè đầu tiên của huyện Đại Từ được chứng nhận hữu cơ.

Đại diện HTX chè La Bằng cho biết, thời gian qua, HTX nhận được nhiều phản hồi tích cực về chất lượng chè hữu cơ. Hầu hết các khách hàng đều đánh giá, chất lượng chè thay đổi rõ rệt, búp chè tươi có màu xanh sáng, lá chè dày, đọt chè ngắn; chè có vị đậm, chát dịu, ngọt hậu. Đặc biệt, lợi nhuận thu được từ sản xuất hữu cơ cao hơn so với sản xuất thông thường gần 30% do phần lớn chè hữu cơ được chế biến thành các sản phẩm cao cấp.

Người trồng chè cũng thêm yên tâm về đầu ra bởi sản phẩm của các hộ dân tham gia mô hình chè hữu cơ đều được Công ty TNHH trà Tuất Thoi, HTX chè La Bằng và một số công ty, HTX trong và ngoài tỉnh bao tiêu. Từ đó, hình thành chuỗi liên kết trong sản xuất và tiêu thụ sản phẩm.

Sản phẩm chè hữu cơ được thiết kế mẫu mã, bao bì hấp dẫn người tiêu dùng (Ảnh: T.H)

Ngoài lợi ích về kinh tế nông nghiệp, hiện nay, nhiều vùng chè an toàn ở Đại Từ đã trở thành những địa điểm thu hút khách du lịch đến tham quan, trải nghiệm; đồng thời, giúp các cơ sở sản xuất, HTX quảng bá và bán sản phẩm cho du khách. Điều này góp phần gia tăng lợi nhuận cho các đơn vị sản xuất. HTX chè La Bằng, HTX chè Hoàng Nông, HTX chè Nhật Thức… là những đơn vị thực hiện khá tốt hoạt động này trong các năm gần đây. Du khách đến với địa phương không chỉ được hòa mình vào cảnh quan tuyệt đẹp của núi rừng, sông suối mà còn có thể chụp ảnh trên những đồi chè thơm ngát, trong lành; được trải nghiệm các công đoạn từ hái chè, chế biến thành phẩm đến tìm hiểu về văn hóa trà, làm bánh cùng bà con nông dân.

Nhằm thúc đẩy phát triển sản xuất chè theo hướng bền vững, thời gian tới, huyện Đại Từ tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền và thực hiện các chính sách hỗ trợ người dân trong sản xuất, chế biến chè an toàn, hữu cơ. Tăng cường các hoạt động quảng bá, xúc tiến thương mại, tìm hướng bao tiêu ổn định cho sản phẩm chè an toàn. Huyện Đại Từ phấn đấu đến năm 2030, diện tích chè theo tiêu chuẩn VietGAP và hữu cơ chiếm 65% tổng diện tích chè toàn huyện.

Toàn huyện Định Hóa có gần 2.700 ha chè, trong đó diện tích chè VietGAP trên 360 ha. Thời gian qua, huyện đã sử dụng nguồn vốn lồng ghép từ các chương trình mục tiêu quốc gia để hỗ trợ các HTX thiết kế bao bì, tem mác và xây dựng thương hiệu chè hữu cơ; tổ chức lớp tập huấn về áp dụng khoa học kỹ thuật, lựa chọn vật tư phù hợp… Từ đó, tạo tiền đề xây dựng vùng sản xuất chè hữu cơ ngay tại địa phương, hướng đến phát triển nền nông nghiệp bền vững.